Την ώρα που η πανδημία αποτελεί κόκκινο πανί για τις επενδύσεις και την οικονομία, το Green New Deal που επεξεργάζεται η Ευρώπη για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής, με πρωταγωνιστές διεθνείς γίγαντες του κλάδου της ενέργειας, γίνεται ο σηματωρός για το πώς οι οικονομίες θα βγουν γρηγορότερα από το βαθύ τούνελ της ύφεσης που προκάλεσε αυτή η κρίση.
Το παράδειγμα της ιταλικής Enel, που κατάφερε από ένα εθνικό μονοπώλιο να μετασχηματιστεί σε ένα πανίσχυρο utility επενδύοντας στον άνεμο και τον ήλιο, στην καινοτομία και τα δίκτυα, θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ασφαλή οδηγό για τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες στην πορεία προς την απανθρακοποίηση, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Το άλλοτε ιταλικό κρατικό μονοπώλιο ηλεκτρισμού γεννήθηκε από μια πλειάδα ιδιωτικών εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας που εθνικοποιήθηκαν στα μέσα του 20ού αιώνα (όπως αντίστοιχα και η δική μας Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού), έχοντας όμως πετύχει στο πέρασμα των τελευταίων 10 ετών ένα «πράσινο» θαύμα. Εν αντιθέσει με τη ΔΕΗ, που δαιμονοποίησε τη συνεργασία με τους ιδιώτες, παρέμεινε εμμονικά στα ορυκτά καύσιμα και άφησε σε τρίτους ελεύθερο το πεδίο στις ΑΠΕ, η Enel αποφάσισε να επενδύσει στον εκσυγχρονισμό της και στις νέες τεχνολογίες και να γίνει παγκόσμια ηγέτιδα δύναμη στις ΑΠΕ και ο μεγαλύτερος διαχειριστής δικτύου διανομής στον κόσμο, με περισσότερους από 73 εκατομμύρια χρήστες.
Σήμερα, η εταιρεία λειτουργεί 2,2 εκατομμύρια χιλιόμετρα ηλεκτρικών δικτύων και διαθέτει πάνω από 45 εκατομμύρια έξυπνους μετρητές, κάτι που διαμορφώνει ένα νέο ψηφιακό μέλλον στις ενεργειακές υποδομές. Παράλληλα, διατηρεί τη μεγαλύτερη βάση καταναλωτών, με περισσότερους από 70 εκατομμύρια πελάτες, στους οποίους προσφέρει εκσυγχρονισμένες υπηρεσίες σε ανταγωνιστικές τιμές.
Ο γίγαντας με λειτουργικά κέρδη 17,9 δισ. ευρώ
Τα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής είναι παγκοσμίως ορατά και αποτυπώνονται στα οικονομικά της μεγέθη. Η ιταλική εταιρεία αποτελεί έναν ενεργειακό γίγαντα με λειτουργικά κέρδη πέρσι ύψους 17,9 δισ. ευρώ και έσοδα 80,3 δισ. ευρώ. Το διεθνές της εκτόπισμα εκτείνεται σε 32 χώρες σε 5 ηπείρους, αποτελώντας τη μεγαλύτερη επιχείρηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στον κόσμο, με εγκατεστημένη ισχύ άνω των 46 GW, προερχόμενα από 1.227 σταθμούς παραγωγής πράσινης ενέργειας.
Η εταιρεία συνεχίζει να αναπτύσσεται στην πράσινη ενέργεια πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο, προσθέτοντας στο χαρτοφυλάκιό της περισσότερα από 3 GW το 2019, με σκοπό να εγκαταστήσει επιπλέον 14 GW στην περίοδο 2020-2022.
«Η Enel μεταμορφώθηκε από ένα εθνικό μονοπώλιο της Ιταλίας σε ηγέτη της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης γιατί αφουγκραστήκαμε γρήγορα και ενσωματώσαμε με επιτυχία τα χαρακτηριστικά του οργανισμού κοινής ωφέλειας του μέλλοντος. Η πορεία της αναδιάρθρωσης και του εκσυγχρονισμού βασίστηκε στους πυλώνες της απολιγνιτοποίησης, του εξηλεκτρισμού και της ψηφιοποίησης», εξηγεί ο κ. Αριστοτέλης Χαντάβας, επικεφαλής της Enel Green Power Europe, και πρόσφατα νέος πρόεδρος της Solar Power Europe (συμπτωματικά ο πρώτος Ελληνας που αναλαμβάνει αυτή τη θέση).
Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι η εταιρεία θεωρείται πρωτοπόρα στην απολιγνιτοποίηση, αποσύροντας σταδιακά τις θερμικές μονάδες και αντικαθιστώντας τες με μονάδες ΑΠΕ, υιοθετώντας παράλληλα σύγχρονα προγράμματα μετεκπαίδευσης και υποστήριξης των εργαζομένων, με μεγάλη μέριμνα στην υλοποίηση βιώσιμων δράσεων για την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών.
