Ο καφές είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αφεψήματα του κόσμου, αλλά η ραγδαία αύξηση της ζήτησης ήδη απειλεί τον πλανήτη, προκαλώντας ανησυχίες σε πολλούς περιβαλλοντολόγους και επιστήμονες όσον αφορά τη βιωσιμότητα της παραγωγής του.
«Το μεγαλύτερο ποσοστό του καφέ επεξεργάζεται μέσω της χρήσης φρέσκου νερού έτσι ώστε να καθαριστεί. Οποιαδήποτε επόμενα βήματα μέχρι την κούπα μας χρησιμοποιούν μεγάλα ποσά ενέργειας», ανέφερε η Bambi Semroc, αντιπρόεδρος του Center for Sustainable Lands and Waters της Conservation International.
Τα τελευταία 30 χρόνια, η αύξηση της ζήτησης για καφέ έχει οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής κατά 60%, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Καφέ (International Coffee Organization).
Από την αποψίλωση των δασών, μέχρι τη χρήση μεγάλων ποσών φρέσκου νερού και ενέργειας, οι έρευνες δείχνουν πως ο καφές συνδράμει τα μάλα στην κλιματική αλλαγή.
Η μεγαλύτερη παραγωγός του κόσμου Βραζιλία, σύμφωνα με το National Institute for Space Research της χώρας είχε το μεγαλύτερο ποσοστό αποψίλωσης δασικών εκτάσεων εδώ και μια 15ετία. Περίπου 13.235 στρέμματα ζούγκλας αποψιλώθηκαν για την καλλιέργεια καφέ και άλλων καλλιεργειών μεταξύ του Αυγούστου του 2020 και του Ιουλίου του 2021.
Η παραγωγή καφέ, όπως προαναφέραμε, χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες νερού. Χρειάζονται 140 λίτρα νερού για την παραγωγή 125mm καφέ, σύμφωνα με το Water Footprint Network.
H βιομηχανία καφέ είναι, επίσης, έρμαιο της κλιματικής αλλαγής. Η Βραζιλία πέρασε περιόδους ξηρασίας και παγετού τον Ιούνιο, κάτι που οδήγησε τις τιμές της ποικιλίας Arabica σε επταετές υψηλό.
Οι αναλυτές υπολογίζουν πως οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται, σύμφωνα με τη Semroc.
Καφές εργαστηρίου
Επιστήμονες στη Φινλανδία προσπαθούν να δημιουργήσουν μία βιώσιμη, εργαστηριακή λύση καφέ, αλλά η τεχνολογία για την παραγωγή του είναι πολύ ακριβή.
Το VTT Technical Research Centre of Finland παρήγαγε εργαστηριακό καφέ σε βιοαντιδραστήρα μέσω της χρήσης κυτταρικής γεωργίας. Η τεχνολογία αυτή αποφεύγει την αποψίλωση των δασών και της χρήσης τεράστιων μεγεθών υδάτινων πόρων.
Επιπλέον πλεονέκτημα αποτελεί και το γεγονός πως ο καφές μπορεί να παραχθεί υπό αντίξοες συνθήκες, αποφεύγοντας τη μεταβλητότητα της αγοράς αλλά και το περιβαλλοντικό και χρηματικό κόστος αποστολής του καφέ από τη χώρα παραγωγής στη χώρα κατανάλωσης.
Αν και θα πάρει περίπου μια 4ετία μέχρι την έγκριση των ρυθμιστών για την κατανάλωση του καφέ αυτού, υπάρχουν πολλές εταιρείες οι οποίες επενδύουν στην τεχνολογία, ιδιαίτερα στη Φινλανδία η οποία αποτελεί και τη μεγαλύτερη καταναλωτή καφέ στον κόσμο.
Επενδύσεις
Το ίδιο δε συμβαίνει και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες οι οποίες είναι επί το πλείστον οι κυριότεροι παραγωγοί των ποικιλιών καφέ που απολαμβάνουμε. Προγράμματα όπως το World Coffee Research and Conversation International προσπαθούν να βοηθήσουν τις φάρμες καφέ, αλλά σύμφωνα με τη CEO, Jennifer Long, οι χώρες αυτές δεν έχουν τη δυνατότητα επενδύσεων για τη διευκόλυνση και διεύρυνση της παραγωγής.
Πάνω από 100 ηγέτες χωρών που παρευρέθησαν στην πρόσφατη Σύνοδο Cop26 του ΟΗΕ προσυπέγραψαν συμφωνία ολικής παύσης της αποψίλωσης των δασών μέχρι το 2030. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί προειδοποιούν πως η έλλειψη επενδύσεων στη βελτίωση της καλλιέργειας μπορεί να οδηγήσει σε υψηλές τιμές στο εγγύς μέλλον.
Η παραγωγή καφέ αποτελεί τεράστιο μέρο των εξαγωγών πολλών αναπτυσσόμενων οικονομιών. Η πιθανή μεταβλητότητα στις τιμές πρόκειται να πλήξει τους φτωχούς καλλιεργητές καφέ, σύμφωνα με τη Long.
Εκ των 12,5 εκατομμυρίων μικρομεσαίων καλλιεργητών, περίπου οι 5,5 ζουν υπό το όριο της φτώχειας, σύμφωνα με τη non-profit Enveritas.
«Οι επενδύσεις στην καλλιέργεια, ιδιαίτερα στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και ερευνών είναι καίριας σημασίας», υπογράμμισε η Long, προσθέτοντας πως οι κλιματικοί στόχοι και η προστασία των δασών μπορούν να επιτευχθούν παρά την απειλή της κλιματικής αλλαγής.
Διαβάστε ακόμη
Έλον Μασκ: Το (πιο αμφιλεγόμενο) Πρόσωπο της Χρονιάς μίλησε στους Financial Times