«Κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει» σκέφτονται στο υπουργείο Οικονομικών και ανασύρουν από το συρτάρι το σχέδιο Αλεξιάδη για πληρωμή του φόρου εισοδήματος με τον μήνα. Και αυτό επειδή αναλογίζονται ότι σε δύο μήνες θα αρχίσει η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και 2,5 από τα 6,1 εκατομμύρια φορολογούμενους θα δυσκολευτούν πολύ να πληρώσουν τα πάνω από 1.800 ευρώ που θα κληθεί, κατά μέσο όρο, να πληρώσει ο καθένας ως πρόσθετο φόρο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017.
Του Κωστή Χ. Πλάντζου
Φοβούνται δηλαδή ότι αν πρέπει τα νοικοκυριά να εξοφλήσουν το ποσό που θα αναγράφεται στα εκκαθαριστικά τους σε τρεις διμηνιαίες δόσεις των 600 και πλέον ευρώ, πολλά από αυτά θα λυγίσουν υπό το βάρος των υποχρεώσεων και θα σταματήσουν να πληρώνουν, εξέλιξη που θα τίναζε στον αέρα τον ετήσιο στόχο για είσπραξη 9,2 δισ. ευρώ από άμεσους φόρους.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο οικονομικό επιτελείο «ζεσταίνουν» και πάλι το σενάριο για εξόφληση του πρόσθετου φόρου εισοδήματος που θα προκύψει από τα φετινά εκκαθαριστικά σε έξι μηνιαίες δόσεις. Ετσι, η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου έχει ενημερωθεί για την αλλαγή που ετοίμαζε ο προκάτοχός της Τρύφωνας Αλεξιάδης, η οποία δεν κατέστη εφικτό να εφαρμοστεί από πέρυσι.
Φέτος, όμως, ο λογαριασμός που θα δείξει η τελική εκκαθάριση των άμεσων φόρων εισοδήματος θα είναι κατά μέσο όρο αυξημένος 15%-20%, (σε οριακές περιπτώσεις μάλιστα θα φτάσει και το 100%), ενώ πολλοί θα κληθούν να πληρώσουν φόρους για εισοδήματα που λόγω κρίσης δεν έχουν πια.
Οι μεγαλύτερες επιβαρύνσεις θα προκύψουν για τους μισθωτούς και συνταξιούχους με χαμηλά και υψηλά εισοδήματα, τους φορολογούμενους που εισπράττουν εισοδήματα από ενοίκια, τους ελεύθερους επαγγελματίες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα και τους φορολογούμενους που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, καθώς το 2017 θα πληρώσουν επιπλέον φόρο για τα εισοδήματά τους 2 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2016. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τις φετινές αποδοχές τους όχι μόνο γιατί η εκκαθάριση θα γίνει με τα νέα κουρεμένα αφορολόγητα όρια και τις νέες κλίμακες για το σύνολο των αποδοχών του έτους 2016, αλλά κυρίως επειδή η μηνιαία παρακράτηση φόρου κατά τους πρώτους πέντε μήνες του 2016 (από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο) υπολογίστηκε με το αφορολόγητο όριο των 9.550 ευρώ και τις πιο ευνοϊκές κλίμακες που ίσχυαν ως τότε, ενώ τους επόμενους επτά μήνες (από τον Ιούνιο μέχρι τον Δεκέμβριο) έγινε η σωστή παρακράτηση φόρου με βάση το μειωμένο αφορολόγητο όριο και τις νέες φορολογικές κλίμακες.
