Της Μαίρης Λαμπαδίτη
ΕΛΣΤΑΤ, ΕΡΓΑΝΗ και τώρα και το ΙΚΑ επιβεβαιώνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των νέων θέσεων είναι ευέλικτης μορφής απασχόληση, μερική η εκ περιτροπής και με μισό ασφάλιστρο. Η μείωση της ανεργίας που δείχνουν τα στοιχεία οδηγείται από νέους 15-25 ετών που ασφαλίζονται για 4 ώρες ενώ δουλεύουν 8ωρο σε εποχικές δουλειές όπως σερβιτόροι, τραπεζοκόμοι, μπάρμαν και συσκευαστές φρούτων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, το διάστημα Δεκεμβρίου 2014 – Δεκεμβρίου 2015, οι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι με καθεστώς μερικής απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 9,90% τους ενώ η αμοιβή τους μειώθηκε κατά 3,41%. Ο αριθμός των ασφαλισμένων αυξήθηκε ενώ ο μέσος μισθός μέσα σ΄ένα χρόνο μειώθηκε κατά 3,2% . Ειδικότερα:
• Οι μερικώς απασχολούμενοι έφτασαν τους 524.533 και ο μέσος μισθός τους στα 412,05 ευρώ από 426,61 ευρώ ενώ οι εργαζόμενοι με πλήρη απασχόληση αυξήθηκαν κατά 5,08% (σε 1.315.387 άτομα) και ο μέσος μισθός τους μειώθηκε στα 1.204,70 ευρώ από 1.244,05 ευρώ που ήταν το Δεκέμβριο του ’15.
• Οι υψηλότερες αμοιβές τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, αφορούσαν διευθυντικές θέσεις και ανώτερα στελέχη μεγάλων δημοσίων και ιδιωτικών επιχειρήσεων και οργανισμών όπου ο μέσος μισθός διαμορφώθηκε στα 4.419,94 ευρώ και στα 2.954,12 ευρώ, αντίστοιχα.
Το ίδιο χρονικό διάστημα αυξήθηκε ο αριθμός των επιχειρήσεων που απασχολούσαν εργαζόμενους – ασφαλισμένους στο ΙΚΑ υπό την απειλή των τσουχτερών προστίμων.
Το Δεκέμβριο του ’15 υπέβαλαν στο ΙΚΑ Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις 223.215 κοινές επιχειρήσεις και 14.364 οικοδομικοτεχνικές, συνολικά 237.579 επιχειρήσεις έναντι 230.988 που είχαν υποβάλει ΑΠΔ το Δεκέμβριο του ’14.
Τα επαγγέλματα
Οι κλάδοι που απασχολούν τους περισσότερους εργαζομένους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ είναι κατά σειρά το χονδρικό και λιανικό εμπόριο (393.307 άτομα, ποσοστό 21,87% επί του συνόλου των ασφαλισμένων), οι μεταποιητικές βιομηχανίες (254.648, ποσοστό 14,16%) και τα ξενοδοχεία και εστιατόρια (223.364, ποσοστό 12,42%). Ακολουθούν η διαχείριση ακίνητης περιουσίας (165.761, ποσοστό 9,22%) οι μεταφορές και επικοινωνίες (125.757, ποσοστό 6,99%), η εκπαίδευση (116.202, ποσοστό 6,46%), η υγεία και κοινωνική μέριμνα (106.796, ποσοστό 5,94%), άλλες δραστηριότητες υπηρεσιών (106.176, ποσοστό 5,90%), η δημόσια διοίκηση και άμυνα (103.677, ποσοστό 5,77%), οι κατασκευές (83.719, ποσοστό 4,66%) κ.α. Ετσι, ο μεγαλύτερος αριθμός ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις, είναι «υπάλληλοι γραφείου», με ποσοστό 25,78% (463.546 άτομα) ακολουθούμενοι από τους πωλητές (374.002 και ποσοστό 20,80%), τους ανειδίκευτους εργάτες (307.924, ποσοστό 17,12%). Η μέση ηλικία του συνόλου των ασφαλισμένων είναι τα 39,26 έτη, στα οικοδομικοτεχνικά έργα είναι τα 44,04 και στις κοινές επιχειρήσεις τα 39,15 έτη (μέση ηλικία ανδρών 39,95 και γυναικών 38,24).
