Μείωση 4,1% στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs -ΜΕΑ) πέτυχαν οι ελληνικές τράπεζες το β’ 3μηνο του 2018, τα οποία διαμορφώνονται στα 88,6 δισ. ή στο 47,6% των συνολικών ανοιγμάτων. Κάτι που σημαίνει ότι κατάφεραν να ξεπεράσουν το στόχο που είχε τεθεί και ο οποίος προέβλεπε τη μείωση των ανοιγμάτων στα 90,2 δισ ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε σήμερα, 6 Σεπτεμβρίου 2018, η Τράπεζα της Ελλάδος, η μείωση το πρώτο εξάμηνο του έτους ανήλθε στο 6,1%, ενώ σε σχέση με το Μάρτιο του 2016, μήνα κατά τον οποίο καταγράφηκε το υψηλότερο επίπεδο ΜΕΑ, παρατηρείται μείωση κατά 17,3% ή 18,6 δισεκ. ευρώ.
Η μείωση των ΜΕΑ κατά το β΄ τρίμηνο του 2018 οφείλεται κατά κύριο λόγο στις πωλήσεις ύψους σχεδόν 2,0 δισεκ. ευρώ, οι οποίες αφορούν κυρίως συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν από δύο σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα.
Πέραν των πωλήσεων, στη μείωση των ΜΕΑ συνέβαλαν επίσης οι διαγραφές (1,6 δισεκ. ευρώ), οι εισπράξεις (0,6 δισεκ. ευρώ) και οι ρευστοποιήσεις (0,6 δισεκ. ευρώ).
Στο τελευταίο τρίμηνο παρατηρήθηκε αύξηση στις πωλήσεις, καθώς οι τράπεζες προχωρούν στην ολοκλήρωση συναλλαγών που έχουν ήδη ανακοινώσει, αλλά και στις ρευστοποιήσεις, καθώς οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί παράγουν τα πρώτα αποτελέσματα.
Ο τριμηνιαίος ρυθμός αποκατάστασης της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων (cure rate) παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με τα δύο προηγούμενα τρίμηνα (στο 1,8%), χαμηλότερος από τον τριμηνιαίο δείκτη αθέτησης (default rate), ο οποίος εμφανίζει αυξητική πορεία για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, φτάνοντας το 2,1% και επιβεβαιώνοντας την αρνητική τάση που παρατηρήθηκε ήδη από το α΄ τρίμηνο του 2018.
Καλύτερες επιδόσεις παρατηρούνται στα χαρτοφυλάκια Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ), μεγάλων επιχειρήσεων και ναυτιλιακών δανείων, όπου η τριμηνιαία μείωση άγγιξε τo 9,2%, 8,7% και 8,5% αντίστοιχα.
Oι επιδόσεις στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο διατηρούνται χαμηλές, καθώς το επίπεδο των ΜΕΑ παρέμεινε σταθερό.
Σε ετήσια βάση (συγκριτικά με τον Ιούνιο του 2017), η μείωση των ΜΕΑ στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο άγγιξε το 15,7%, στο καταναλωτικό το 24,6%, ενώ στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο σημειώθηκε μείωση των ΜΕΑ κατά μόλις 1,1%.
Αξιοσημείωτο είναι το ποσοστό των ΜΕΑ που τελεί υπό καθεστώς αίτησης για υπαγωγή σε νομική προστασία.
Στο σύνολο των χαρτοφυλακίων, το 14,4% των ΜΕΑ τελεί υπό καθεστώς αίτησης για υπαγωγή σε νομική προστασία σε σύγκριση με 13,7% το Μάρτιο του 2018, αλλά η αύξηση του ποσοστού αυτού οφείλεται ουσιαστικά στη μείωση του συνολικού ύψους των δανείων, καθώς η αξία των δανείων υπό καθεστώς νομικής προστασίας παρέμεινε σταθερή.
Το υψηλότερο ποσοστό παρατηρείται στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο, όπου φτάνει το 30%.
Ο δείκτης ΜΕΑ παραμένει υψηλός στα περισσότερα χαρτοφυλάκια.
Στο τέλος Ιουνίου του 2018, ο δείκτης ΜΕΑ άγγιζε το 44,3% για το στεγαστικό, το 56,9% για το καταναλωτικό και το 48,0% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο.
Σε ό,τι αφορά το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, η μεγαλύτερη συγκέντρωση ΜΕΑ παρατηρείται στο χαρτοφυλάκιο των ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (δείκτης ΜΕΑ: 68,8%), καθώς και στο χαρτοφυλάκιο των ΜΜΕ (δείκτης ΜΕΑ: 62,3%).
