Η αλληλουχία της οικονομικής κρίσης, της πανδημίας, του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής αστάθειας συνιστά την τέλεια καταιγίδα και για την ελληνική ακτοπλοΐα.

Στη γενική εικόνα που προκαλεί ανησυχία και προβληματισμό στα στελέχη της αγοράς έρχεται να προστεθεί και το ζωτικής σημασίας θέμα της ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου, ο οποίος, αν και καλοσυντηρημένος, έχει πια μεγάλη ηλικία. Ο μέσος όρος ηλικίας των πλοίων εσωτερικού είναι 29 χρόνια και 23,5 εκείνων των διεθνών γραμμών.

Το καλοκαίρι του 2022, 100 ακτοπλοϊκά πλοία εξυπηρετούσαν καθημερινά 115 νησιά είτε συνδέοντάς τα με την ενδοχώρα είτε κάνοντας ενδονησιωτικά δρομολόγια. Το 70% του στόλου αυτού ήταν άνω των 20 ετών, γεγονός που βεβαιώνει ότι η ανάγκη ανανέωσης του στόλου είναι επιτακτική σε όλα τα μεγέθη των πλοίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς, το κόστος των αλλαγών στην ακτοπλοΐα μέσα στην επόμενη 10ετία αναμένεται να ανέλθει περίπου στα 4,5 δισ. ευρώ.

Οπως επισημαίνει ο τραπεζίτης Γιώργος Ξηραδάκης, ιδρυτής και επικεφαλής της εταιρείας οικονομικών συμβούλων XRTC, «η ελληνική ακτοπλοΐα βρίσκεται πλέον στο ξεκίνημα ενός νέου κύκλου ανάπτυξης και ευκαιριών εντός ενός διαφανούς περιβάλλοντος και με σεβασμό στους θεσμούς και τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς κανόνες».

Το επενδυτικό ενδιαφέρον, η ανάκαμψη της τουριστικής αγοράς, η γήρανση του στόλου, ο υψηλός δανεισμός, η δύσκολη πλέον πρόσβαση στην τραπεζική αγορά, η παντελής έλλειψη βάθους χρηματιστηριακής αγοράς, οι γεωπολιτικές επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία και ο παρατεταμένος κίνδυνος χρεοκοπίας μεμονωμένων εταιρειών είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τη νέα εικόνα.

Golden Star Ferries

Στο μεταξύ, ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις κάνουν συνεχώς επενδυτικές κινήσεις, είτε ναυπηγώντας είτε αγοράζοντας πλοία.

Πριν από μία εβδομάδα, τα αδέλφια Δημήτρης και Γιώργος Στεφάνου της Golden Star Ferries ανακοίνωσαν την απόκτηση του «Gotlandia ΙΙ» από τη σουηδική εταιρεία Gotlandsbolaget.

Το πλοίο αναμένεται στον Πειραιά στα τέλη Μαΐου, οπότε δεν θα προλάβει να δρομολογηθεί τη θερινή περίοδο.

Είναι σε πολύ καλή κατάσταση, οπότε θα χρειαστεί να γίνουν κάποιες μικρής έκτασης τροποποιήσεις προκειμένου να είναι προσαρμοσμένο στις ελληνικές προδιαγραφές όπως ορίζει ο νόμος.

Είναι το νεότερο ταχύπλοο στην ελληνική ακτοπλοΐα μετά τα τρία νεότευκτα AERO του Attica Group αλλά πολύ μεγαλύτερο, φθάνοντας τα 122 μέτρα μήκος. Μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα έως 35 κόμβους μεταφέροντας 780 επιβάτες και 160 Ι.Χ.

Είναι ναυπηγημένο το 2006 στις γιάρδες της Fincantieri. Το ταχύπλοο πήγε και επιθεώρησε ο Δημήτρης Στεφάνου, το βρήκε σε πολύ καλή κατάσταση και σε συμφέρουσα τιμή. Θα δρομολογηθεί στη γραμμή Ραφήνα-Κυκλάδες.

Είναι το δεύτερο πλοίο που αγοράζει η Golden Star Ferries. Εχει προηγηθεί το συμβατικό «Andros Queen», το οποίο αποκτήθηκε στις αρχές του Φεβρουαρίου του 2022 και η μετασκευή του ολοκληρώνεται τον προσεχή Ιούνιο και θα ξεκινήσει δρομολόγια στην απογευματινή ζώνη, στη γραμμή Ραφήνα-Ανδρος-Τήνος-Μύκονος από την 1η Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου.