Η πορεία προς τον ενεργειακό μετασχηματισμό
Ουσιαστικά, η πορεία προς την αλλαγή του εταιρικού DNA ξεκίνησε το 1999, όταν απελευθερώθηκε η αγορά ενέργειας στην Ιταλία και ξεκίνησαν οι αρχικές δημόσιες προσφορές στα Χρηματιστήρια του Μιλάνου και της Νέας Υόρκης. Mέχρι το 2006 προχώρησε στη διάθεση ενός μέρους των δικτύων διανομής και στην πώληση των μετοχών της στα δίκτυα μεταφοράς.
Στα επόμενα χρόνια έγινε η αρχή μιας νέας εποχής για την εταιρεία. Μέχρι το 2008 προχώρησε στην ίδρυση της Enel Green Power και σε μια σημαντική διεθνή επέκταση, με εξαγορές στην Ισπανία, στη Λατινική Αμερική και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ηταν ο θεμέλιος λίθος προς την εποχή της ενεργειακής μετάβασης, στην οποία κατέχει ηγετικό ρόλο. Στην Ελλάδα η εταιρεία διαθέτει μια εξίσου ισχυρή εγκατεστημένη βάση, δυναμικότητας 464 ΜW, μέσω της θυγατρικής Enel Green Power Hellas. Η Enel λειτούργησε το περασμένο φθινόπωρο -ύστερα από δέκα χρόνια ανάπτυξης και ωρίμανσης του έργου- τον Καφηρέα, το μεγαλύτερο σύμπλεγμα αιολικών πάρκων στη χώρα, που εγκαινίασε ο πρωθυπουργός, υλοποιώντας μια επένδυση συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ.
H ελληνική αγορά αποτέλεσε μια στρατηγική επιλογή για την Enel, κάτι άλλωστε που φάνηκε και την περίοδο της δεκαετούς κρίσης. Ενώ κάποιες άλλες διεθνείς εταιρείες επέλεξαν να αποεπενδύσουν ή να κλείσουν τα γραφεία τους, η Enel έμεινε στην Ελλάδα και στήριξε το πλάνο της στη χώρα, όπως συνεχίζει να κάνει και σήμερα μπροστά στον νέο κύκλο της ύφεσης που σκορπά η υγειονομική κρίση. «Εφόσον δοθούν οι επενδυτικές ευκαιρίες, ακολουθώντας ένα συμπαγές πλάνο έχουμε την επιθυμία να συνεχίσουμε να συμβάλλουμε στην επίτευξη του απαιτούμενου ενεργειακού μετασχηματισμού της Ελλάδας, όπως το κάνουμε πετυχημένα και σε άλλες χώρες», αναφέρουν στελέχη της εταιρείας.
Πρόσφατα μάλιστα, σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τη χώρα μας και τους εργαζομένους της, που σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, προέβη στον συμβολικό φωτισμό κάποιων αιολικών της πάρκων με την ελληνική και την ιταλική σημαία.
Αλλωστε, η ίδια η εταιρεία αποτελεί πρότυπο επιτυχημένου μετασχηματισμού. Οπως δηλώνει ο κ. Χαντάβας: «Υστερα από την αποκρατικοποίηση, θέσαμε ως προτεραιότητα την επέκταση σε άλλες αγορές, επενδύσαμε συστηματικά στις ΑΠΕ και στα δίκτυα διανομής και ξεκινήσαμε δυναμικά την απολιγνιτοποίηση. Ολα αυτά πάντα με σεβασμό προς τους εργαζόμενους, καθώς ενσωματώσαμε σύγχρονες μεθόδους αξιοποίησης και εξέλιξης του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας Γι’ αυτό άλλωστε βραβευτήκαμε πρόσφατα ως το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον». Ο μετασχηματισμός όμως και η απολιγνιτοποίηση θα επηρεαστούν από την πανδημία;
Η εταιρεία υποστηρίζει ότι η πανδημία αποτελεί για την Ευρώπη, αλλά και για την ελληνική αγορά μια πράσινη ευκαιρία ανάπτυξης. Οπως αναφέρει ο κ. Χαντάβας, μέχρι στιγμής οι μεγάλες επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ στην Ευρώπη συνεχίζονται κανονικά, όπως είχαν δρομολογηθεί. «Η πανδημία θα μπορούσε να επηρεάσει τις επενδύσεις, αφού ο βαθμός της ύφεσης δεν μπορεί ακόμη να προβλεφθεί με ακρίβεια, ωστόσο πρέπει να επιμείνουμε στο πλάνο της πράσινης ανάπτυξης, το οποίο έχει καθοριστική σημασία για την ανάκαμψη της Ευρώπης, αφού έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για τις κοινωνίες και τους καταναλωτές».