Οι ανατιμήσεις προϊόντων λόγω της αύξησης του κόστους θαλάσσιας μεταφοράς τους, η καθυστέρηση παράδοσης εμπορευμάτων και γενικώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα έχουν φέρει τους τελευταίους μήνες στο προσκήνιο τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, τα οποία τα έχουν μάθει πλέον και όσοι δεν γνωρίζουν τι είναι θάλασσα!

Ναυτιλιακές εταιρείες liners παγώνουν τα τιμολόγιά τους, ενώ διαρρέεται ότι οι ισχυρές οικονομικά χώρες όπως ΗΠΑ και Κίνα θα πάρουν μέτρα ελέγχου των ναύλων, πιο πολύ όμως για να κατευνάσουν την ανησυχία των πολιτών.

Το «business stories» απευθύνθηκε σε έμπειρο στέλεχος του κλάδου, τον Φίλιππο Προκοπάκη, εμπορικό διευθυντή-επικεφαλής των τμημάτων για ναυλώσεις και αγοραπωλησίες της Danaos Shipping Co Ltd του δρος Ιωάννη Κούστα, o οποίος αποτυπώνει τη σημερινή κατάσταση και προβλέπει, με βάση τις υπάρχουσες συνθήκες και τα δεδομένα, την επόμενη μέρα.

– Πώς είναι σήμερα διαμορφωμένη η κατάσταση στην αγορά των liners;
Η πραγματικότητα είναι ότι η κατάσταση στη ναυτιλία τακτικών γραμμών, από χρηματοοικονομικής πλευράς, είναι η καλύτερη της δεκαετίας και ενδεχομένως της εικοσαετίας. Οι εταιρείες τακτικών γραμμών αλλά και οι διαχειρίστριες εταιρείες εμπορευματοκιβωτίων όπως η Danaos ανακοινώνουν κέρδη-ρεκόρ, αποτέλεσμα μιας μη αναμενόμενης έξαρσης της ζήτησης όσον αφορά καταναλωτικά προϊόντα, της οποίας κύρια πηγή ήταν και είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες ως μεγαλύτερη παγκόσμια καταναλώτρια, αλλά και σε δεύτερο βαθμό η Ευρώπη. Σίγουρα η στροφή στην κατανάλωση τελικών προϊόντων είναι και απόρροια της συνεχιζόμενης παγκόσμιας πανδημίας που ουσιαστικά έκανε το καταναλωτικό κοινό να διοχετεύει το εισόδημά του, αντί σε συμβατικές ενέργειες του παρελθόντος όπως ταξίδια, υπηρεσίες κ.ά., σε τελικά καταναλωτικά αγαθά τα οποία ήταν χρήσιμα και σε καθεστώς τηλεργασίας όπως ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τηλεοράσεις κ.λπ. Εν κατακλείδι, παρατηρείται σήμερα μια ανισορροπία μεταξύ ζήτησης και χωρητικότητας που συνδυαστικά με διάφορα προβλήματα λιμενικής συμφόρησης, η οποία είναι αποτέλεσμα και της υπέρογκης ζήτησης αλλά και επιχειρησιακών περιορισμών στα λιμάνια λόγω της πανδημίας, συνθέτει ένα εκρηκτικό μείγμα άγνωστης διάρκειας, που σίγουρα δεν αναμένεται να εξαφανιστεί ούτε και μέσα στο 2022.

– Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη ναυλαγορά;
Με μια πρώτη ανάγνωση η απάντηση είναι απλή και διαχρονική. Η ναυλαγορά επηρεάζεται από την ισορροπία μεταξύ ζήτησης για μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων και υφιστάμενης προσφερόμενης χωρητικότητας όπως αυτή αποτυπώνεται σε μια δεδομένη στιγμή. Προφανώς, η αγορά σήμερα βιώνει μια κατάσταση στην οποία η ζήτηση είναι τεράστια, αλλά η άμεση προσφορά χωρητικότητας είναι μηδαμινή, με αποτέλεσμα οι ναυλώσεις να τείνουν ανοδικά και σε αξία και σε διάρκεια, αλλά και να αφορούν μελλοντικές ημερομηνίες, πολλές φορές ακόμα και με σημείο έναρξης τα μέσα του 2022, οι οποίες είναι κατά πολύ βασισμένες στην προσδοκώμενη ζήτηση που πηγάζει από τις αναλύσεις τις οποίες πραγματοποιούν οι εταιρείες liners, σε συνδυασμό και με το ύψος των συμβολαίων που εκείνοι πραγματοποιούν με τους πελάτες τους (freight forwarders & shippers) όσον αφορά την αξία, τη διάρκεια αλλά και τον προσδοκώμενο όγκο μεταφοράς.

– Ποια είναι τα ποσοστά ανόδου της ναυλαγοράς σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια και σε ποιο ύψος βρίσκονται οι αξίες των πλοίων;
Ας αρχίσουμε ανάποδα. Οι αξίες των πλοίων είναι σε ιστορικά υψηλά και σε πολλές περιπτώσεις η αξία σήμερα ξεπερνά την αξία κατασκευής. Ενα πλοίο του 2010 που ναυπηγήθηκε τότε στα 70-80 εκατ. δολάρια μπορεί να πουληθεί δέκα χρόνια μετά κοντά στα 125 εκατ. δολάρια. Ο λόγος είναι ότι κύριοι αγοραστές είναι οι ίδιες οι εταιρείες liners που έχουν να επιλέξουν μεταξύ μιας ακριβής αγοράς και μιας μακροχρόνιας ναύλωσης σε ιστορικά υψηλούς ναύλους. Σε κάθε περίπτωση, ό,τι επιλέξει σήμερα ένας ιδιοκτήτης/διαχειριστής, βάσει του επιχειρηματικού του μοντέλου -ναύλωση ή πώληση-, θα είναι κερδισμένος. Οσον αφορά τις ναυλώσεις, σίγουρα ο ρυθμός ανόδου είναι πρωτόγνωρος και εξαρτάται και από το μέγεθος του εκάστοτε πλοίου, αλλά μπορούμε να υπολογίσουμε ότι κατά μέσο όρο από την αρχή του 2021 μέχρι και σήμερα, ανεξαρτήτως μεγέθους, η αξία των ναύλων έχει αυξηθεί κατά περίπου 300%.

