Μπαλάκι στα χέρια των πολιτικών της ΕΕ γίνεται  η ναυτιλία. Ο πιο σημαντικός βιομηχανικός κλάδος της Ευρώπης,  για μία ακόμη φορά αντιμετωπίζεται από τους καρεκλοκένταυρους των Βρυξελλών, σαν την «όρνιθα με τα χρυσά αβγά».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην Ολομέλειά του και παρά τις έντονες αντιδράσεις της ναυτιλιακής βιομηχανίας,  υπερψήφισε τη νομοθετική πρόταση της αρμόδιας επιτροπής με την οποία πλέον η ναυτιλία, θα πρέπει να «ενταχθεί» και αυτή ως κλάδος των μεταφορών στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (EU ETS). 

Οι ευρωβουλευτές όρισαν ως καταληκτική ημερομηνία την 1η Ιανουαρίου 2022.

Η ΕΕ εφαρμόζει την αρχή ο «ρυπαίνων πληρώνει» και στον κλάδο της ναυτιλίας.

Στο σύνολό τους όλοι οι θεσμικοί φορείς εκπροσώπησης της πλοιοκτησίας , τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο έχουν εναντιωθεί στο σχέδιο να συμπεριληφθεί η ναυτιλία στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών. Ζητούν οι αποφάσεις να λαμβάνονται από τον ΙΜΟ με καθολική ισχύ και όχι από περιφερεικά κέντρα.

Όλοι πλην της ΕΕ συμφωνούν ότι η  ένταξη της ναυτιλίας στο ΕΤS αποτελεί έναν «μηχανισμό συλλογής χρημάτων» υπονομεύοντας την ίδια ώρα το έργο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού- ΙΜΟ, επιβεβαιώνοντας  τα λόγια που είχε πει στη Ναυτιλιακή Λέσχη Πειραιά πριν από καιρό, υψηλόβαθμο στέλεχος της ελληνικής και διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας:

“Η  ναυτιλιακή βιομηχανία δεν έχει πολιτική βαρύτητα. Για παράδειγμα, η αυτοκινητοβιομηχανία στη Γερμανία έχει μεγάλη πολιτική βαρύτητα και σκεφτείτε αν είναι δυνατή η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου μέσα στο οποίο λειτουργεί. Δεν είναι ή είναι πολύ δύσκολη. Όμως για τη ναυτιλία είναι εύκολο να της αλλάζουν οι πολιτικοί το νομοθετικό πλαίσιο”.

Με δηλώσεις τους τόσο η ΕCSA- Ενωση Ευρωπαίων Εφοπλιστών όσο και άλλες εφοπλιστικές ενώσεις έχουν υπογραμμίσει ότι επιθυμούν μια παγκόσμια πολιτική προσέγγιση μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού -ΙΜΟ και όχι μια περιφερειακή ρύθμιση.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Θεόδωρος Βενιάμης πρόσφατα δήλωσε: «Ως υπεύθυνοι πολίτες,υποστηρίζουμε το «Green Deal» και το όραμα της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία του περιβάλλοντος και της ζωής στον πλανήτη μας. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει, επ’ ονόματι του σκοπού αυτού, να αναπτυχθούν περιφερειακές πολιτικές εισπρακτικού χαρακτήρα με καθαρά και μόνο οικονομική στόχευση, όπως είναι η περίπτωση των προτάσεων αναθεώρησης και επέκτασης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU ETS)».

Σύμφωνα με τις  εφοπλιστικές ενώσεις «το νέο σύστημα που προτείνεται τόσο βιαστικά και χωρίς ουδεμία εξέταση των επιπτώσεών του για τον κλάδο θα οδηγήσει σε ένα πολύπλοκο και δαιδαλώδες γραφειοκρατικό και εποπτικό σύστημα το οποίο θα επηρεάσει αρνητικά τις μικρομεσαίες διαχειρίστριες ναυτιλιακές  εταιρείες. Υπογραμμίζουν  δε ότι οι πολιτικές αυτές πρωτοβουλίες υπονομεύουν το έργο και τον ρόλο του ΙΜΟ».

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι μικρο-μεσαίες ναυτιλιακές εταιρείες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής ναυτιλίας ήδη βάλλονται από το διεθνή ανταγωνισμό και τις οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες της εποχής λόγω της πανδημίας.

«Δεν γίνεται να θεσπίζεις τέτοιον Κανονισμό χωρίς impact assessment. Βέβαια δεν γνωρίζουμε ακόμα τις λεπτομέρειες του Κανονισμού. Μπορεί να δημιουργηθεί ένα τέρας, μπορεί και τίποτα» επισημαίνουν κύκλοι των Βρυξελλών που διαφωνούν με την απόφαση της Ολομέλειας.

Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση πειθαρχώντας στην  άποψη της Ολομέλειας των Ευρωβουλευτών. Όμως σύμφωνα με το ρεπορτάζ,  το αρμόδιο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ, το οποίο εκπροσωπεί όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ενδέχεται να διαφοροποιήσει τη στάση του, και άρα να καθυστερήσει ή και να αποκρούσει την πολιτική  απόφαση της Ολομέλειας των ευρωβουλευτών.

Oι διαπραγματεύσεις Κοινοβουλίου-Συμβουλίου θα  αρχίσουν το 2021. Παρ’ όλα αυτά  η μεγάλη αποδοχή  της πρότασης για ένταξη της ναυτιλίας στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων από το σύνολο των ευρωβουλευτών έχει προβληματίσει έντονα  τη ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία διακρίνει μια ολοένα αυξανόμενη  πίεση του μόνου αιρετού σώματος της ΕΕ, ώστε να θεσπισθούν άμεσα νέοι κανόνες για μια πιο πράσινη ευρωπαϊκή ναυτιλία.

Στην  ένταξη της ναυτιλίας στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών, αντέδρασε και η Διεθνής Ένωση Πλοιοκτητών Πλοίων Μεταφοράς Χύδην Ξηρού φορτίου INTERCARGO στην οποία πρόεδρος είναι ο Δημήτρης Φαφαλιός.

Η ένωση επισημαίνει ότι  η ένταξη της ναυτιλίας στο ETS αγνοεί τις εκκλήσεις της INTERCARGO και της ναυτιλιακής βιομηχανίας στο σύνολό της για συνεργασία και κοινή υιοθέτηση λύσεων προς την επίτευξη του στόχου της μείωσης των  εκπομπών θερμοκηπίου από τα πλοία.

«Η κίνηση αυτή αποτελεί επιβεβαίωση του πόσο μακριά είναι η αντίληψη των Ευρωπαίων νομοθετών και πολιτικών από τις διεθνείς διαστάσεις της ναυτιλίας», τονίζουν κύκλοι της  INTERCARGO.

Υπογραμμίζει δε την  έλλειψη  το  χάος που χωρίζει τον ΙΜΟ το οποίο είναι το κοινά αποδεκτό νομοθετικό όργανο  για την παγκόσμια  ναυτιλιακή βιομηχανία από   την ΕΕ

“Ο ΙΜΟ εργάζεται για να εξασφαλίσει ένα κοινό πεδίο κανονισμών που θα διέπουν τη βιομηχανία σε αντίθεση με ευρωπαϊκά ή περιφερειακά μέτρα, τα οποία δημιουργούν στρεβλώσεις και αγορές πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων ακόμα και εμπορικές διενέξεις”.

Ναυτιλιακοί κύκλοι αναφέρουν για τον τρόπο αντιμετώπισης της Ναυτιλίας από την ΕΕ:

– Η ΕΕ χωρίς την ποντοπόρο ναυτιλία της δεν έχει μέλλον

– Σε αυτούς που μας κουνάνε το δάκτυλο και μας δείχνουν θέλω να τους πω ότι η ναυτιλία προστατεύει το περιβάλλον για αιώνες. Ποιος τους δίνει το δικαίωμα να κουνάνε το δάκτυλο στη ναυτιλία;

– Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ναυτιλία της ΕΕ αλλά και η παγκόσμια ναυτιλία είναι κυρίως το περιβαλλοντικό και ο ανταγωνισμός.

– Δεν θέλουμε τη λήψη τοπικών μέτρων αλλά μέτρων από τον ΙΜΟ, όχι μόνο για την μείωση της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα αλλά για όλα τα θέματα.

– Πολλές χώρες και οργανισμοί έχουν διαφορετικές ιδέες. Από την άλλη δυστυχώς, πολύ δυστυχώς έχουμε σύγκρουση των ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων στο Κοινοβούλιο, την Κομισιόν και κάποιες φορές  στο Συμβούλιο των Υπουργών με προτάσεις οι οποίες για τη ναυτιλιακή βιομηχανία δεν είναι ρεαλιστικές.

– Το 90% του παγκοσμίου εμπορίου γίνεται δια θαλάσσης. Είμαστε μακράν το καλύτερο μέσο για να μεταφέρεται όλος αυτός ο όγκος εμπορευμάτων συνδυάζοντας το χαμηλό κόστος και την ασφάλεια. Η ναυτιλιακή βιομηχανία προστατεύει το περιβάλλον και είναι υπεύθυνη μόλις για το 2% της παγκόσμιας εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα.

– Επειδή υπάρχει διαφορά αντίληψης μεταξύ των μελών–χωρών της Ε.Ε. που βρίσκονται στον βορρά με τις χώρες του νότου, αυτό προκαλεί και τα προβλήματα στη ναυτιλία.