Tης Στεφανίας Σούκη
Ενας στους δύο Ευρωπαίους επενδυτές σε ακίνητα βλέπει πλέον με επιφύλαξη την ελληνική αγορά ακινήτων, ενώ μόλις 3 στους 10 θα εξέταζε μία επένδυση στη χώρα μας, με βασική μάλιστα προϋπόθεση αυτή να συνοδεύεται από υψηλές αποδόσεις. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας, από το 2014 μέχρι σήμερα, οι ξένοι επενδυτές αντιμετωπίζουν πλέον χειρότερα το εγχώριο real estate, με το ενδιαφέρον να έχει μειωθεί σε σύγκριση με το 2014 και τον ξενοδοχειακό κλάδο να θεωρείται η κατηγορία των ακινήτων με τις καλύτερες προοπτικές.
Τα συμπεράσματα προκύπτουν από την νέα έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία συμβούλων επενδύσεων ακινήτων, NAI Hellas, μέλος της NAI Global, σε δείγμα 48 Ευρωπαίων επενδυτών, το διάστημα Μάιο – Ιούνιο του 2016. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι η ελάχιστη απόδοση που ζητούν πλέον οι επενδυτές για την Ελλάδα κυμαίνεται από 15% έως 17% (εκφραζόμενη ως προς τον εσωτερικό βαθμό απόδοσης ιδίων κεφαλαίων), έχει δηλαδή αυξηθεί αισθητά σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2014 που ήταν στο εύρος του 12%.
Για ποιούς λόγους; Συνεχόμενες αλλαγές του φορολογικού καθεστώτος, πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, έλλειψη ρευστότητας αλλά και κεφαλαιακοί έλεγχοι, καθώς έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης. Το οικονομικό αυτό μείγμα αυξάνει τον κίνδυνο επένδυσης για τη χώρα μας που έχει ως συνέπεια την αύξηση των απαιτούμενων αποδόσεων και τη συνεπακόλουθη μείωση των αξιών.
Στο ερώτημα ποιοι παράγοντες θα έπαιζαν σημαντικότερο ρόλο προκειμένου να επενδύσετε στην Ελλάδα, οι επενδυτές απαντούν ”ο μεγαλος αριθμός distressed ακινήτων” σε ποσοστό 26%, σε ποσοστό 20% “το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σημείο καμπής” και κατά 19% “οι θετικές προοπτικές του τουρισμού”. Στα τρία μεγαλύτερα εμπόδια είναι καταρχάς η αστάθεια στη φορολογία σε ποσοστό 23%, το πολιτικό ρίσκο σε ποσοστό 22% και το τρέχον οικονομικό κλίμα σε ποσοστό 18%.
Τα συμπεράσματα αναλυτικά
Ειδικότερα, όπως προκύπτει, το 50% των ερωτηθέντων βλέπουν επιφυλακτικά τις προοπτικές επενδύσεων στην Ελλάδα, ποσοστό που το Νοέμβριο του 2014 άγγιζε το 23%, ενώ μόλις το 32% των ερωτηθέντων θα εξέταζαν το ενδεχόμενο να επενδύσουν στην ελληνική αγορά ακινήτων, ποσοστό που τον Νοέμβριο του 2014 έφτανε το 58%.
Ο τουριστικός κλάδος εξακολουθεί να παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους επενδυτές, που βλέπουν ευκαιρίες στο σημαντικό αριθμό μη εξυπηρετούμενων δανείων που αφορούν τόσο ξενοδοχεία όσο και άλλες κατηγορίες ακινήτων.
Σύμφωνα με την έρευνα της NAI Hellas, το real estate portfolio των επενδυτών σήμερα θα περιλάμβανε ξενοδοχειακά και τουριστικά καταλύματα στο 38%, ενώ ακολουθούν οι γραφειακοί χώροι με 16%, τα εμπορικά κέντρα με 15% και οι κατοικίες με 11%. Το επενδυτικό portfolio συμπληρώνουν τα καταστήματα σε εμπορικούς δρόμους και τα ακίνητα logistics με 9% το καθένα, ενώ το ενδιαφέρον για βιομηχανικά κτίρια έχει περιοριστεί σημαντικά συγκεντρώνοντας μόλις 1% από 11% που ήταν το 2014.
Τα ξενοδοχειακά και τουριστικά καταλύματα συγκεντρώνουν τις καλύτερες προοπτικές επενδύσεων (57%) για την επόμενη πενταετία ενώ ακολουθούν οι παραθεριστικές κατοικίες με 43%.
Πώς θα έρθουν οι επενδυτές
Η έρευνα της NAI Hellas αναφέρει ότι επενδυτικό ενδιαφέρον είναι δυνατό να υπάρξει. Είναι προφανές ότι στην αρχή των επενδύσεων οι αποτιμήσεις θα είναι χαμηλές αλλά θα βελτιώνονται όσο θα υποχωρεί ο κίνδυνος, θα σταθεροποιείται η οικονομία, θα εξορθολογίζεται η υπέρμετρη φορολογία και θα αποκαθίσταται η ομαλή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Επίσης, η δημιουργία θεσμών διαφάνειας όπως το μητρώο καταγραφής πραγματικών τιμών αγοραπωλησιών που αποτελεί και μνημονιακή υποχρέωση καθώς και η υιοθέτηση διεθνών βέλτιστων πρακτικών είναι δυνατόν να δώσουν το σήμα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να δεχθεί νέες επενδύσεις.