Η εταιρεία έχει άλλα δύο πλοία. Το «Superferry» που εκτελεί το δρομολόγιο Ραφήνα-Ανδρος-Τήνος-Μύκονος και το «Super Express» στη γραμμή Ραφήνα-Τήνος-Μύκονος-Πάρος-Νάξος-Ιος -Σαντορίνη.

Τον Απρίλιο του 2021 οι αδελφοί Στεφάνου προχώρησαν σε ένα σημαντικό deal με τον Μάριο Ηλιόπουλο της Seajets. Πιο συγκεκριμένα, του πούλησαν τέσσερα πλοία: τρία ταχύπλοα, το «Superrunner», που εκτελούσε το δρομολόγιο Ηράκλειο-Σαντορίνη-Μύκονος, και τα «Super Speed» και «Super Cat», τα οποία έκαναν δρομολόγια από τον Πειραιά για τις Κυκλάδες, και το συμβατικό «Super Ferry II».

Aegean Sea Lines

Στα τέλη του 2022 η Aegean Sea Lines του Ομίλου Ευγενίδη, ο οποίος δραστηριοποιείται για πρώτη φορά αυτόνομα στην ακτοπλοΐα, προχώρησε στην απόκτηση του «Ε/Γ-Ο/Γ Rosella» το οποίο μετονομάστηκε σε «Ανεμος». Το πλοίο ξεκινάει δρομολόγια από την 1η Ιουνίου και θα καλύπτει δύο δρομολογιακές γραμμές: 1) Τέσσερις φορές την εβδομάδα για Σέριφο-Σίφνο-Μήλο, κάθε Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη και Κυριακή μετ’ επιστροφής, και
2) Τρεις φορές την εβδομάδα για Σίφνο-Ιο-Σαντορίνη κάθε Τρίτη-Πέμπτη-Σάββατο μετ’ επιστροφής.

Οπως είχαν επισημάνει οι δήμαρχοι στην επιστολή τους «τα τελευταία χρόνια στη γραμμή των Δυτικών Κυκλάδων υπάρχει μόνο ένα συμβατικό πλοίο, το “Ε/Γ-Ο/Γ Διονύσιος Σολωμός», το οποίο πράγματι εξυπηρετεί τα νησιά μας με συνέπεια και υπευθυνότητα, όμως δεν επαρκεί, αφού ολόκληρο τον χρόνο, όπως γνωρίζετε, οι πληρότητες του γκαράζ του αγγίζουν το 100% σε κάθε δρομολόγιο, ενώ το καλοκαίρι είναι αδύνατη η εξυπηρέτηση των επιβατών και των οχημάτων, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις των νησιών να έχουν σοβαρές απώλειες εσόδων» και πρόσθεταν:

«Με τη δρομολόγηση αυτού του μεγέθους πλοίου, όπως το “Ανεμος”, και με το πρόγραμμα των δρομολογίων που κατατέθηκε, λύνεται σε απόλυτο βαθμό το παραπάνω πρόβλημα, ενώ παράλληλα τα νησιά μας θα αποκτήσουν καθημερινή συγκοινωνία με τον Πειραιά, σχεδόν όλο τον χρόνο, αντί των τριών (3) δρομολογίων που εκτελούνται “σήμερα” εβδομαδιαίως -εκτός τουριστικής περιόδου-, με αυτονόητο τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι μόνιμοι κάτοικοι είτε στο θέμα της υγείας, είτε στο θέμα της τροφοδοσίας, είτε στις μετακινήσεις τους».

Τον περασμένο Απρίλιο ο Ομιλος Ευγενίδη είχε πουλήσει το μοναδικό ακτοπλοϊκό πλοίο που είχε, το ταχύπλοο «Speedrunner ΙΙΙ» στη Seajets του Μάριου Ηλιόπουλου.

Seajets

Λίγες ημέρες πριν από την αγορά του «Ε/Γ-Ο/Γ Ανεμος» από τον Ομιλο Ευγενίδη, η Seajets απέκτησε το «Color Viking» από την Color Line, με σκέψεις να το δρομολογήσει στις Δυτικές Κυκλάδες. Τελικά στη γραμμή θα δρομολογήσει το «Superstar», το πρών «Superferry IΙ» που παρέλαβε τον Οκτώβριο του 2021 από τους αδελφούς Στεφάνου.