Στο σύνολο των επιχειρήσεων, 21,45% των ασφαλισμένων είναι έως 29 ετών και 54,40% είναι έως 39 ετών, στις κοινές επιχειρήσεις 21,78% των ασφαλισμένων είναι έως 29 ετών και 54,85% είναι έως 39 και στα οικοδομικοτεχνικά έργα τα αντίστοιχα ποσοστά 7,48% και 34,95%. Επίσης 74,39% του συνόλου των ασφαλισμένων είναι ηλικίας 25 έως 49 ετών, στις κοινές επιχειρήσεις 75,52% και στα οικοδομικοτεχνικά έργα 68,85%. Τέλος στο σύνολο των επιχειρήσεων, 16,46% των ασφαλισμένων είναι από 50 έως 64 ετών, στις κοινές επιχειρήσεις 16,19% και στα οικοδομικοτεχνικά έργα 27,98%.
Η νέα τάση που τείνει να παγιωθεί στην αγορά έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
-οι επιχειρήσεις προβαίνουν μεν στη δήλωση των εργαζομένων αντί να τους προσλαμβάνουν με «μαύρη» εργασία, αλλά δεν δηλώνουν τις πραγματικές ώρες εργασίας και συνακολούθως, τις καταβλητέες αποδοχές, με σοβαρότατες συνέπειες και στα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων.
Οι μερικώς απασχολούμενοι αμείβονται με 400-420 μικτά και ασφαλίζονται με το μισό ασφάλιστρο.
-Εκ περιτροπής εργαζόμενοι, δηλώνεται, ότι απασχολούνται από 2-3 ώρες έως 2-3 ημέρες την εβδομάδα. Έτσι η αμοιβή τους δεν ξεπερνά τα 100 ευρώ το μήνα.
Αυτή η ζοφερή εικόνα «ζούγκλας», με μισθούς των 100 και 400 ευρώ το μήνα, από τη μια προκαλεί πανηγυρισμούς στο υπουργείο εργασίας που ισχυρίζεται ότι καταπολέμησε την ανεργία και από την άλλη χρησιμοποιείται από τον ίδιο τον υπουργό κ. Γιώργο Κατρούγκαλο ως διαπραγματευτικό ατού προκειμένου να πειστούν οι δανειστές ότι δεν είναι δυνατόν να απελευθερωθούν οι ομαδικές απολύσεις σε μια πλήρως απορρυθμισμένη αγορά εργασίας.
Κοιτάζοντας όμως προσεκτικά τα δεδομένα της μηνιαίας έκθεσης του ΕΡΓΑΝΗ παρατηρούμε ότι τον Ιούλιο έγιναν 201.793 προσλήψεις, σε ποσοστό 54,16% με μερική και εκ περιτροπής εργασία και σε ποσοστό 45,84% με πλήρη απασχόληση ενώ οι αποχωρήσεις ήταν 182.512 (82.243 οικειοθελείς αποχωρήσεις και 100.269 καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου).
Το ισοζύγιο προσλήψεων – απολύσεων, ήταν θετικό μόνο για τις ηλικίες 15- 24 ετών (+22.533 θέσεις) και 25 – 29 ετών (+2.004).
Αντίθετα, αρνητικό ήταν το ισοζύγιο των προσλήψεων και των απολύσεων για τους εργαζόμενους ηλικίας πάνω από 30 ετών.
Τα επαγγέλματα που είχαν τις περισσότερες προσλήψεις ήταν οι σερβιτόροι, τραπεζοκόμοι και μπάρμαν, οι πωλητές, οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι συσκευαστές, κονσερβοποιοί φρούτων και λαχανικών, σταφίδας, ελαιοτριβείς, σπορελαιουργοί με χειροκίνητα εργαλεία και μηχανές, οι μάγειροι και ψήστες ξενοδοχείων και εστιατορίων, οι λαντζέρηδες, οι μουσικοί, τραγουδιστές, χορευτές και άλλοι καλλιτέχνες, οι καμαριέρες σε ξενοδοχεία, οι υπάλληλοι επιχειρήσεων , γραφείων και καταστημάτων και οι καθαριστές και καθαρίστριες.
