Είναι ο δεύτερος σε επισκεψιμότητα και αναγνωρισιμότητα τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα, με 4.000 επισκέπτες σε καθημερινή βάση ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες και από το 2019 παραμένει ουσιαστικά κλειστός, λόγω επικινδυνότητας, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ασφαλής οδός διαφυγής για τους τουρίστες.
Ο λόγος για το Ναυάγιο της Ζακύνθου, το οποίο βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το τελευταίο διάστημα μετά και την πρόθεση του υπουργείου Τουρισμού, όπως αυτή έχει φανεί μέσα από τις ρυθμίσεις του υπό επεξεργασία σχεδίου νόμου, που περιλαμβάνουν και τη σύσταση εξειδικευμένου φορέα διαχείρισης, με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας. Το περασμένο Σάββατο το Περιφερειακό Συμβούλιο Ιονίων Νήσων γνωμοδότησε με πλειοψηφία υπέρ της σύστασης του φορέα, με τους φορείς του Επιμελητηρίου, των τουριστικών γραφείων, τους ξενοδόχους να τίθενται υπέρ της πρωτοβουλίας.
Το σχέδιο νόμου δεν έχει τεθεί ακόμη σε δημόσια διαβούλευση, ωστόσο στη ρύθμιση, αντιδρά με σφοδρότητα ήδη η Μητρόπολη, η οποία έχει από την πλευρά της βρεθεί τα τελευταία χρόνια σε δικαστική αντιπαράθεση για την πώληση μεγάλης έκτασης πάνω από το Ναυάγιο σε εταιρεία συμφερόντων του εμίρη του Κατάρ. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των παρακείμενων εκτάσεων είναι το μεγάλο αγκάθι, για το οποίο ωστόσο και ειδικά όσον αφορά την περιοχή για την οποία θα είναι υπεύθυνος ο νέος φορέας, το υπουργείο Τουρισμού τονίζει ότι πρόκειται αποκλειστικά και μόνο για δημόσια γή, που χρήζει μάλιστα ειδικής προστασίας, χωρίς το Δημόσιο να εμπλέκεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο στη νομική διαμάχη με τους Καταριανούς. Το υπουργείο Τουρισμού τονίζει χαρακτηριστικά ότι «ο νέος φορέας θα αναλάβει τη διοίκηση, διαχείριση και αξιοποίηση τμήματος αιγιαλού και παραλίας, σαφώς οριοθετημένα, όπου υπάγεται και το ίδιο το μνημείο του ναυαγίου, ενώ η διαχείριση περιλαμβάνει αποκλειστικά έκταση που ανήκει στο δημόσιο, βάσει του Συντάγματος».
Με βάση το σκεπτικό του υπουργείο Τουρισμού και την πρόθεση για τη δημιουργία της Α.Ε., το Ναυάγιο θεωρείται τουριστικός πόρος εθνικής σημασίας, καθώς αποτελεί τον δεύτερο σε επισκεψιμότητα και αναγνωρισιμότητα τουριστικό προορισμό στην Ελλάδα, με 4.000 επισκέπτες καθημερινά και άνω του 1 εκατ. σε ετήσια βάση. Η νέα νομοθετική ρύθμιση, στο -υπό επεξεργασία ακόμη- σχέδιο νόμου (το οποίο μάλιστα πρόκειται να αναρτηθεί προσεχώς σε δημόσια διαβούλευση), προωθείται ώστε να υπάρχει, χωρίς χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, η δυνατότητα προστασίας του Ναυαγίου από τη φθορά και της διατήρησή του σε επισκέψιμη κατάσταση. Πολύ περισσότερο δε, από την στιγμή που, μέχρι σήμερα, δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί οι απαραίτητες εργασίες στο χώρο για την ασφαλή πρόσβαση στη λεγόμενη θέα του ναυαγίου καθώς και για τη διατήρηση και την ασφάλεια του μνημείου, ενώ απαγορεύεται με σχετική απόφαση της Πολιτικής Προστασίας η οργανωμένη επισκεψιμότητα σε ‘’τυφλά’’ σημεία χωρίς να υπάρχει οδός διαφυγής (σ.σ. για τα δασοτεχνικά έργα απομένει η σχετική έγκριση από την αρμόδια Διεύθυνση του υπουργείου Περιβάλλοντος κι Ενέργειας).
Πέραν του να δοθεί προτεραιότητα στην ασφάλεια των τουριστών για την πρόληψη των ατυχημάτων, τα οποία συμβαίνουν κάθε χρόνο, η ίδρυση του φορέα- σύμφωνα πάντα με το σκεπτικό του υπουργείου Τουρισμού- θα δώσει περαιτέρω υπεραξία συνολικά στη Ζάκυνθο ως επενδυτικό προορισμό από την στιγμή που θα υπάρξει μία πιο οργανωμένη διαχείριση ενός από τα σημαντικότερα μνημεία στην Ελλάδα, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.