Levante Ferries

Επίσης, πέρυσι τον Μάρτιο η Levante Ferries, συμφερόντων του Γιώργου Θεοδόση, αγόρασε το «Contessa di Levante» (πρώην «Queen Coral B»), το οποίο έχει ναυπηγηθεί τον Σεπτέμβριο του 1999 στην Ιαπωνία. Είναι το έκτο πλοίο του στόλου της. Εχει μήκος 140 μέτρα, πλάτος 20,5 μέτρα και αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα 24 κόμβων και υπηρεσιακή ταχύτητα 22 κόμβων. Αυτή την εποχή βρίσκεται σε ναυπηγεία της Κίνας και αναμένεται να ξεκινήσει εργασίες μετασκευής και προσαρμογής του στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

Ομιλος Αttica

Στα δρομολόγια προστέθηκαν το περασμένο καλοκαίρι και τα τρία νεότευκτα ταχύπλοα-καταμαράν τα «Aero I , II , III» του Ομίλου Αttica, τα οποία ανακηρύχθηκαν «Πλοία της χρονιάς» στα Lloyd’s Awards.

Τα νέα, τελευταίας τεχνολογίας και σύγχρονης αισθητικής πλοία τύπου catamaran διακρίθηκαν για τον σχεδιασμό τους με καινοτόμα χαρακτηριστικά που αναβαθμίζουν πλήρως τις προσφερόμενες υπηρεσίες, παρέχοντας στους πάνω από 3 εκατομμύρια επιβάτες που διακινούνται ετησίως στις γραμμές του Αργοσαρωνικού μια νέα και μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία.

Ο όμιλος αναμένεται να δρομολογήσει από τον ερχόμενο Μάιο το «Blue Star Chios» στην άγονη, επιδοτούμενη γραμμή Κάσου – Καρπάθου, αντικαθιστώντας το «Πρέβελη» και αναβαθμίζοντας έτσι τη συγκοινωνία των δύο ακριτικών νησιών με τον Πειραιά, την Κρήτη και τη Ρόδο, μειώνοντας παράλληλα τον χρόνο ταξιδιού.

Ο Ομιλος Attica με τρεις ακτοπλοϊκές εταιρείες κάτω από την ομπρέλα του, με στόλους που έχουν χαμηλό μέσο όρο ηλικίας με συγκριτικά χαμηλή μέση ηλικία, δρομολογεί σε πρώτη φάση επενδυτικό πρόγραμμα 1 δισ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του στόλου του και σε δεύτερη φάση μελετά τη ναυπήγηση νέων πλοίων συμβατών και με τους νέους αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς.

Minoan Lines

Oι Μινωικές Γραμμές, μέλος του ομίλου Γκριμάλντι, πρόσφατα ανέστειλαν, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του ερχόμενου Οκτωβρίου, τη δραστηριότητα στη γραμμή Πειραιάς-Χανιά, απέσυραν το πλοίο «Κύδων Παλάς» από την ελληνική ακτοπλοΐα και το μεταδρομολόγησαν στη γραμμή Ηγουμενίτσα- Μπρίντιζι.

Η εταιρεία αναμένεται να ωφεληθεί από το ευρύ ναυπηγικό πρόγραμμα του Ομίλου Γκριμάλντι, ο οποίος όμως εστιάζει, κυρίως, σε οχηματαγωγά πλοία.

Ο συνολικός αριθμός των πλοίων μεταφοράς αυτοκινήτων που παρήγγειλε η ναπολιτάνικη εταιρεία σε λιγότερο από τρεις μήνες ανήλθε σε 15.

Είναι πλέον ο όμιλος με τον μεγαλύτερο στόλο από πλοία μεταφοράς οχημάτων. Η επένδυση ξεπερνάει τα 700 εκατ. δολάρια.

Ο ναπολιτάνικος όμιλος επιδιώκει δυναμικά την αναβάθμιση και ανανέωση του στόλου του, ο οποίος σήμερα αριθμεί 130 πλοία που έχουν αναπτυχθεί σε όλο τον κόσμο.

Magic Sea Ferries

Στα μέσα του περασμένου Απριλίου ένα νέο όνομα εμφανίστηκε στην ελληνική ακτοπλοΐα. Πρόκειται για τον εφοπλιστή Γιώργο Γιαλόζογλου, ο οποίος δραστηριοποιείται στην ποντοπόρο ναυτιλία με στόλο από 18 δεξαμενόπλοια.

Η ακτοπλοϊκή εταιρεία του, Magic Sea Ferries, θα δρομολογήσει το «Cat I» στη γραμμή Αγιος Κωνσταντίνος-Σποράδες. Πρόκειται για το πρώην «Αλκυόνη» που ανήκε στον εφοπλιστή Αντώνη Λελάκη και μετά πέρασε στη ΝΕΛ.

Το είχε κατασχέσει η τράπεζα απ’ όπου το αγόρασε ο Γιώργος Γιαλόζογλου και με εκτεταμένη μετασκευή έφτιαξε ένα σύγχρονο σκαρί.

