της Μαριάννας Τζάννε
Τεράστιο χρηματοδοτικό κενό που απειλεί με κατάρρευση το μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων σε όλη τη χώρα, προκύπτει για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων καθώς οι διαθέσιμοι πόροι από το νέο ΕΣΠΑ, υπολείπονται περίπου κατά 720 εκατ. ευρώ από τα προτεινόμενα σχέδια των δήμων.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας, κ. Αλέξη Χαρίτση, στη νέα προγραμματική περίοδο, οι διαθέσιμοι πόροι συνολικά για υποδομές αποβλήτων (στερεά, υγρά, επικίνδυνα απόβλητα) ανέρχονται στο ύψος του 1.074 εκατ. ευρώ. Από αυτά, 877 εκατ. ευρώ είναι τα έργα για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Ωστόσο, οι προτάσεις που έχουν υποβληθεί από τους δήμους ανέρχονται σε 1,6 δισ. ευρώ παρά το γεγονός ότι οι αρχικοί σχεδιασμοί προσέγγιζαν τα 2,38 δισ. ευρώ!
Το πρόβλημα, είναι ορατό ενόψει της υλοποίησης των έργων καθώς η ολοκλήρωση των περιφερειακών σχεδιασμών (ΠΕΣΔΑ) βάζει σε τροχιά υλοποίησης το νέο σχεδιασμό μέσα στην τρέχουσα χρονιά. Τα λεφτά δεν επαρκούν, καθώς υπολείπεται το 50% της χρηματοδότησης, ήταν το μήνυμα που έστειλαν χθες από το ετήσιο περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό φόρουμ της επενδυτικής πρωτοβουλίας «A–ENERGY INVESTMENTS» τόσο ο κ. Χαρίτσης όσο και ο κ. Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Ευάγγελος Καπετάνιος.
«Για να μπορέσουν να ενταχθούν περισσότερα έργα στο ΕΣΠΑ θα πρέπει να εξορθολογιστούν τα κόστη γιατί σήμερα οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί, ξεπερνούν τους διαθέσιμους πόρους. Για να μην κόψουμε έργα πρέπει να γίνει αναδιάρθρωση σχεδιασμών» επισήμανε ο αναπληρωτής υπουργός, θεωρώντας ικανό στόχο η «τρύπα] αυτή να περιοριστεί. Αυτό σημαίνει μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω ΣΔΙΤ που το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση είχε αποκηρύξει, συμπράξεις μεταξύ όμορων δήμων και υλοποίηση σχεδιασμών με μικρότερα κόστη καθώς έχουν παρατηρηθεί τεράστιες αποκλίσεις π.χ. σε δαπάνες για κάδους, μονάδες κομποστοποίησης κ.α. «Υπάρχουν περιπτώσεις που σε ένα δήμο ο κάδος μπορεί να κοστίζει 100 ευρώ και σε άλλον ο ίδιος κάδος να κοστίζει 200 ή και περισσότερο», σημείωσε ο κ. Καπετάνιος.
Το μεγάλο ενδιαφέρον της τοπικής αυτοδιοίκησης επιβεβαίωσε η πρόσκληση ύψους 270 εκατ. ευρώ που ολοκληρώθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου για χρηματοδότηση ολοκληρωμένων έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας υποβλήθηκαν 147 αιτήσεις δικαιούχων, εκ των οποίων οι 66 είναι προτάσεις βιοαποβλήτων και πράσινων σημείων. Οι 27 ήταν από νησιά ενώ 62 αφορούσαν ολοκληρωμένες μονάδες διαχείρισης αποβλήτων. Σε ό,τι αφορά το σχήμα χρηματοδότησης αυτό ποικίλει. «Από δημόσια έργα, μέχρι ΣΔΙΤ καθώς η μορφή και το τελικό σχήμα καθορίζονται από τον ΠΕΣΔΑ» επισήμανε ο κ. Χαρίτσης.
Το υπουργείο Εσωτερικών επέρριψε ευθύνες για τις μεγάλες στρεβλώσεις στο σχεδιασμό και στους μελετητές, ζητώντας τους να προχωρήσουν σε οριστικές μελέτες στα επικείμενα έργα, ώστε να μην οδηγηθεί η αγορά σε υπερεκτιμήσεις όπως έγινε στους ΠΕΣΔΑ. «Το 2017 θα είναι χρονιά μελετών και προκηρύξεων και από το καλοκαίρι και μετά θα ξεκινήσουν οι αναθέσεις με το 2018 να είναι το έτος που θα έχουμε στο φουλ τα έργα υποδομών», δήλωσε ο κ. Καπετάνιος.
Σε ό,τι αφορά τους ΧΑΔΑ για το α΄ εξάμηνο τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν στην χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα περιοριστούν στα 4,2 εκ. ευρώ με στόχο να μηδενιστούν το 2017.
Την ανάγκη να περάσουμε στο νέο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας, που τα απόβλητα μιας βιομηχανίας μπορεί να είναι χρήσιμα σε κάποιο άλλο κλάδο, επισήμανε μιλώντας στο περιβαλλοντικό φόρουμ και ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος. Ο κ. Σωκράτης Φάμελλος επέκρινε το μοντέλο των προηγούμενων κυβερνήσεων στα θέματα της διαχείρισης των αποβλήτων, υποστηρίζοντας ότι ακολουθήθηκε μία κοντόφθαλμη και επικίνδυνη για το περιβάλλον πολιτική που οδήγησε σε υπέρογκα πρόστιμα με στόχο το συμφέρον των λίγων και όχι των πολιτών για τους οποίους σχεδιάζονται τα έργα.
Από την πλευρά των δήμων, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, κ. Γιώργος Πατούλης, ήταν πιο… παραστατικός. Μίλησε για την ανάγκη εφαρμογής μιας ενιαίας πολιτικής που δεν θα μετατρέπει σε «μπακλαβά» τον τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων, υπονοώντας ότι την διαφορετική πολιτική που ακολουθείται μεταξύ της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας. Ο κ. Πατούλης έριξε για άλλη μια φορά το γάντι στην Περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου, λέγοντας ότι οι ΣΔΙΤ ενώ είναι οι προτεινόμενες λύσεις στην περιφέρεια, στην Αττική απορρίπτονται. «Δεν ξέρουμε ακόμη με ποιον τρόπο θα διαχειριστούμε τα σκουπίδια», υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμαρουσίου ζητώντας για άλλη μια φορά, οι δήμοι να πάρουν στα χέρια τους την διαχείριση των αποβλήτων.