Σταθερά καλύτερες επιδόσεις παρατηρούνται στο χαρτοφυλάκιο των μεγάλων επιχειρήσεων (δείκτης ΜΕΑ: 28,3%) και στα ναυτιλιακά δάνεια (δείκτης ΜΕΑ: 31,6%).
Η κάλυψη από προβλέψεις3 σε επίπεδο συστήματος έχει μειωθεί ελαφρά, αγγίζοντας το 48,6% τον Ιούνιο του 2018 από 49,0% το Μάρτιο του 2018, κυρίως λόγω των σημαντικών διαγραφών και πωλήσεων που διενεργήθηκαν στο τρίμηνο, ενώ, εάν συμπεριληφθεί στις προβλέψεις και η αξία των εξασφαλίσεων (με ανώτατη αξία το υπόλοιπο του δανείου προ προβλέψεων απομείωσης), η κάλυψη των ΜΕΑ που επιτυγχάνεται ξεπερνά το 100%.
Επιχειρησιακοί Στόχοι
Σύμφωνα με το πλαίσιο των επιχειρησιακών στόχων για τα ΜΕΑ, οι τράπεζες υποβάλλουν κάθε Σεπτέμβριο αναλυτικά τα μεγέθη για όλα τα τρίμηνα του επερχόμενου έτους.
Επιπλέον είναι δυνατή η αναθεώρηση των στόχων, προκειμένου να ενσωματωθούν πιθανές αλλαγές στο επιχειρηματικό περιβάλλον ή/και στις στρατηγικές διαχείρισης των ΜΕΑ από τις τράπεζες.
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει συνοπτικά τους βασικότερους στόχους και δείκτες απόδοσης για το σύνολο του δανειακού χαρτοφυλακίου την περίοδο Ιουνίου 2016 – Δεκεμβρίου 2019 (ποσά σε δισεκ. ευρώ). Σημειώνεται ότι τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) περιλαμβάνουν δάνεια με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών.
Για τον Ιούνιο του 2016 και τον Ιούνιο του 2017 παρατίθενται απολογιστικά στοιχεία:
Συνολικά, το πρώτο εξάμηνο του 2017, οι τράπεζες κατάφεραν να επιτύχουν τους στόχους που είχαν θέσει για τη μείωση των ΜΕΑ.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιουνίου του 2017, τα ΜΕΑ ήταν κατά 1,6 δισεκ. ευρώ χαμηλότερα από το ποσό – στόχο.
Συνεπώς, το υπόλοιπο έναρξης των ΜΕΑ για τις ελληνικές εμπορικές και συνεταιριστικές τράπεζες κατά τη νέα στοχοθεσία (Ιούνιος 2017 – Δεκέμβριος 2019) διαμορφώθηκε στα 101,8 δισεκ. ευρώ (τα εν λόγω ανοίγματα δεν περιλαμβάνουν ανοίγματα εκτός ισολογισμού ύψους περίπου 1 δισεκ. ευρώ).
Οι τράπεζες στοχεύουν σε μείωση των ΜΕΑ κατά 37% κατά την περίοδο Ιουνίου 2017 – Δεκεμβρίου 2019, διαμορφώνοντας το αναμενόμενο υπόλοιπο των ΜΕΑ στα 64,6 δισεκ. ευρώ στο τέλος του 2019.
Σημειώνεται ότι ο νέος στόχος είναι χαμηλότερος κατά 2,2 δισεκ. ευρώ σε σχέση με την υποβολή του Σεπτεμβρίου του 2016.
Στους παρακάτω πίνακες παρουσιάζονται οι βασικότεροι επιχειρησιακοί στόχοι και δείκτες απόδοσης στα τρία επιμέρους χαρτοφυλάκια (στεγαστικό, καταναλωτικό και επιχειρηματικό) για την περίοδο Ιουνίου 2016 – Δεκεμβρίου 2019:
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζών, ο χρονικός ορίζοντας μείωσης των ΜΕΑ δεν έχει μεταβληθεί, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό της μείωσης θα επιτευχθεί κατά τα δύο τελευταία έτη, το 2018 και το 2019.
Παρατηρούνται, ωστόσο, κάποιες διαφοροποιήσεις στους παράγοντες μείωσης των ΜΕΑ σε σχέση με την προηγούμενη υποβολή.
Συγκεκριμένα:
– Οι τράπεζες σκοπεύουν να επισπεύσουν την πώληση δανείων, κυρίως στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο και σε μικρότερο βαθμό στο καταναλωτικό χαρτοφυλάκιο.