Το «Cat 1» έχει μεταφορική ικανότητα 1.000 επιβατών, εκ των οποίων 36 σε Business Class, 59 σε Premium Economy και 905 σε Economy, καθώς και 200 οχημάτων, και είναι ένα υπερσύγχρονο καταμαράν με υπηρεσιακή ταχύτητα 30 κόμβων.

Η μελέτη για την ακτοπλοΐα

Σύμφωνα με τη μελέτη της XRTC, η ανάλυση του περιβάλλοντος της ακτοπλοΐας παρουσιάζεται με την καταγραφή των δυνάμεων και των αδυναμιών της όπως και των ευκαιριών και απειλών της.

Πλεονεκτήματα

■ Αναπόσπαστος κρίκος συνοχής του ελληνικού κράτους και της Ε.Ε.
■ Κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης μεταφορικού έργου μετά την ελληνική οικονομική κρίση και τον περιορισμό των επιπτώσεων της πανδημίας.
■ Η ελληνική τουριστική αγορά σε πλήρη ανάκαμψη.
■ Συγκέντρωση χρηματοδοτικού και επενδυτικού ενδιαφέροντος.
■ Αλματώδης ανάπτυξη της νησιωτικής οικονομίας μέσω νέων επενδύσεων.

Αδυναμίες

■ Απειλητική γήρανση του στόλου.
■ Ελλειψη αξιόλογων επενδυτικών σχημάτων που θα οδηγήσουν την αγορά στον νέο κύκλο επενδύσεων.
■ Παραμονή με υψηλά επίπεδα συμμετοχής τραπεζικών ομίλων στην αγορά αποτρέπει την είσοδο νέων επενδυτών.
■ Αδιαφάνεια οικονομικών στοιχείων της αγοράς.
■ Παντελής έλλειψη βάθους χρηματιστηριακής αγοράς.
■ Καθυστέρηση εφαρμογής διαχειριστικού μοντέλου με προσαρμογή σε πρότυπα ESG.
■ Αδύναμη χρηματοοικονομική θέση της πλειονότητας των εταιρειών.
■ Υψηλό κόστος δανεισμού.

Ευκαιρίες

■ Αναγκαιότητα ανανέωσης και εκσυγχρονισμού του στόλου.
■ Αξιοποίηση περιβαλλοντικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
■ Τα χρηματοδοτικά προγράμματα της Ε.Ε. για την πράσινη ανάπτυξη προσφέρουν νέα επενδυτικά εργαλεία χαμηλού κόστους.
■ Οι ελληνικές τράπεζες οδηγούνται προς αποχώρηση από τις μετοχικές σχέσεις με την ακτοπλοϊκή αγορά καλώντας νέους επενδυτές.
■ Ενταξη του κλάδου σε αειφόρες εφοδιαστικές αλυσίδες και υποχρέωση προσαρμογής των ελληνικών εταιρειών.
■ Προσαρμογή της ναυπηγικής βιομηχανίας της Ελλάδας και της Ευρώπης με σκοπό τη συμμετοχή στην ανανέωση του στόλου.
■ Οργασμός επενδύσεων στη λιμενική βιομηχανία και συνέχιση της ιδιωτικοποίησης των λιμένων.
■ Ανάπτυξη περιβάλλοντος νέων τεχνολογιών.

Απειλές

■ Συνέχιση του αβέβαιου οικονομικού περιβάλλοντος λόγω κόστους ενέργειας, πληθωρισμού, πανδημίας και κρίσης στην εφοδιαστική αλυσίδα.
■ Γεωπολιτικές επιπτώσεις από τον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία.
■ Παρατεταμένος κίνδυνος χρεοκοπίας μεμονωμένων εταιρειών.
■ Το επίπεδα συγκέντρωσης της αγοράς παραμένουν ισχυρά και αποφέρουν απειλές ολιγοπωλιακών και μονοπωλιακών επιπτώσεων.
■ Δύσκολη έως αδύνατη πρόσβαση των ακτοπλοϊκών εταιρειών στην τραπεζική αγορά εκτός των εταιρειών που έχουν μετόχους τις ίδιες τις τράπεζες.
■ Παραμονή κινδύνου επιθετικών εξαγορών.

Διαβάστε ακόμη

Τράπεζες: «Αποκαλυπτήρια» για το σχέδιο που παγώνει τα επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια

Η αποχή «αβαντάρει» τη ΝΔ, ο Δένδιας, ο Χατζηδάκης και… ο Ανδρουλάκης, ο Νο2 της Intrakat και ο Βρεττός που κέρδισε τον Σκλαβενίτη

ΥΠΟΙΚ: Έλεγχοι σε ελληνικά ΑΦΜ με καταθέσεις, επενδύσεις και συντάξεις στο εξωτερικό