Σε τροχιά επανεκκίνησης μπαίνει το θεσμικό πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα, με την έναρξη επίσημου διαλόγου που φέρνει στο προσκήνιο η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως. Η σχετική πρόσκληση έχει ήδη αποσταλεί στους κοινωνικούς εταίρους, σηματοδοτώντας την αρχή μιας διαδικασίας με στόχο την εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς.
Ανάμεσα στις θεματικές που θα συζητηθούν περιλαμβάνεται και η θεσμοθέτηση ενδοομιλικών συλλογικών συμβάσεων, οι οποίες θα επιτρέπουν ενιαία ρύθμιση εργασιακών σχέσεων για εργαζόμενους εντός του ίδιου επιχειρηματικού ομίλου.
Το Σχέδιο Δράσης: Προθεσμία και στόχοι
Σύμφωνα με την Οδηγία, η Ελλάδα οφείλει να καταρτίσει Σχέδιο Δράσης έως τα τέλη του 2025. Το σχέδιο αυτό:
– Θα έχει διάρκεια εφαρμογής από 1 έως 5 έτη,
– Θα περιλαμβάνει σαφές χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένα μέτρα ενίσχυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων,
– Θα σέβεται απόλυτα την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων.
Βασική επιδίωξη είναι να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις – από το σημερινό 25%-30% στο 80%, που αποτελεί και τον ευρωπαϊκό στόχο.
Ρόλος εμπειρογνωμόνων και πρακτικές από το εξωτερικό
Κάθε κοινωνικός εταίρος καλείται να ορίσει έναν εκπρόσωπο-εμπειρογνώμονα, ο οποίος θα συμμετέχει σε τεχνικές συναντήσεις, μελέτες και ανταλλαγή πρακτικών από άλλες χώρες της Ε.Ε. Στόχος είναι να διαμορφωθεί κοινό υπόβαθρο γνώσης, ώστε οι προτάσεις που θα υποβληθούν στο πλαίσιο του διαλόγου να είναι ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες και συμβατές με τις διεθνείς εξελίξεις.
Ο διάλογος θα έχει χρονικό ορίζοντα 30 ημερών για την υποβολή προτάσεων από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τις εργοδοτικές ενώσεις.
Επέκταση συλλογικών ρυθμίσεων σε ομίλους – Τι αλλάζει
Ένα από τα βασικά σημεία της μεταρρύθμισης αφορά τη δυνατότητα υπογραφής ενδοομιλικών συμβάσεων, οι οποίες σήμερα δεν προβλέπονται στο υφιστάμενο πλαίσιο. Με αυτόν τον τρόπο, εργαζόμενοι σε διαφορετικές εταιρείες του ίδιου ομίλου –π.χ. σε ασφαλιστική που ανήκει σε τραπεζικό όμιλο– θα μπορούν να καλύπτονται από ενιαία σύμβαση, αποφεύγοντας τις ασυμμετρίες και τα διαφορετικά μισθολογικά καθεστώτα.
Η προσθήκη αυτής της νέας μορφής συλλογικής ρύθμισης έρχεται να συμπληρώσει τις ήδη υφιστάμενες κατηγορίες συμβάσεων:
– Επιχειρησιακές συμβάσεις, που ισχύουν εντός συγκεκριμένης εταιρείας,
– Κλαδικές συμβάσεις, που καλύπτουν ολόκληρο κλάδο (π.χ. τουρισμός, εμπόριο),
– Ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις, που αναφέρονται σε κοινά επαγγελματικά προφίλ ανεξαρτήτως κλάδου.
Μείωση του απαιτούμενου ορίου εκπροσώπησης εργοδοτών
Άλλο σημείο-κλειδί του διαλόγου αποτελεί η πρόταση για μείωση του ορίου εργοδοτικής εκπροσώπησης που απαιτείται ώστε μια συλλογική σύμβαση να επεκτείνεται υποχρεωτικά σε όλους τους εργοδότες του κλάδου.
Σήμερα, για να επεκταθεί μια κλαδική σύμβαση, πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 51% των εργοδοτών. Ωστόσο, το υψηλό αυτό ποσοστό έχει δημιουργήσει αντικίνητρα συμμετοχής, με αρκετούς εργοδότες να αποχωρούν από τους εκπροσωπευτικούς τους φορείς για να αποφύγουν την υποχρέωση αυξήσεων. Επιπλέον, η μέτρηση του ποσοστού παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες και αμφισβητήσεις ως προς την αξιοπιστία της.
Το υπουργείο Εργασίας θεωρεί ότι η μείωση του ποσοστού, μαζί με τη βελτίωση της διαδικασίας αποτύπωσης, θα ενισχύσει τη συμμετοχή των εργοδοτικών οργανώσεων στις διαπραγματεύσεις.
Ανοίγει ο δρόμος για ένα νέο τοπίο στις εργασιακές σχέσεις
Η μεταρρύθμιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων έρχεται σε μια περίοδο που ο ρόλος τους έχει αποδυναμωθεί σημαντικά σε σχέση με την προ κρίσης εποχή. Με την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής οδηγίας και τη νέα στρατηγική του υπουργείου, επιδιώκεται η αποκατάσταση του διαλόγου σε πιο θεσμική και καθολική βάση, με την ενεργό συμμετοχή εργοδοτών και εργαζομένων.
Η εισαγωγή ενδοομιλικών συμβάσεων, η μείωση των ορίων εκπροσώπησης και η δημιουργία κοινού σχεδίου δράσης έως το 2025 συνιστούν ένα νέο πλαίσιο, που φιλοδοξεί να ενισχύσει τον ρόλο της συλλογικής ρύθμισης στη διαμόρφωση των μισθών και των όρων εργασίας.
Διαβάστε ακόμη
Οι κουρασμένοι Millenials δίνουν συμβουλές επιβίωσης στη Gen Z για την πρώτη τους πιθανή ύφεση
Φορολογικός έλεγχος ή αποδοχή: Το δίλημμα της χρονιάς για χιλιάδες επαγγελματίες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα