Συνεχίζεται το αλαλούμ με τα αναδρομικά των συνταξιούχων

της Μαίρης Λαμπαδίτη

Με προσφυγή εκ νέου στο ΣτΕ, το Υπουργείο Εργασίας θα προσπαθήσει να καθυστερήσει έως και 2-3 χρόνια την υπόθεση των αναδρομικών, «αποκρούοντας» το εφιαλτικό ενδεχόμενο πληρωμής του συνόλου των αναδρομικών που θα σήμαινε εκταμίευση του αστρονομικού ποσού των 8 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα άλλες 6-7 υποθέσεις που εκδικάστηκαν πρόσφατα δικαιώνουν πρωτοδίκως συνταξιούχους που διεκδικούν την επιστροφή των κομμένων δώρων και των περικοπών οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές . Ενδεικτικά αναφέρουμε τη δικαίωση 42 συνταξιούχων του ΝΑΤ (ομαδική αγωγή) στον καθένα από τους οποίους επιδικάστηκε ποσό 6.000-7.000 ευρώ. Και σ΄αυτή την περίπτωση ο ΕΦΚΑ άσκησε έφεση , παρά την πρόσφατη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους το οποίο υπέδειξε στον ΕΦΚΑ να μην ασκήσει έφεση κατά πρωτόδικης απόφασης που δικαιώνει δύο συνταξιούχους της ΔΕΗ. Κύκλοι του υπουργείου εργασίας σχολιάζοντας τη γνωμοδότηση διαμηνύουν ότι «σε καμία περίπτωση δεν είναι δεδομένο ότι οποιαδήποτε απόφαση επιδικάζει ποσά από τον Ιούλιο του 2015 και εντεύθεν δεν θα εφεσιβάλλεται. Κάθε υπόθεση έχει ειδικά χαρακτηριστικά και θα εκτιμάται κατά περίπτωση».

Ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Τάσος Πετρόπουλος από τη μία πλευρά αποτρέπει τους συνταξιούχους να υποβάλλουν αγωγές, επισημαίνοντας ότι θα καταβληθούν τα ποσά εφόσον βέβαια κριθεί οριστικά το ζήτημα από το Συμβούλιο της Επικρατείας και από την άλλη διευκρινίζει ότι μόνο όσοι συνταξιούχοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη θα λάβουν τα αναδρομικά των συντάξεων.

Απο την πλευρά της, η υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εφη Αχτσιόγλου, υποστήριξε ότι το 2015 το ΣτΕ έκρινε ότι αυτές οι περικοπές ήταν αντισυνταγματικές αλλά αυτή η απόφαση δεν έχει αναδρομική ισχύ. Η κυβέρνηση το 2016 προχώρησε σε μια μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση και διαμόρφωσε ένα καθαρό πεδίο που εναρμονίζεται με τις συνταγματικές αρχές. Πριν από λίγους μήνες υπήρξε απόφαση μονομελούς πρωτοδικείου ότι θα πρέπει να δοθούν αναδρομικά, αυτό αντιβαίνει στην απόφαση του ΣτΕ, έχει ασκηθεί έφεση από την πλευρά του Δημοσίου.

«Δεν εκτιμώ ότι θα ευδοκιμήσει στους επόμενους βαθμούς αυτή η απόφαση του μονομελούς πρωτοδικείου. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις έκαναν περίπου δέκα περικοπές τις συντάξεις και παρέδωσαν το ασφαλιστικό με έλλειμμα. Είναι ένα αρνητικό θαύμα και θέλει θράσος για να μας κουνούν το δάχτυλο ενώ καταφέραμε να φτιάξουμε ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα. Οι περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές ήταν 4,5 δισ το έτος» τόνισε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με νομικούς, το τσουνάμι των προσφυγών φούντωσε το 2017 -2018. Επομένως μετά το 2020 θα εκδικαστούν οι περισσότερες υποθέσεις . Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι αγωγές που θα υποβληθούν σήμερα θα προσδιοριστούν πιθανότατα σε 3 χρόνια πρωτόδικα. Μέχρι σήμερα πάντως πάνω από 200.000 συνταξιούχοι έχουν υποβάλλει αιτήσεις είτε χειρόγραφες είτε μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΕΦΚΑ για την διακοπή της παραγραφής των διεκδικήσεων. Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι έως το τέλος του χρόνου οι αιτήσεις θα διπλασιαστούν.

Οι αρμόδιοι υπουργοί αφήνουν να εννοηθεί ότι οι διεκδικήσεις μηδενίζονται μετά τη εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου ο οποίος συμπεριέλαβε στις διατάξεις του όλες τις συστάσεις του ΣτΕ και απορρόφησε της αντισυνταγματικές μειώσεις του 2012 μέσω του επαναυπολογισμού των συντάξεων και την εμφάνιση της λεγόμενης προσωπικής διαφοράς. Δεδομένου ότι ο νόμος 4387 ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016, αλλά ο επανυπολογισμός τίθεται σε πλήρη λειτουργία τον Γενάρη του 2019, μένει να διευκρινιστεί αν παραμένει ανοιχτό “κενό” και σε ποιο εύρος, ώστε να προσδιοριστεί και το ύψος των τυχόν αναδρομικών αξιώσεων.

Οι ενάγοντες συνταξιούχοι χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Α) στους ενάγοντες που είχαν καταθέσει αγωγές για τις περικοπές των συντάξεων πριν από την απόφαση του ΣτΕ ( 10/6/2015) οι δικαιούνται επιστροφή ποσών από το 2012. Όπως έχουν αναγνωρίσει οι αρμόδιοι υπουργοί αυτή η κατηγορία η οποία όμως είναι ολιγάριθμη ,έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει τις υποθέσεις.

Β) στους ενάγοντες από τον Ιούνιο του 2015 έως το Δεκέμβριο του 2018. Ένα μέρος των νομικών υποστηρίζει ότι αυτό το χρονικό διάστημα δεν μπορεί να ενοποιηθεί, παρόλο που ο νόμος του 2016 διατηρεί τις συντάξεις στα επίπεδα που διαμορφώθηκαν μετά το δεύτερο μνημόνιο. Το επιχείρημα είναι πως το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο και τον οριζόντιο χαρακτήρα με τον οποίο μειώθηκαν οι συντάξεις το 2012 και όχι το ποσό στο οποίο αυτές είχαν διαμορφωθεί. Το γεγονός πως υπάρχει νέος νόμος από το 2016 που εφαρμόζει ενιαίο σύστημα για όλους, εκτιμάται πως αλλάζει το τοπίο. Ένα άλλο μέρος των νομικών όμως θεωρεί ότι το τοπίο είναι ξεκάθαρο και ότι μπορεί να διεκδικηθεί η επιστροφή των αναδρομικών για την περίοδο Ιούνιος 2015 – Δεκέμβριος 2018.