του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Η Γερμανία πιθανότατα θα είναι το πρώτο θύμα του εμπορικού πολέμου και της κόντρας των ΗΠΑ με την Κίνα, καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι αργά ή γρήγορα -και μάλλον γρήγορα- το γερμανικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης θα εισέλθει σε κρίση που θα αφορά τον πυρήνα της επιτυχίας του: τις εξαγωγές.  

Προ ημερών, τα στοιχεία έδειξαν υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής τον Ιανουάριο κατά 0,8%, που δεν ήταν αναμενόμενη, κυρίως λόγω της μείωσης της παραγωγής αυτοκινήτων κατά 9,2% τον ίδιο μήνα. Τα στοιχεία αυτά από μόνα τους δεν είναι κάποια καταστροφή. Αλλωστε η γερμανική οικονομία αναπτύσσεται, έστω και με ρυθμό που μειώνεται, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλη την Ευρωζώνη και σχεδόν στο σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας. Επιπλέον, κάποιοι βλέπουν ότι η πτώση στην παραγωγή αυτοκινήτων πιθανόν να είναι προσωρινή και ίσως να οφείλεται στα προβλήματα της αγοράς diesel και την προσαρμογή της στους νέους κανόνες εκπομπών των αερίων ρύπων.

Ωστόσο, ολοένα περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι η θεαματική πορεία ραγδαίας αύξησης των γερμανικών εξαγωγών κατά τις τελευταίες δεκαετίες ίσως να φτάνει στο τέλος της και κάτι τέτοιο θα έχει σημαντικές συνέπειες τόσο για την ίδια τη Γερμανία όσο και για την Ευρώπη.

Από το 1995 μέχρι σήμερα οι γερμανικές εξαγωγές ανέβηκαν από το 20% του ΑΕΠ στο 47%. Είναι μια εντυπωσιακή επίδοση. Αυτή, όμως, είναι και η αχίλλειος πτέρνα της οικονομίας της Γερμανίας, διότι είναι πλέον εξαρτημένη από τις εξαγωγές. Περίπου η μισή οικονομία της εξαρτάται από το εάν οι Κινέζοι, οι Αμερικανοί και πελάτες σε πολλές άλλες χώρες θα αγοράσουν τα προϊόντα της, κυρίως δε αυτοκίνητα. Οταν όμως οι βασικοί πελάτες σου είτε έχουν τα δικά τους προβλήματα, όπως η Κίνα με οικονομία που επιβραδύνει (6,5% αύξηση του ΑΕΠ το 2018, το χαμηλότερο σε τρεις δεκαετίες), ή οι ΗΠΑ που απειλούν να βάλουν δασμούς 25% στα αυτοκίνητά σου… τότε σίγουρα έχεις πρόβλημα.

Στο στόχαστρο η αυτοκινητοβιομηχανία

Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία βρίσκεται στο στόχαστρο καθώς η λεγόμενη 4η Βιομηχανική Επανάσταση φέρνει ηλεκτρικά αυτοκίνητα χωρίς οδηγό, κάτι που σημαίνει ότι σε λίγα χρόνια ίσως οι βασιλιάδες της αυτοκίνησης να μη λέγονται VW, Mercedes και BMW, αλλά Tesla, Beijing Automobile Works που κατασκευάζουν ηλεκτρικά οχήματα, ή ακόμα Waymo, που είναι θυγατρική της Google για τα αυτοοδηγούμενα οχήματα, Uber ή όποια άλλη εταιρεία επικρατήσει.

Η αλήθεια είναι ότι η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία επενδύει κατά κόρον στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και πολλοί πιστεύουν ότι χάρη στην τευτονική μεθοδικότητα και στοχοπροσήλωσή της θα βρει διέξοδο, αλλά μέχρι στιγμής κανένα από τα ονόματα που πρωταγωνιστούν στον νέο κόσμο της αυτοκίνησης δεν είναι γερμανικό.

Το χειρότερο, μάλιστα, είναι ότι η γερμανική οικονομία συνολικά έχει μεγάλη εξάρτηση από τις εξαγωγές οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Εκεί βασίζεται περίπου το 25% των εξαγωγών, εκεί απασχολούνται 835.000 εργαζόμενοι και αυτός είναι ο κλάδος που δίνει ζωή σε μια ατέλειωτη αλυσίδα άλλων προμηθευτών.