Στο δημόσιο λόγο τους, πολιτικοί ηγέτες, κεντρικοί τραπεζίτες και πολλοί από εκείνους των οποίων ο δημόσιος λόγος συνήθως επιφέρει επιπτώσεις, αποφεύγουν να κάνουν λόγο για την προοπτική μιας παγκόσμιας ύφεσης. Ωστόσο, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους, θεωρούν αυτή την προοπτική εξαιρετικά πιθανή.
Το ίδιο παρατηρείται και σε επίσημα κείμενα διεθνών Οργανισμών, όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια τράπεζα, η ΕΚΤ κλπ. Γνωρίζουν ότι η παραδοχή μιας τέτοιας προοπτικής, τη φέρνει κοντύτερα και την κάνει οξύτερη. Ωστόσο, δεν ισχύει το αντίστροφο: Η απόκρυψή της, δεν τη ματαιώνει.
Σε αυτό το πνεύμα κινήθηκαν και οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ την περασμένη εβδομάδα, όταν -πέραν των επίσημων κειμένων- στους διαδρόμους συμφώνησαν πως αρκεί ένα “κατάλληλο” tweet του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, για να αναστείλει κάθε θετική προοπτική της παγκόσμιας οικονομίας.
Αν αυτό συμβεί, τότε τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα από όσο τα προβλέπει το ΔΝΤ, που υποστηρίζει ότι το 3% της φετινής παγκόσμιας ανάπτυξης, θα γίνει 3,4% την επόμενη χρονιά.
«Η ανάσα του φθινοπώρου, παγώνει το δρόμο». Αυτή τη φράση του Ρώσου ποιητή Αλεξάντερ Πούσκιν επέλεξε η νέα επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, για να περιγράψει το πώς αισθάνεται στην «ψύχρα των δρόμων της Ουάσινγκτον», προφανώς αναφερόμενη στις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, κι όχι στις κλιματολογικές συνθήκες της αμερικανικής πρωτεύουσας.
Το Ταμείο θεωρεί ότι η ανθρωπότητα εισέρχεται σε μια υφεσιακή περίοδο, από την ώρα που η παγκόσμια ανάπτυξη κινείται κάτω του 2,5%. Αυτό βέβαια απέχει αρκετά από το βασικό σενάριο του Ταμείου για το πώς θα πορευτεί η παγκόσμια οικονομία την επόμενη χρονιά. Πάντως, δεν ξεφεύγει από την προσοχή πολλών το ότι αυτή την περίοδο καταγράφονται οι ασθενέστερες επιδόσεις της διεθνούς οικονομίας, από τότε που ξέσπασε η τελευταία χρηματοπιστωτική κρίση. Ο πολυεπίπεδος εμπορικός πόλεμος έχει πλήξει την εμπιστοσύνη στη διεθνή οικονομία, έχει περιορίσει τις επενδύσεις, έχει δημιουργήσει συνθήκες αστάθειας στο εμπόριο και τη μεταποίηση. Παρ’ όλα αυτά, το ΔΝΤ αναμένει ανάπτυξη την επόμενη χρονιά.
Οι μεγάλες οικονομίες δεν φαίνεται ότι μέσα στο 2020 θα έχουν την ίδια μοίρα με τις μεγάλες αναδυόμενες, όπως το Μεξικό, η Βραζιλία, η Ρωσία. Οι τελευταίες αναμένεται να αναπτυχθούν, υποστηρίζουν στελέχη του ΔΝΤ, ενώ αντίθετα στάσιμες θα μείνουν οι πρώτες, δηλαδή οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ευρωζώνη.
Κατ’ ιδίαν, ακούγονται χειρότερα
Στις επιμέρους ανεπίσημες συζητήσεις, οι προβλέψεις ήταν ακόμα χειρότερες. Πιθανή επέκταση του εμπορικού πολέμου θα οδηγήσει σε νέα παγκόσμια υποχώρηση, ειδικά αν ο Τραμπ αποφασίσει να κτυπήσει με δασμούς την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία.
Σημαίνον στέλεχος της UniCrefit προέβλεψε ότι το 2020 θα καταγραφεί παγκόσμια ύφεση, κι όχι ανάπτυξη όπως εκτιμά το ΔΝΤ. Η διαφορά στο αποτέλεσμα πηγάζει από τη διαφορά στην εκτίμηση: Το Ταμείο εκτιμά ότι ο εμπορικός πόλεμος θα αμβλυνθεί, ενώ το στέλεχος της UniCredit πιστεύει ότι θα συνεχιστεί στα σημερινά επίπεδα. Ουσιαστικά ο προβληματισμός σε πολλά στελέχη τραπεζών κι επιχειρήσεων έγκειται στο ότι η συνέχιση της πολιτικής επιβολής δασμών και την επόμενη χρονιά, θα αφήσει όσους προσπαθούν να απομακρύνουν την παγκόσμια ύφεση, χωρίς εργαλεία.
Για παράδειγμα η Πηνελόπη Γκόλντμπεργκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, δεν δίστασε να σχολιάσει την επιβολή δασμών, με τη φράση «η πολιτική υποτίθεται ότι εξαλείφει την αστάθεια, αλλά στην πράξη εξαλείφει τις παλιές βεβαιότητες. Κανείς δεν ξέρει τι θα φέρει το αύριο».
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανακουφίστηκαν από την πρόσφατη εκεχειρία μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας για το εμπόριο, αλλά δεν έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη ότι αυτή θα διαρκέσει – ένα συναίσθημα που η νέα επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα κατάλαβε, κι έτσι κάλεσε τις χώρες που πρωταγωνιστούν σε αυτό τον πόλεμο να προχωρήσουν προς μια πιο ανθεκτική «εμπορική ειρήνη».