Ένα ακόμη θέμα που απασχολεί τους τοπικούς φορείς είναι η δομή της εν λόγω εταιρείας για την οποία η προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπει ότι στο διοικητικό συμβούλιο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, του δήμου Ζακύνθου και της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και τοπικών φορέων, όπως οι σύλλογοι ξενοδόχων και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Ζακύνθου, ενώ ο υπουργός Τουρισμού θα ασκεί την εποπτεία της Α.Ε., η οποία θα είναι μονομετοχική και 100% θυγατρική του Δημοσίου. Στον αντίποδα, στα αιτήματα των τοπικών φορέων- όπως π.χ. της παράταξης ‘’ΑΝ.Α.Σ.Α. για τα Ιόνια νησιά’’ με επικεφαλής των τέως Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων Θ. Γαλιατσάτο- οι οποίοι με τη σειρά τους αντιδρούν, πέραν του να υπάρξει εκτεταμένη διαβούλευση με την τοπική κοινωνία «πριν ακόμη το νομοθέτημα αυτό δει το φως της δημοσιότητας», είναι επιπλέον «η διασφάλιση της πλειοψηφικής συμμετοχής του δήμου σε οποιοδήποτε σχήμα επιλεγεί, ο καθορισμός της έδρας στη Ζάκυνθο, και «η δημοκρατική επιλογή των μελών του διοικητικού συμβουλίου ως εκπροσώπων των ζωντανών δυνάμεων του νησιού». Αναφορικά με το αίτημα τοπικών φορέων να έχει την πλειοψηφία ο δήμος, το επιχείρημα που αντιτείνει η άλλη πλευρά είναι ότι πρόκειται για περιουσία του Δημοσίου και όχι του δήμου.
Πάντως, οι τουριστικοί φορείς και οι Σύλλογοι Ξενοδόχων της περιοχής στηρίζουν ανοικτά τη πρωτοβουλία, αναφέροντας μάλιστα σε επίσημη ανακοίνωσή τους ότι «η επικείμενη νομοθετική ρύθμιση σχετικά με την σύσταση φορέα για την αξιοποίηση, διαχείριση και προβολή του Ναυαγίου της Ζακύνθου, αποτελεί την πρώτη φορά μετά από 40 περίπου χρόνια όπου αναγνωρίζεται επίσημα από το κράτος η σημαντικότητα του εν λόγω παγκοσμίου φήμης αξιοθέατου.
Δημιουργούνται πλέον οι συνθήκες για την περαιτέρω ανάδειξη των μοναδικών χαρακτηριστικών της περιοχής, με την υλοποίηση των απαραίτητων υποδομών που θα βελτιώσουν την εμπειρία του επισκέπτη, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη και ευημερία του τόπου και της χώρας. Η υφιστάμενη κατάσταση του Ναυαγίου, οι έριδες και αντιδικίες δεκαετιών και η πάγια αδυναμία συνεννόησης των τοπικών φορέων καθόλου δεν τιμούν το νησί, ενώ άστοχες και παρελκυστικές δηλώσεις που βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, με αήθης χαρακτηρισμούς κατά προσώπων, μας βρίσκουν κάθετα αντίθετους, τόσο ως προς την απουσία εποικοδομητικού λόγου και προτάσεων, αλλά και διότι δεν αντιπροσωπεύουν το ήθος και την ευγένεια του πάντα φιλόξενου ζακυνθινού λαού».
Το ψήφισμα του περασμένου Σαββάτου της Περιφερειακής Αρχής όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται έχει ως ακολούθως:
-Το Περιφερειακό Συμβούλιο Ιονίων Νήσων στηρίζει την προσπάθεια του Υπουργείου Τουρισμού και συναρμόδιων Υπουργείων, για την θέσπιση του “Φορέα Διαχείρισης του Ναυαγίου Ζακύνθου”. Προσπάθεια που πρέπει να στοχεύει στην ορθολογική διαχείριση του σημαντικού, αν όχι μοναδικού τουριστικού προορισμού της Ζακύνθου και της χώρας, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα της ζακυνθινής κοινωνίας.
-Στον υπό θέσπιση φορέα ζητείται να γίνει πρόβλεψη εκπροσώπησης των φορέων Αυτοδιοίκησης και της τοπικής κοινωνίας για την συμμετοχή στην διαχείριση του Φορέα και την πρόβλεψη συνεργασιών εντός και εκτός Ζακύνθου.
-Επίσης να υπάρχει η πρόβλεψη να εξασφαλιστεί, ότι για τον χώρο και την περιουσία που θα χειριστεί ο φορέας να διατηρηθεί και να συνεχιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας, όπως και η ταυτότητα του φυσικού αυτού μνημείου της περιοχής του Ναυαγίου.
-Επιπλέον στο ψήφισμα αναφέρεται ο φορέας να έχει οπωσδήποτε παρουσία στην Ζάκυνθο και επίσης να προβλεφθούν μέτρα και δεσμεύσεις για ανταποδοτικά οφέλη προς την Ζακυνθινή κοινωνία σε τομείς ερευνητικούς, τουριστικούς και εκπαιδευτικούς, από τα οφέλη αξιοποίησης του Ναυαγίου.
– Το σχέδιο προστασίας και αξιοποίησης του Ναυαγίου και η κρατική μέριμνα μπορεί να αποτελέσει ειδική εμπειρία για την προστασία και αξιοποίηση άλλων τόπων με μορφολογικές και γεωλογικές ιδιαιτερότητες, μεγάλου φυσικού κάλλους και έντονης επισκεψιμότητας.
Διαβάστε ακόμη:
Βρετανία: Νέα επιστημονική έρευνα για το ενδεχόμενο επαναμόλυνσης από την covid-19