Ποιο σενάριο επικρατεί για το δάνειο του ΔΝΤ μετά το γερμανικό βέτο

του Μάριου Ροζάκου

Προς τη λύση της μερικής αποπληρωμής του δανείου προς το ΔΝΤ φαίνεται να κατευθύνεται η ελληνική κυβέρνηση μετά το ηχηρό βέτο της Γερμανίας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών χωρών κατά της πλήρους εξόφλησης των δανείων του ΔΝΤ ύψους 9,7 δισ. ευρώ , που αποκάλυψε η εφημερίδα Handelsblatt επικαλούμενη εσωτερικό έγγραφο του γερμανικού ΥΠΟΙΚ.

Αρχικός στόχος του Μεγάρου Μαξίμου ήταν να πανηγυρίσει ότι «έδιωξε» το ΔΝΤ οριστικά ωστόσο τώρα φαίνεται ότι αναγκάζεται να περιοριστεί στη μερική αποπληρωμή, που έστω και οριακά θα μειώσει το χρέος και θα … σπρώξει προς την πόρτα εξόδου το Ταμείο.

Για να μπορέσει η Ελλάδα να πετύχει αυτόν τον στόχο θα έπρεπε να λάβει την προηγούμενη έγκριση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), που πληροφορίες ανέφεραν πως δεν πρόκειται να δοθεί εάν δεν υπάρξει συμφωνία για το διάδοχο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη προκειμένου να εκταμιευτούν τα 970 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων. Οι πιθανότητες να μην επιτευχθεί συμφωνία έως το Eurogroup της 5ης Απριλίου αυξήθηκαν δραματικά τα τελευταία 24ωρα, περιπλέκοντας την κατάσταση.

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα ήθελε ιδανικά να εξοφληθεί πρόωρα το σύνολο των 9,7 δισ. ευρώ που οφείλει η Ελλάδα στο ΔΝΤ, ακόμα και εάν χρειαστεί να ξεφουσκώσει το «μαξιλάρι» διαθεσίμων του Δημοσίου. Αλλωστε ο περιορισμός των ταμειακών διαθεσίμων θα δυσκολέψει την επόμενη κυβέρνηση, εξυπηρετώντας τις πολιτικές επιδιώξεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, το Ταμείο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την ελληνική οικονομία ως σύμβουλος των ευρωπαϊκών θεσμών και να εκδίδει τις αυστηρές εκθέσεις του.
Εξάλλου, και οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να αποχωρήσει το ΔΝΤ κυρίως γιατί συμμετέχει στις αξιολογήσεις και θεωρείται ότι διαθέτει μεγαλύτερη τεχνική κατάρτιση.

Πιο συγκρατημένο ήταν ωστόσο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης που, σύμφωνα με πληροφορίες, προκρίνει την πρόωρη αποπληρωμή 3,7 έως 5 δισ. ευρώ από το δάνειο του Ταμείου, τα οποία βαρύνονται με πολύ «αλμυρό» επιτόκιο, ύψους έως 5,13%. Αυτός είναι εξάλλου και ο λόγος που και το ίδιο  το ΔΝΤ δεν θέλει να εξοφληθεί από την Ελλάδα, καθώς μόνο από τα ποσά των τόκων που εισπράττει από την Ελλάδα καλύπτει τα ετήσια έξοδα του… 

■ Στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού και κομματικά στελέχη είχαν ταχθεί υπέρ της «μαξιμαλιστικής γραμμής» που θέλει την πλήρη εξόφληση του ΔΝΤ, με το βλέμμα στις κάλπες και το επιχείρημα ότι η κίνηση αυτή θα αποφέρει πολιτικά και επικοινωνιακά οφέλη. Δεν περιορίζονται όμως στα 9,7 δισ. ευρώ (που λήγουν σταδιακά από φέτος έως το 2024) υπολειπόμενων οφειλών προς τον διεθνή οργανισμό. Προσθέτουν στο «καλάθι» τα ελληνικά ομόλογα, συνολικού ύψους περίπου 10,5 δισ. ευρώ, τα οποία διακρατούν η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.

Από αυτά περίπου 5,8 δισ. ευρώ λήγουν εντός του έτους, ενώ τα υπόλοιπα πρέπει να αποπληρωθούν την περίοδο 2020-2026. Εάν επικρατήσει η «μαξιμαλιστική γραμμή», θα χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν όχι μόνο τα 5 δισ. ευρώ που αντλήθηκαν πρόσφατα από το 5ετές και το 10ετές ομόλογο και τα 970 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων, αλλά επιπλέον 14,23 δισ. ευρώ από το ταμειακό αποθεματικό του Δημοσίου, δηλαδή σχεδόν το μισό από το ποσό που έχει συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα. Σε περίπτωση δε που απαιτηθούν κρατικές εγγυήσεις ύψους 5-6 δισ. ευρώ για τη μείωση των κόκκινων δανείων, το «μαξιλάρι» διαθεσίμων θα υποχωρούσε περίπου στα 8-9 δισ. ευρώ και δεν θα βοηθούσει ώστε η επόμενη κυβέρνηση να επαναδιαπραγματευτεί τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Επιπλέον, η χαμηλότερη ρευστότητα στα κρατικά ταμεία θα μπορούσε να θορυβήσει τις αγορές, ανεβάζοντας τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.

■ Οι υποστηρικτές της «φωνής της λογικής», στους οποίους φέρεται να συγκαταλέγεται και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, θεωρούν ότι το οικονομικό όφελος από την πλήρη εξόφληση θα είναι περιορισμένο και ότι, πάση θυσία, πρέπει να χρησιμοποιηθούν όσο λιγότερα χρήματα γίνεται από το μαξιλάρι διαθεσίμων. Προσθέτουν δε ότι μερίδα των Ευρωπαίων δανειστών αλλά και οι αγορές δεν θέλουν την πλήρη εξόφληση του ΔΝΤ προκειμένου να συνεχιστεί η τριμηνιαία ελεγκτική παρουσία του. Οπως εξηγούν όσοι υπερψηφίζουν αυτή την επιλογή, το σημαντικό είναι να εξοφληθούν νωρίτερα τα 3,7 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ, τα οποία λήγουν φέτος και το 2020, βαρύνονται με επιτόκιο 5,13% και έχουν μεγάλο συναλλαγματικό κίνδυνο. Από τα υπόλοιπα 6 δισ. ευρώ, τα 4 δισ. ευρώ έχουν επιτόκιο 2,13% και τα τελευταία 2 δισ. ευρώ λίγο κάτω από 1%.