Όλες οι σημαντικές πρόσφατες εκθέσεις για το κλίμα αναφέρουν ότι η φύση διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια να σταματήσει η υπερθέρμανση του πλανήτη και πολλές χώρες βασίζονται στα δάση και άλλα οικοσυστήματα για να βοηθήσουν στην εκπλήρωση των δεσμεύσεών τους στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού.
Έρευνα που δημοσιεύθηκε πριν λίγες ημέρες στο περιοδικό Nature Communications ποσοτικοποιεί τα κλιματικά οφέλη από την προστασία των φυσικών περιοχών – ειδικά των δασών που αποθηκεύουν άνθρακα – σε παγκόσμια κλίμακα.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν περισσότερες από 400 εκατομμύρια δορυφορικές μετρήσεις για να σχεδιάσουν ένα λεπτομερές 3D στιγμιότυπο των παγκόσμιων δασών το 2020, το οποίο συνέκριναν με ένα άλλο σύνολο δορυφορικών εικόνων από το 2000 έως το 2020. Ταίριαξαν κάθε προστατευόμενη περιοχή με οικολογικά παρόμοιες μη προστατευόμενες περιοχές με βάση το κλίμα, την ανθρώπινη πίεση, τον τύπο γης, τη χώρα και άλλους παράγοντες και ήταν σε θέση να δείξουν πόσο περισσότερο άνθρακα αποθηκεύουν οι προστατευόμενες περιοχές.
Τι πρόσφεραν τα δάση
Από το 2000, ανέφεραν οι ερευνητές, τα προστατευόμενα δάση παγκοσμίως έχουν αποθηκεύσει 9,65 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους περισσότερου άνθρακα στους κορμούς, τα κλαδιά και τους μίσχους τους από οικολογικά παρόμοιες μη προστατευόμενες περιοχές. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου ένα έτος ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από ανθρώπινες δραστηριότητες. Αυτό βέβαια δεν αρκεί από μόνο του για να σταματήσει την κλιματική αλλαγή, δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Laura Duncanson, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Maryland, η οποία μελετά τα παγκόσμια αποθέματα άνθρακα.
«Δεν θέλουμε αυτό να ερμηνευθεί ως άλλο ένα έγγραφο “τα δάση θα μπορούσαν να μας σώσουν”, επειδή ενώ είναι απολύτως κρίσιμο ως μέρος της λύσης, δεν πλησιάζουν καν στην αντιστάθμιση των εκπομπών ορυκτών καυσίμων. Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι σε περίπου 20 χρόνια, οι προστατευόμενες περιοχές απέφυγαν αποτελεσματικά το ισοδύναμο ενός έτους ετήσιων εκπομπών ορυκτών καυσίμων», όπως επισήμανε.
Αυτό δεν μειώνει τις εκπομπές, αλλά μόνο την αποφυγή πρόσθετων, τόνισε, προσθέτοντας ότι η μελέτη είναι μια παγκόσμια επιβεβαίωση άλλων ερευνών που δείχνουν ότι τα οφέλη για το κλίμα και τον άνθρακα από την προστασία των δασών προέρχονται κυρίως από την αποφυγή της αποψίλωσης των δασών σε προστατευόμενες περιοχές.
«Τα δάση χρειάζονται πολύ χρόνο για να συγκεντρώσουν άνθρακα, οπότε το μήνυμα είναι ότι οι προστατευόμενες περιοχές εμποδίζουν τα πράγματα να χειροτερέψουν, αλλά η διαχείριση των δασών δεν θα ακυρώσει ποτέ τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων».
Τα χερσαία οικοσυστήματα όπως τα δάση και τα λιβάδια απορροφούν περίπου το 25% έως 30% των ετήσιων εκπομπών ορυκτών καυσίμων, κυρίως μέσω της φωτοσύνθεσης από τα φυτά. Φυσικά, αυτά τα οικοσυστήματα αποτελούν επίσης πηγή διοξειδίου του άνθρακα, καθώς τα φυτά και το έδαφος που αποσυντίθενται το απελευθερώνουν πίσω στην ατμόσφαιρα μέσω της αναπνοής. Προς το παρόν, τα χερσαία οικοσυστήματα απορροφούν περισσότερο άνθρακα από ό, τι απελευθερώνουν και πολλές τοπικές μελέτες έχουν δείξει ότι η προστασία αυξάνει το όφελος για το κλίμα.
Ο νέος τρόπος μέτρησης
Ένας καλός τρόπος για την ακριβή μέτρηση αυτών των επιπτώσεων σε παγκόσμια κλίμακα πρόσφατα έγινε διαθέσιμος, δήλωσε ο συν-συγγραφέας της έρευνας Patrick Roehrdanz, του Conservation International. Τα νέα δεδομένα προέρχονται από ένα όργανο lidar στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, της NASA και του Πανεπιστημίου του Maryland Global Ecosystem Dynamics Investigation, το οποίο μετρά τη δομή των δασών με μεγάλη λεπτομέρεια.
Οι ροές δεδομένων και συναρπαστικές και μια καλή ευκαιρία να «θέσουμε το ερώτημα πόσο καλή δουλειά κάνουν οι προστατευόμενες περιοχές μας όσον αφορά την αποθήκευση άνθρακα, έναντι άλλων περιοχών που είναι ουσιαστικά οι ίδιες όσον αφορά την οικολογική δομή τους».
Ο Lidar εκτοξεύει ακτίνες λέιζερ στην επιφάνεια και χρησιμοποιεί την ανακλώμενη ενέργεια για να δει την επιφάνεια σε 3D. Για τα δάση, αυτό έχει ως αποτέλεσμα μετρήσεις ύψους και πυκνότητας που δείχνουν τη μάζα τους.
Με βάση αυτά φαίνεται ότι περίπου το ήμισυ της ξηρής μάζας ενός δέντρου είναι άνθρακας. Έτσι, όσο μεγαλύτερο και ψηλότερο είναι το δέντρο, τόσο περισσότερο άνθρακα αποθηκεύει.
Η μελέτη επικεντρώθηκε στο τι συνέβη με τα αποθέματα άνθρακα τα πρώτα 20 χρόνια αυτού του αιώνα, αλλά η χρήση των δασών ως εργαλείο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής έχει γίνει πραγματικά δημοφιλής μόνο τα τελευταία.
Έτσι δεν έχουν ακόμη διαπιστωθεί τα αποτελέσματα του άνθρακα από δραστηριότητες όπως η επέκταση των προστατευόμενων περιοχών, η αναδάσωση και η μαζική φύτευση δέντρων. Καθώς το δορυφορικό αρχείο lidar συνεχίζεται, θα αρχίσουμε να λαμβάνουμε αυτές τις απαντήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα δάση είναι το κλειδί για τους παγκόσμιους κλιματικούς στόχους, επειδή τα δέντρα είναι το πρωταρχικό μέρος όπου αποθηκεύεται ο άνθρακας στο περιβάλλον διαβίωσης.
Διαβάστε ακόμη
Οι επενδυτές βλέπουν ράλι στο Χρηματιστήριο και επενδυτική βαθμίδα (πίνακας)
Δημήτρης Ψυλλάκης: Ο Έλληνας που προαναγγέλλει το ηλεκτρικό μέλλον της Mercedes
Τα πιο πολυσυζητημένα θερινά σινεμά του πλανήτη – Σε ταράτσες, παραλίες και γραμμές σιδηροδρόμων
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