– Πώς σχολιάζετε την κίνηση των CMA CGM και Hapag-Lloyd να παγώσουν τα ναύλα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα;
Προσωπικά, θεωρώ ότι οι ανακοινώσεις αυτές καθαυτές είναι πιο πολύ κινήσεις εντυπωσιασμού και διαφήμισης παρά ουσιαστικής αξίας, καθώς η πραγματικότητα είναι ότι οι spot freight ναύλοι έχουν φτάσει στο μέγιστο επίπεδο και η αγορά βλέποντας την προσδοκώμενη ζήτηση του 2022 έχει προδικάσει το ταβάνι τους. Το πάγωμα των ναύλων είναι κινήσεις χωρίς ρίσκο που απλά μας δείχνουν ότι από τώρα και στο εξής προτεραιότητα θα είναι οι μακροχρόνιες συμβάσεις και οι πελάτες με τους οποίους οι liners είχαν και έχουν διαχρονική σχέση και πιθανώς τελευταία να έχουν δυσαρεστήσει.

– Πώς κρίνετε την είσοδο φορτηγών πλοίων ειδικά διαμορφωμένων στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων;
Είναι κάτι παροδικό και ευκαιριακό που κάποιοι πλοιοκτήτες κάνουν για να εκμεταλλευτούν τα αστρονομικά επίπεδα ναύλων που αυτή τη στιγμή παρατηρούνται στα containers. Πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων για άμεση παράδοση δεν υπάρχουν, αλλά η ζήτηση χωρητικότητας παραμένει στο κόκκινο και άρα οποιαδήποτε προσφορά χωρητικότητας σε οποιαδήποτε μορφή θα είναι καλοδεχούμενη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

– Οι κυβερνήσεις όπως των ΗΠΑ και της Κίνας ποια μέτρα λαμβάνουν για να ισορροπήσουν την αγορά;
Πολλά ακούστηκαν και ακούγονται για πιθανές έρευνες από τις Αρχές των ΗΠΑ και της Κίνας σε εταιρείες liners για αθέμιτο ανταγωνισμό. Η αλήθεια είναι ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των liners είναι τόσο αυστηρό και οι κυρώσεις που προβλέπονται είναι τόσο μεγάλες που καμία εταιρεία δεν θα σκεφτόταν να ακολουθήσει κάποια τέτοια πρακτική. Νομίζω ότι απλά το ενδεχόμενο έρευνας, όπως αυτό παρουσιάζεται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, είναι για να κατευνάσουν τους πολίτες/καταναλωτές που πλήττονται από αυξήσεις σε βασικά αγαθά και θέλουν να μάθουν το γιατί και το ποιος φταίει.

– Υπάρχουν περιστατικά κερδοσκοπίας που επηρεάζουν τις τιμές;
Βάσει του πλαισίου λειτουργίας που ανέφερα παραπάνω αλλά και βάσει του ισοζυγίου προσφοράς και ζήτησης που εγώ παρατηρώ, θεωρώ ότι δεν υπάρχουν περιστατικά κερδοσκοπίας από πλευράς των εταιρειών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

– Πιστεύετε ότι θα υπάρξει ανάσχεση αυτής της ξέφρενης προς τα επάνω πορείας και πότε εκτιμάτε ότι θα συμβεί αυτό;
Δεν περιμένω άμεση ανάσχεση, καθώς τα προβλήματα λιμενικής συμφόρησης αλλά και των ανισορροπιών μεταξύ ζήτησης και προσφερόμενης χωρητικότητας συνεχίζουν να είναι υπαρκτά και θα χρειαστεί ακόμα κάποιος εύλογος χρόνος για να περάσουμε ξανά σε κάποια φάση ισορροπίας, άρα και αποκλιμάκωσης. Η δική μου, καθαρά προσωπική εκτίμηση είναι ότι η αποκλιμάκωση θα επανέλθει με την καθολική επιστροφή των Δυτικών οικονομιών σε κάποιου είδους νέα κανονικότητα μέσα στην οποία θα συμπεριλαμβάνονται οι κοινωνικές συναναστροφές, τα ταξίδια κ.λπ., κάτι που εκτιμώ ότι θα ξεκινήσει κάποια στιγμή πιθανώς στο τέλος του 2022, αλλά το λέω με κάθε επιφύλαξη.

Διαβάστε ακόμη: 

Η ενεργειακή κρίση βάζει «βόμβα» στα θεμέλια του EU Green Deal 

Οικογένεια Βαλιώτη: Από τις ΗΠΑ στη Λακωνία για επενδύσεις σε τουρισμό και αγροδιατροφή (pics) 

Ιστορική αμυντική συμφωνία Ελλάδας-Γαλλίας και αγορά 3+1 φρεγατών Belharra