Παρενέργειες στις σχέσεις με τους δανειστές και σύννεφα ενόψει της τρίτης αξιολόγησης, για την οποία υποτίθεται ότι ο Αλέξης Τσίπρας έλαβε διαβεβαιώσεις στην Ουάσιγκτον πως θα τελειώσει γρήγορα, προκαλεί η συμφωνία του πρωθυπουργού με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για την αναβάθμιση των ελληνικών F-16. Μία συμφωνία που κατά τον κ. Τραμπ μπορεί να φτάσει έως και 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ για την ελληνική κυβέρνηση θα κινηθεί μόλις… στο 1,1 δισ. ευρώ!
Τα όσα ειπώθηκαν δημοσίως, αλλά και στις συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών, αιφνιδίασαν τους θεσμούς στις Βρυξέλλες και διαμορφώνουν ένα θολό τοπίο με ερωτήματα και δυσφορία από τις πλευρά των δανειστών, που εγείρουν απορίες και προειδοποιούν ότι η διοχέτευση τόσων υψηλών κονδυλίων για περάσει από τον έλεγχό τους!
«Αναμένουμε ότι οι ελληνικές αρχές θα είναι συνεπείς με τους στόχους του προγράμματος στήριξης και θα σεβαστούν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει στο πλαίσιο της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής στρατηγικής» δήλωνε αξιωματούχος στις Βρυξέλλες την Τετάρτη και διαμήνυε ότι «οι θεσμοί θα κάνουν την απαραίτητη αξιολόγηση και των αμυντικών δαπανών, για να διαπιστώσουν αν και κατά πόσο ισχύει η παραπάνω δέσμευση».
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας αντιλαμβάνονται τις (αρνητικές) διαστάσεις, που έχει λάβει το θέμα και στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες και προσπαθούν να διαβεβαιώσουν ότι ο κ. Τραμπ απλώς υπερέβαλε με το ποσό, που τελικά θα διατεθεί.
Μιλώντας στο Ινστιτούτο Brookings και κάνοντας μάλλον μία αμήχανη αναφορά στην αναβάθμιση των αεροσκαφών F-16 σημείωσε ότι το θέμα δεν είναι οικονομικό, αλλά γεωστρατηγικό και πως οι εμπειρογνώμονες του υπουργείου Άμυνας αξιολογούν ότι είναι κάτι που θα έχει μεγάλο όφελος για την ελληνική πλευρά. Είπε με νόημα ότι «θα ήθελα να μην ξοδέψω ούτε ένα ευρώ για στρατιωτικές δαπάνες και θα το υποστήριζα αν οι γείτονες μας ήταν το Λουξεμβούργο ή το Βέλγιο».
Τόνισε ακόμα σε μία προσπάθεια να πείσει για την ορθότητα της κίνησης ότι είναι απαραίτητο να κρατήσουν οι ΗΠΑ τις ισορροπίες στην περιοχή και διαβεβαίωσε πως ό,τι συζητήθηκε είναι η δυνατότητα να αναβαθμίσουμε τα F16 με ένα ποσό που δεν θα ξεπεράσει το 1,1 δισ. για την ελληνική πλευρά.
Το ίδιο ποσό ανέφερε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, σε δηλώσεις του νωρίτερα στην Αθήνα, εκτείνοντας το μάλιστα σε βάθος 15ετίας.
Ωστόσο το θέμα αναμένεται να απασχολήσει σε κάθε περίπτωση τις συζητήσεις με τους δανειστές, καθώς η κυβέρνηση εμφανίζεται να κάνει κινήσεις, που απειλούν έτσι κι αλλιώς τους δημοσιονομικούς στόχους του προγράμματος και επιπλέον δίνει την εντύπωση ότι δεν συνεργάζεται με τους Θεσμούς. Της συμφωνίας με τις ΗΠΑ για τα πολεμικά αεροσκάφη είχαν προηγηθεί εξαγγελίες κυβερνητικών αξιωματούχων για έκτακτο κοινωνικό επίδομα ύψους 1 δισ. ευρώ, χωρίς να έχουν καμία ενημέρωση οι δανειστές. Είτε πρόκειται για πραγματικές προθέσεις, είτε απλά είναι ένα επικοινωνιακό παιχνίδι, που θέλει να εμφανίζει την κυβέρνηση να «αυτονομείται» από τους δανειστές και να μην δέχεται, υποτίθεται, την επιτροπεία, το όλο θέμα με τη… γαλαντομία προς κάθε κατεύθυνση, μπαίνει στην ατζέντα των συζητήσεων στο πλαίσιο της τρίτης αξιολόγησης.
Αναταράξεις όμως προκαλεί το θέμα της αναβάθμισης των F-16 και στο εσωτερικό της κυβέρνησης, καθώς η συμφωνία, αλλά και το όλο κλίμα της συνάντησης Τσίπρα – Τραμπ συνιστά μια σαφή «φιλοαμερικανική στροφή» του πρωθυπουργού, ενώ το κυβερνητικό επιτελείο, αλλά και η ΚΟ του ΣΥΡΙΖα δεν βλέπουν με ενθουσιασμό τη δαπάνη για εξοπλισμούς, σε μια τόσο δυσμενή συγκυρία.
Από την πλευρά της η Νέα Δημοκρατία αξιώνει ενημέρωση της Βουλής για τη συμφωνία, με αιχμή το κόστος αναβάθμισης των μαχητικών αεροσκαφών, ενώ σύσσωμη η αντιπολίτευση άσκησε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση, κάνοντας λόγο για δώρο δισεκατομμυρίων στην αμερικανική κυβέρνηση.