Oι χώρες της G7  εξετάζουν την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, προκειμένου να ασκήσουν περαιτέρω πίεση στο Κρεμλίνο και την δυνατότητά του να χρηματοδοτεί την εισβολή στην Ουκρανία και ταυτόχρονα να προσπαθήσουν να προστατεύσουν τους καταναλωτές εν μέσω της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας. Ωστόσο, η επιδίωξη της G7 να βάλει πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο δεν είναι  εύκολη υπόθεση με τους ενεργειακούς αναλυτές να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί ως προς την πρόταση και κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί.  Κι αυτό ενώ  η Μόσχα έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια επιβολής πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο θα προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό.

Πώς προέκυψε η ιδέα

Οι ΗΠΑ φαίνεται να είναι ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της επιβολής πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο. Τον περασμένο Μάιο, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, εξήγησε την ιδέα στους Ευρωπαίους ομολόγους της, λέγοντας ότι θα λειτουργούσε ως δασμός ή ανώτατο όριο στο ρωσικό πετρέλαιο και θα βοηθούσε την Ευρώπη το μεσοδιάστημα έως την επιβολή πλήρους απαγόρευσης. Η ΕΕ συμφώνησε τελικά στα τέλη Μαΐου να επιβάλει σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο μέχρι το τέλος του 2022, μετά από αρκετές εβδομάδες σκληρών διαπραγματεύσεων μεταξύ των 27 κρατών – μελών.

Το μπλοκ λάμβανε περίπου το 25% των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία και αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους αγοραστές για το Κρεμλίνο. Η διακοπή αυτών των αγορών πετρελαίου είναι μια προσπάθεια να πληγεί η οικονομία της Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, αλλά είναι δύσκολο να τερματιστούν οι αγορές αυτές άμεσα καθώς ορισμένες χώρες της ΕΕ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια.

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν παρουσίασε την ιδέα της θέσπισης πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο στους υπόλοιπους ηγέτες της G7 το Σαββατοκύριακο 25 και 26 Ιουνίου και οι ομόλογοί του συμφώνησαν να εξετάσουν τον τρόπο υλοποίησής της. Σημειώνεται ότι η G7 αποτελείται από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε ότι πρόκειται για ένα φιλόδοξο σχέδιο που όμως χρειάζεται δουλειά πριν υλοποιηθεί.

Οπως δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στο CNBC: «Συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες των χωρών της G7 σχετικά με την επιβάρυνση από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και την αστάθεια της αγοράς, και πώς αυτές επιδεινώνουν τις ανισότητες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο». «Σε αυτό το πλαίσιο, όπως μας ανέθεσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, η Κομισιόν θα συνεχίσει τις εργασίες σχετικά με τους τρόπους ανάσχεσης της αύξησης των τιμών της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανώτατων ορίων τιμών εισαγωγής, όπου αυτό είναι απαραίτητο», ανέφερε.

Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει το πλαφόν

Ενεργειακοί αναλυτές αμφισβητούν πώς ακριβώς η G7 μπορεί να επιβάλει πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, προειδοποιώντας ότι το σχέδιο θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ αν δεν συμμετέχουν βασικοί καταναλωτές, και ότι ο χρόνος μπορεί να εξαντλείται. Οπως δήλωσε στο CNBC ο  ανεξάρτητος αναλυτής πετρελαίου Νιλ Ατκινσον, «κάτι τέτοιο θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο αν όλοι οι βασικοί παραγωγοί και, κυρίως, όλοι οι βασικοί καταναλωτές συνεργαστούν και, στη συνέχεια, αν βρεθεί κάποιος τρόπος για την επιβολή του όποιου σχεδίου προκύψει», σημείωσε και πρόσθεσε: «H πραγματικότητα είναι ότι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ρωσικού πετρελαίου, ή μεταξύ των μεγαλύτερων καταναλωτών ρωσικού πετρελαίου, είναι η Κίνα και η Ινδία».