Συγκεκριμένα, οι τράπεζες στοχεύουν σε επιπλέον πωλήσεις ύψους 4,7 δισεκ. ευρώ, αγγίζοντας τα 11,6 δισεκ. ευρώ συνολικές πωλήσεις για την περίοδο Ιουνίου 2017 – Δεκεμβρίου 2019. Μέρος των επιπλέον πωλήσεων (1,4 δισεκ. ευρώ) ήδη έχει πραγματοποιηθεί κατά το γ΄ τρίμηνο του 2017 μέσω τιτλοποίησης και μεταφοράς ΜΕΑ από λιγότερο σημαντικό πιστωτικό ίδρυμα.
– Επιπρόσθετα, οι τράπεζες σκοπεύουν να αυξήσουν τα ποσά των διαγραφών κατά περίπου 1,2 δισεκ. ευρώ, κυρίως στο χαρτοφυλάκιο λιανικής.
– Παρόλα αυτά, οι τράπεζες πραγματοποίησαν συντηρητικότερες εκτιμήσεις όσον αφορά τις καθαρές εισροές ΜΕΑ σε σχέση με την προηγούμενη υποβολή στοιχείων.
Η εισροή νέων ΜΕΑ για την περίοδο Ιουνίου 2017 – Δεκεμβρίου 2019 αυξάνεται κατά 1,2 δισεκ. ευρώ, ενώ αντίθετα η αποκατάσταση της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων (curing) μειώνεται κατά 2,5 δισεκ. ευρώ.
Οι τράπεζες ενσωμάτωσαν στα μοντέλα τους χειρότερες μακροοικονομικές υποθέσεις σε σύγκριση με την προηγούμενη υποβολή (ρυθμός αύξησης ΑΕΠ, διαθέσιμο εισόδημα), οι οποίες επηρέασαν το ρυθμό εκ νέου αθέτησης (re-default rate), καθώς και τις καθαρές εισροές ΜΕΑ.
Η χαμηλότερη αποκατάσταση της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων σχετίζεται σε ένα βαθμό και με τα υψηλότερα ποσά πωλήσεων και διαγραφών.
– Οι λοιποί παράγοντες μείωσης των ΜΕΑ δεν παρουσιάζουν μεταβολή σε σχέση με την προηγούμενη υποβολή.
Οι εκποιήσεις καλύψεων παραμένουν κύριος παράγοντας ύψους 10,6 δισεκ. ευρώ.
Αναλυτικά οι παράγοντες μείωσης του υπολοίπου των ΜΕΑ απεικονίζονται παρακάτω:
Τα ΜΕΑ ως ποσοστό των συνολικών ανοιγμάτων αναμένεται να μειωθούν σταδιακά και να αγγίξουν το 35,2% το 2019. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό είναι λίγο υψηλότερο από τον προηγούμενο στόχο του 33,9%, εξαιτίας των διαφορετικών παραγόντων μείωσης των ΜΕΑ, αλλά και της χαμηλότερης εκτιμώμενης πιστωτικής επέκτασης.
Για την ίδια περίοδο, τα ΜΕΔ αναμένεται να μειωθούν κατά 47%, δηλαδή από 72,8 δισεκ. ευρώ τον Ιούνιο του 2017 σε 38,6 δισεκ. ευρώ το 2019.
Ο σχετικός δείκτης ΜΕΔ αναμένεται να μειωθεί από 36,1% σε 21,1% την ίδια χρονική περίοδο.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τη συμβολή των επιμέρους παραγόντων στη μείωση του υπολοίπου των ΜΕΑ ανά χαρτοφυλάκιο:
Τα NPLs
Αντίθετα, οι τράπεζες έχασαν το στόχο για τα ΜΕΔ, τα οποία έφτασαν τα 61,0 δισεκ. ευρώ ή 0,3 δισεκ. ευρώ υψηλότερα από το στόχο που είχε τεθεί, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες πέτυχαν μείωση των δανείων αυτών κατά 4,7% ή 3,0 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με το Μάρτιο του 2018.
Ο δείκτης ΜΕΑ βρίσκεται στο 47,6%, υψηλότερα από το επίπεδο της πρόβλεψης για το εν λόγω τρίμηνο του 46,9%, κυρίως λόγω του μειωμένου όγκου συνολικών δανείων για την περίοδο.
Ο δείκτης ΜΕΔ βρίσκεται στο 32,8%, υψηλότερος συγκριτικά με την πρόβλεψη του 31,5%.
Η απόδοση σε σχέση με τους στόχους που είχαν τεθεί για τα τρία κυριότερα χαρτοφυλάκια (στεγαστικό, καταναλωτικό, επιχειρηματικό) διαφέρει.
Σχετικά καλύτερη εικόνα εμφανίζει το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, αλλά στο χαρτοφυλάκιο λιανικής οι τράπεζες δεν βρίσκονται ακόμη σε απόλυτη συμφωνία με τους στόχους που έχουν τεθεί (ποσά σε δισεκ. ευρώ):
Για να διαβάσετε αναλυτικά την έκθεση πατήστε ΕΔΩ