Πριν από λίγες ημέρες ο πρώην υπουργός Οικονομικών και καθηγητής του Χάρβαρντ Λ. Σάμερς έκανε λόγο για ανησυχητικές ενδείξεις πως η παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ υποχωρεί καθώς υπάρχουν δυνάμεις που στοιχίζονται και κερδίζουν υποστήριξη από άλλα κράτη. Έπειτα από δεκαετίες παγκόσμιας κυριαρχίας του δολαρίου, το αμερικανικό νόμισμα δείχνει να απειλείται καθώς επιχειρείται να αμφισβητηθεί ο ρόλος του ως βασικού αποθεματικού νομίσματος.

Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, ούτε και είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί, αφού ένα αποθεματικό νόμισμα για να εδραιωθεί χρειάζεται να έχει σταθερότητα, να απολαμβάνει ευρύτερης αποδοχής κ.ά. Ωστόσο, αυτή τη φορά τα πράγματα ίσως να είναι διαφορετικά. Άλλωστε πριν από μερικά χρόνια ποιος θα διανοούνταν τη δήλωση που έκανε σε πρόσφατη συνέντευξη της η Κριστίν Λαγκάρντ που είπε ότι δεν θα υπάρξει χρεοκοπία των ΗΠΑ και «δεν μπορώ να πιστέψω ότι θα άφηναν να συμβεί μια τόσο μεγάλη -πραγματικά μεγάλη- καταστροφή».

Κι αν το χρέος των ΗΠΑ είναι η μια εστία ανησυχίας, η πραγματική απειλή είναι η συνεχώς αυξανόμενη οικονομική και πολιτική ισχύς της Κίνας. Με την παγκοσμιοποίηση να είναι σε κρίση, οι κυρώσεις στη Ρωσία μετέβαλαν τα συναλλακτικά ήθη. Οι χώρες που αγοράζουν πρώτες ύλες από τη Ρωσία υιοθέτησαν πρακτικές συναλλαγών που βασίζονται κυρίως σε τοπικά νομίσματα. Στα τέλη Μαρτίου ανακοινώθηκε ότι ο όμιλος των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Νότια Αφρική) θα παρουσιάσει τον Αύγουστο ένα νέο νόμισμα, το οποίο θα συνδέεται με την αξία του χρυσού και άλλα εμπορεύματα. Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα έχει κηρύξει τον πόλεμο στο δολάριο και συναλλάσσεται με την Κίνα όλο και περισσότερο σε γιουάν. Η Κίνα σταθερά επιδιώκει να διεισδύσει οικονομικά σε ξένες αγορές, ενώ οι BRICS φέρεται να έχουν δεχθεί αιτήσεις και από άλλα κράτη που θέλουν να ενταχθούν στον συνασπισμό.

Φυσικά το δολάριο έχει ισχυρά ερείσματα ως αποθεματικό νόμισμα και δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανατροπής των υφιστάμενων ισορροπιών. Άλλωστε, σε δολάρια αποτιμώνται σήμερα και οι αξίες των εμπορευμάτων. Ωστόσο, μέσω των νομισμάτων ξεκίνησε μια σύγκρουση για την παγκόσμια οικονομική κυριαρχία που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε διακρατικές συναλλαγές με άλλο νόμισμα αναφοράς σε χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Αν το δολάριο σταδιακά περιορίσει το εύρος του ως αποθεματικό νόμισμα, τότε είναι πιθανόν να υπάρξουν επιπτώσεις και σε σχέση με το ευρώ.