Ετσι, όταν γίνει η τελική εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος, μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων το 2017 που θα ξεκινήσει τον Απρίλιο, θα πληρώσουν τη διαφορά που προκύπτει με τις νέες κλίμακες και για το σύνολο των αποδοχών τους στους 12 μήνες του περασμένου έτους. Δηλαδή θα πληρώσουν μαζεμένους τους επιπλέον φόρους που προκύπτουν για τους πρώτους πέντε μήνες του 2016. Αν αυτό γίνει σε τρεις διμηνιαίες δόσεις, το βάρος θα είναι μεγαλύτερο στους μήνες όπου πέφτει και η πληρωμή των νέων φόρων. Ετσι, υπάρχει κίνδυνος να τιναχτεί στον αέρα ο οικογενειακός προϋπολογισμός εκατομμυρίων νοικοκυριών και κατά συνέπεια να κινδυνεύσει και ο κρατικός προϋπολογισμός. Αντιθέτως, αν η πληρωμή γίνει σε 6 ή 8 μήνες μέχρι το τέλος του έτους, οι υποστηρικτές του σχεδίου προβλέπουν ότι το ίδιο βάρος θα γίνει ευκολότερα ανεκτό, αφού κάθε καταβολή μειώνεται στο μισό ή και λιγότερο σε σχέση με το τι πρόκειται να συμβεί αν δεν υπάρξει έγκαιρη παρέμβαση και μετάθεση του χρόνου πληρωμής των φορολογικών υποχρεώσεων.
Τι θα συμβεί μετά τον Μάιο
Στο υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζουν να ανοίξει η εφαρμογή των δηλώσεων Ε1 τον Απρίλιο και να παραμείνει ανοιχτή έως τον Ιούνιο ενδεχομένως. Αν δεν αλλάξει κάτι, έως το τέλος του επόμενου μήνα (Ιούλιος) θα πρέπει να έχει καταβληθεί το 1/3 ως πρώτη δόση εισοδήματος, ενώ στη συνέχεια θα γίνουν άλλες δύο πληρωμές, τον Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο.
Τι σημαίνει αυτό;
■ Τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα (το 40% των φορολογουμένων) θα κληθούν να πληρώσουν πρόσθετο φόρο με βάση το εκκαθαριστικό που θα προκύψει. Προτού μειωθεί το αφορολόγητο, πρόσθετο φόρο καλούνταν να καταβάλουν 2,3 εκατομμύρια φορολογούμενοι, αλλά πλέον θα πληρώνουν φόρο και όσοι είχαν εισοδήματα από 600 ευρώ καθαρά ή 8.636 ευρώ ετησίως.
■ Από τις αλλαγές στο αφορολόγητο και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης οι φορολογούμενοι θα επιβαρυνθούν με 1,2 δισ. ευρώ, χωρίς όμως να τους έχει γίνει η σωστή παρακράτηση φόρου πέρυσι. Ετσι, ενώ το 2016 οι 2,3 εκατομμύρια φορολογούμενοι πλήρωσαν 3,8 δισ. ευρώ πρόσθετο φόρο, φέτος θα κληθούν να πληρώσουν τουλάχιστον μισό δισ. ευρώ παραπάνω. Υπολογίζεται δηλαδή ότι στο μέσο εκκαθαριστικό θα υπάρχει πρόσθετος φόρος 1.800 ευρώ και άνω.
■ Η πληρωμή σε τρεις διμηνιαίες δόσεις θα ανάγκαζε τα νοικοκυριά να στερούνται 600 ευρώ κατά μέσο όρο σε κάθε μήνα πληρωμής. Κι αυτό την ώρα που έχει πάρει φωτιά το καλάθι της νοικοκυράς απ’ όλες τις εξοντωτικές αυξήσεις έμμεσων φόρων το 2017, οι οποίες ξεκίνησαν ήδη από την Πρωτοχρονιά να γίνονται αισθητές σταδιακά σε χιλιάδες βασικά είδη κατανάλωσης, αλλά ως την άνοιξη η πίεσή τους θα κορυφωθεί.
■ Με πληρωμή σε έξι δόσεις ανά μήνα, από τον Ιούνιο και μετά, ή σε οκτώ, από τον Μάιο, αν επιτραπεί σε όσους υποβάλουν πρώτοι τη δήλωσή τους, ο λογαριασμός κάθε δόσης θα μειωθεί στα 250-300 ευρώ μηνιαίως, ποσό που θεωρείται πιο εύκολα διαχειρίσιμο. Σε διαφορετική περίπτωση, αυτό θα είναι διπλάσιο και θα απαιτείται να εξοφληθεί μια και έξω.