Μπροστά σε ακόμη μία αύξηση επιτοκίων θα βρεθούν την ερχόμενη Πέμπτη πολλοί δανειολήπτες, με τις τράπεζες να σπεύδουν… βραδέως να αναπροσαρμόσουν τα επιτόκια καταθέσεων, δεχόμενες κριτική ακόμη και από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ).
Ειδικότερα, στη νέα συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η οποία έχει προγραμματιστεί για το τέλος της τρέχουσας εβδομάδας, θεωρείται βέβαιο πως θα ανακοινωθεί μία νέα αύξηση των επιτοκίων – πιθανότατα κατά 0,25%. Κι αυτό γιατί, παρά τη μείωση του πληθωρισμού στο 6,1% τον Μάιο – από 7% τον αμέσως προηγούμενο μήνα – η απόσταση σε σχέση με το στόχο του 2% που έχει θέσει η κεντρική τράπεζα εξακολουθεί να είναι μεγάλη.
Ήδη, άλλωστε, η «σιδηρά» κυρία της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σε πρόσφατες δηλώσεις της ξεκαθάρισε πως όσο ο πληθωρισμός και δη, ο δομικός, αυτός, δηλαδή, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων θα διατηρείται υψηλά, τόσο η τράπεζα θα συνεχίζει τη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής της.
Στο πλαίσιο αυτό, το χρήμα, τόσο για τα νοικοκυριά, όσο κυρίως για τις επιχειρήσεις, θα γίνει ακριβότερο, καθιστώντας αφενός, δύσκολη την εξυπηρέτηση των δανείων και αφετέρου, απαγορευτικές τις όποιες αποφάσεις για τραπεζικό δανεισμό.
Και μπορεί η νέα αύξηση να μην «ακουμπά» τους υφιστάμενους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενα επιτόκια, αφού εντάσσονται στο πλαίσιο προστασία που ανακοίνωσαν οι τράπεζες, «παγώνοντας» στο 2,85% και για 12 μήνες το Euribor, εντούτοις δεν ισχύει το ίδιο για όσους επιθυμούν να λάβουν σήμερα χρηματοδότηση.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, τον περασμένο Απρίλιο το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 24 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,06% από 3,82% τον αμέσως προηγούμενο μήνα.
Το τελευταίο διάστημα, βέβαια, οι δανειολήπτες επιλέγουν πρωτίστως δάνεια με σταθερό επιτόκιο για ένα αρχικό διάστημα – συνήθως πέντε ετών – και στη συνέχεια, κυμαινόμενο. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, το κόστος επί της μηνιαίας δόσης δεν είναι μικρό (σ.σ. κυμαίνεται σε ένα εύρος μεταξύ 3% και 4,40% αναλόγως τη διάρκεια), ενώ θεωρείται πιθανό πως οι τράπεζες θα προχωρήσουν, επίσης, σε αναπροσαρμογές στην τιμολογιακή πολιτική τους, μετά και τη νέα αύξηση από την ΕΚΤ.
Την ίδια στιγμή, μεγαλύτερο είναι το… σοκ που θα υποστούν οι επιχειρήσεις, αφού αφενός, δεν τυγχάνουν καμίας προστασίας και αφετέρου, το κόστος για παλαιά και νέα δάνεια έχει ήδη εκτοξευτεί από τον περασμένο Ιούλιο. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των υφιστάμενων επιχειρηματικών δανείων με διάρκεια άνω των πέντε ετών αυξήθηκε κατά 15 μονάδες βάσης, στο 5,56%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων αυξήθηκε κατά 25 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 6,86%.
Όσον αφορά στα νέα δάνεια, το μέσο επιτόκιο αυτών χωρίς καθορισμένη διάρκεια αυξήθηκε κατά 41 μονάδες βάσης, στο 6,36%, με το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων να έχει ενισχυθεί κατά 14 μονάδες βάσης (στο 7,57%). Το μέσο επιτόκιο των νέων επιχειρηματικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά πέντε μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 5,56%, ενώ το μέσο επιτόκιο των δανείων τακτής λήξης με κυμαινόμενο επιτόκιο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 37 μονάδες βάσης, στο 6,05%.
Οι καταθέσεις και η κόντρα για το κέρδος
Κριτική, όσον αφορά στα επιτόκια καταθέσεων που εξακολουθούν να κυμαίνονται σε χαμηλότερα επίπεδα εν συγκρίσει με εκείνα των δανείων, μεγιστοποιώντας έτσι, τα κέρδη τους, συνεχίζουν να δέχονται οι τράπεζες, με τελευταία προσθήκη από πλευράς… επικριτών να αποτελεί αυτή της ΤτΕ.
«Έχουμε κάνει πολύ μεγάλη πρόοδο στον τραπεζικό τομέα, έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί οι τράπεζες, αλλά από την άλλη μεριά βλέπουμε πολύ μεγάλο περιθώριο μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και επιτοκίων χορηγήσεων», σχολίασε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας, κ. Γιάννης Στουρνάρας, εστιάζοντας στην ανάγκη όξυνσης του ανταγωνισμού, μέσα από την ισότιμη μεταχείριση μεγάλων και μικρών τραπεζών.