Η Κίνα και η Ινδία έχουν «επωφεληθεί πάρα πολύ» από το ρωσικό αργό σε έκπτωση, δήλωσε ο Ατκινσον. Το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται με μεγάλη έκπτωση 30 ή και περισσότερων δολαρίων σε σύγκριση με τα διεθνή συμβόλαια όπως το αργό τύπου Brent στα 110 δολάρια το βαρέλι – και η Κίνα και η Ινδία το αγοράζουν. Τόνισε επίσης την έλλειψη ενότητας σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δεδομένου ότι η Κίνα και η Ινδία δεν έχουν καταδικάσει ρητά το Κρεμλίνο. «Σε κάθε περίπτωση, οι Ρώσοι δεν θα μείνουν απλά άπραγοι. Μπορούν να παίξουν παιχνίδια με τις προμήθειες πετρελαίου και φυσικά του φυσικού αερίου, μπορούν να κάνουν την κατάσταση περίπλοκη για τη G-7, οπότε νομίζω ότι αυτό το σχέδιο είναι πραγματικά σε αδιέξοδο», δήλωσε. «Για μένα, ειλικρινά, ο μηχανισμός δεν είναι λειτουργικός» δήλωσε και η Αμριτα Σεν, συνιδρύτρια και διευθύντρια έρευνας της Energy Aspects. «Δεν το έχουν σκεφτεί καλά, δεν έχουν μιλήσει με την Ινδία και την Κίνα.  Πιστεύουμε πραγματικά ότι θα συμφωνήσουν σε κάτι τέτοιο; Και πιστεύουμε πραγματικά ότι η Ρωσία θα το δεχτεί αυτό και δεν θα προβεί σε αντίποινα; Νομίζω ότι αυτό ακούγεται σαν μια πολύ, πολύ καλή θεωρητική ιδέα, αλλά απλώς δεν πρόκειται να λειτουργήσει στην πράξη».  Για τον Κλαούντιο Γκαλιμπέρτι  ανώτερο αντιπρόεδρο της εταιρείας ενεργειακών ερευνών Rystad, ο πιο άμεσος μηχανισμός για την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο είναι μέσω της ασφάλισης. «Η International Group of Protection & Indemnity Clubs στο Λονδίνο καλύπτει περίπου το 95% του παγκόσμιου στόλου πετρελαιοφόρων πλοίων. Οι δυτικές χώρες θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να επιβάλουν ένα πλαφόν αφήνοντας τους αγοραστές να κρατήσουν αυτή την ασφάλιση, εφόσον συμφωνήσουν να μην πληρώσουν περισσότερα από ένα συγκεκριμένο ανώτατο όριο τιμών για το ρωσικό πετρέλαιο που βρίσκεται στο πλοίο», είπε ο ίδιος.  Η Κίνα είναι το «επόμενο πιο πιθανό εμπόδιο», δήλωσε ο Γκαλιμπέρτι  καθώς το Πεκίνο μπορεί να αποφασίσει για γεωπολιτικούς λόγους «να παράσχει στήριξη στη Ρωσία, αποδεχόμενο κατώτερη ρωσική ασφάλιση και, ως εκ τούτου, να διευκολύνει ένα παραθυράκι για το πλαφόν».

Πώς έχει αντιδράσει η Ρωσία

Η Ρωσία έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια περιορισμού της τιμής του ρωσικού πετρελαίου θα μπορούσε να προκαλέσει χάος στην αγορά ενέργειας και να ωθήσει τις τιμές των εμπορευμάτων ακόμη υψηλότερα. Ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, Αλεξάντερ Νόβακ, χαρακτήρισε την κίνηση των δυτικών ηγετών να εξετάσουν το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν ως «άλλη μια προσπάθεια παρέμβασης στους μηχανισμούς της αγοράς που μπορεί να οδηγήσει μόνο σε ανισορροπία και σε αύξηση τιμών».  Ο Νόβακ δήλωσε βέβαιος ότι η Ρωσία θα επαναφέρει την παραγωγή πετρελαίου στα προ των κυρώσεων επίπεδα τους επόμενους μήνες, κυρίως επειδή σημαντική ποσότητα ρωσικού αργού κατευθύνεται προς τις ασιατικές αγορές.

Διαβάστε ακόμη

Ξαναγράφεται η εμπορική πολιτική στη λιανική του ρεύματος

Η Novartis, η ταραχή στα κανάλια, η Grivalia στους Πεταλιούς και η περιπέτεια του Ευθυμιάδη

Προς νέα παράταση οδεύει ο «λογαριασμός» της επιστρεπτέας προκαταβολής