Πιο αναλυτικά, το μέσο επιτόκιο των νέων καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως ένα έτος από νοικοκυριά αυξήθηκε τον περασμένο Απρίλιο κατά έξι μονάδες βάσης, στο 1,22%, με το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις να ενισχύεται κατά 40 μονάδες βάσης, στο 1,87%.
Στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως δύο έτη από νοικοκυριά το μέσο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 14 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 1,13%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 24 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 1,78%. Σύμφωνα με την ΤτΕ, το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 5,60 εκατοστιαίες μονάδες για τις νέες και στις 5,55 εκατοστιαίες μονάδες για τις υφιστάμενες καταθέσεις.
«Για τα επιτόκια των νέων δανείων και καταθέσεων, όπως, επίσης και για το μεταξύ τους περιθώριο (spread), η ΤτΕ (όπως και η ΕΚΤ) συμπεριλαμβάνει το κόστος του συνόλου των καταθέσεων πρώτης ζήτησης (ταμιευτηρίου και όψεως). Οι καταθέσεις πρώτης ζήτησης, λόγω των χαρακτηριστικών τους, τιμολογούνται σε όλη την Ευρώπη πολύ χαμηλά, πρακτικά κοντά στο 0%.
Επιπλέον, η μερική μετατροπή τους σε προθεσμιακές καταθέσεις άρχισε μόλις λίγους μήνες πριν και είναι ακόμα σε εξέλιξη, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωζώνη», σχολιάζει από την πλευρά της, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ), σηκώνοντας, ουσιαστικά, το… γάντι που πέταξε η κεντρική τράπεζα.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την Ένωση, στις προθεσμιακές καταθέσεις έως ένα έτος το επιτόκιο στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά έξι μ.β. και ανήλθε στο 1,22% (Μάρτιος 2023: 1,16%) στους ιδιώτες και κατά 40 μ.β. στις επιχειρήσεις και ανήλθε στο 1,87% (Μάρτιος 2023: 1,47%). Για διάρκειες άνω του ενός έτους που βάσει των εποπτικών οδηγιών για τους δείκτες ρευστότητας στην Ευρωζώνη είναι οι επιθυμητές διάρκειες στην Ελλάδα το επιτόκιο ανήλθε στο 1,71%. «Ο μέσος όρος της Ευρωζώνης για τις προθεσμιακές καταθέσεις σε ιδιώτες άνω του ενός έτους ανήλθαν στο 2,29%.
Ειδικά για τα κράτη μέλη της νότιας Ευρώπης πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε σχέση με τις λοιπές χώρες. Λ.χ. στην Ισπανία το επιτόκιο για προθεσμιακές καταθέσεις ιδιωτών, διάρκειας μέχρι ενός έτους, διαμορφώθηκε στο 1,33%, ενώ στην Πορτογαλία στο 0,95%. Για προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας μεγαλύτερης του έτους τα επιτόκια ανήλθαν στο 1,64% και 1,24% για Ισπανία και Πορτογαλία αντίστοιχα», εξηγεί.
Σε ότι αφορά τα νέα δάνεια η ΕΕΤ, εστιάζοντας στα στεγαστικά δάνεια διάρκειας πέντε έως 10 ετών, σημειώνει πως το επιτόκιο τον Απρίλιο αυξήθηκε κατά 16 μ.β., στο 3,66%. «Στην Ευρωζώνη, το μέσο επιτόκιο για την ίδια κατηγορία στεγαστικών δανείων ήταν 3,51%, έναντι 1,77% πριν από ένα χρόνο (Απρίλιος 2022). Το επιτόκιο στο σύνολο των δανείων των νοικοκυριών τον Απρίλιο αυξήθηκε κατά 10 μ.β. στην Ελλάδα, στο 3,88% ενώ στην Ευρωζώνη αυξήθηκε κατά τέσσερις μ.β., στο 3.48%, έναντι 1,61% πριν από ένα χρόνο (Απρίλιος 2022)», πρόσθεσε, για να καταλήξει: «Συνεπώς, το spread μειώνεται σημαντικά, κυρίως μετά τις πρόσφατες αυξήσεις στα επιτόκια των νέων προθεσμιακών καταθέσεων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Η δε, απόκλιση μεταξύ Ελλάδας και Ευρωζώνης περιορίζεται, τόσο στα επιτόκια των νέων προθεσμιακών καταθέσεων, όσο και στο spread, παρόλο που το κόστος δανεισμού από τις κεφαλαιαγορές είναι για τις ελληνικές τράπεζες πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο άλλων χωρών».
Διαβάστε ακόμη
Στα 700 εκατ. ευρώ η αξία των projects της Prodea Investments – Τα επόμενα βήματα
Γιώργος Προκοπίου: Το «μπρα ντε φερ» με τον Μπερλουσκόνι για τη Villa Cristina στο Πορτοφίνο (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