της Ελένης Στεργίου

Την ώρα που η χώρα διψά για επενδύσεις και αναζητά διακαώς ενίσχυση των κρατικών εσόδων, μια αρνητική εξέλιξη από τον κλάδο της ενέργειας επιβαρύνει το ήδη δυσμενές κλίμα στην ελληνική οικονομία, αλλά και μπλοκάρει την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης από τους δανειστές

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι επενδυτές απάντησαν αρνητικά στο αρμόδιο υπουργείο για το θέμα της συμφωνίας αγοράς του ΔΕΣΦΑ και έτσι δεν δίνεται παράταση στην εγγυητική που λήγει σήμερα από την Socar και την Snam, προκειμένου να συνεχιστούν οι συνομιλίες για να ολοκληρωθεί η αποκρατικοποίηση του Διαχειριστή, η οποία συμπληρώνει 3,5 χρόνια αναμονής, μετά τη λήξη του διαγωνισμού που ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2013.

Ανώτατες κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι θα γίνει άμεσα η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού για τον ΔΕΣΦΑ, μετά το ναυάγιο της πώλησης του 66%. Παράλληλα εξετάζει και τη διατήρηση του 51% του ΔΕΣΦΑ από το Δημόσιο και πώληση του υπόλοιπου σε στρατηγικό επενδυτή.

Η τροπολογία Σκουρλέτη αιτία του ναυαγίου

Στην τροπολογία που είχε καταθέσει το περασμένο καλοκαίρι ο πρώην υπουργός ενέργειας κ. Π. Σκουρλέτης κρύβεται η αιτία του ναυαγίου των διαπραγματεύσεων της πώλησης του ΔΕΣΦΑ προς την Αζέρικη Socar και την Ιταλική Snam.

Συγκεκριμένα, η τροπολογία Σκουρλέτη, προέβλεπε μείωση της «ανακτήσιμης διαφοράς» των 829 εκατ. ευρώ που έχει λαμβάνειν ο ΔΕΣΦΑ από προηγούμενες χρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο μειώθηκαν τα προσδοκώμενα έσοδα των Αζέρων, με αποτέλεσμα η συμφωνία να οδηγηθεί σε οριακό σημείο.

Αναλυτικά, με την τροπολογία άλλαζε η μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών του ΔΕΣΦΑ. Η πρωτοβουλία του υπουργού την οποία δικαιολόγησε προκειμένου να μην υπάρξει μεγάλη αύξηση στα τιμολόγια του ΔΕΣΦΑ, που θα επιβάρυναν τους καταναλωτές, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις των Αζέρων, οι οποίοι επισήμαιναν ότι με τον τρόπο αυτό η αξία του ΔΕΣΦΑ μειώθηκε στο μισό αυτής που υπολόγιζαν όταν κατέθεσαν την πρόσφορα στα 400 εκατομμύρια για το 66%.

Η συμφωνία πώλησης του ΔΕΣΦΑ είχε πραγματοποιηθεί το 2013 με τίμημα 400 εκατ. ευρώ.

Ακολούθησαν πυρετώδεις διαπραγματεύσεις, οι οποίες οδήγησαν μεταξύ άλλων και στη συμμετοχή της ιταλικής Snam στη συμφωνία, με ποσοστό 16%, ύστερα από τις απαιτήσεις της Κομισιόν. Οι Αζέροι της SOCAR φρόντιζαν να ανανεώσουν την διάρκεια της εγγυητικής τους επιστολής, η οποία έληγε αρχικά στις 30 Οκτωβρίου, προκειμένου να συνεχιστούν οι επαφές με την Αθήνα και να εξαντληθούν τα περιθώρια συμβιβασμού.
Πρωθυπουργική παρέμβαση

Σύμφωνα με πληροφορίες, για να μην χαλάσει το deal υπήρξε πρωθυπουργική παρέμβαση ωστόσο οι Αζέροι υποστήριζαν ότι έχουν αλλάξει βασικοί όροι της πώλησης, συνεπώς θα μπορούσαν να καταβάλλουν το τίμημα τμηματικά, κάτι που δεν γινόταν αποδεκτό από την ελληνική πλευρά καθώς άλλαζαν διεθνείς όροι διαγωνισμού.

Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης τελικά δεν κατάφερε να σώσει τη συμφωνία, την οποια οδήγησαν σε ναυάγιο οι χειρισμοί του πρώην υπουργού Πάνου Σκουρλετη. Ήδη, απο το πρωί οι επενδυτές είχαν στείλει επιστολή ενημερώνοντας τον υπουργό ότι εκφράζουν επιφυλάξεις για τη συμφωνία, προετοιμάζοντας το έδαφος για την αποχώρηση.

Οι φήμες επιβεβαιώθηκαν και οι Αζέροι και οι Ιταλοί επενδυτές (Socar, Snam) θα αρνούνται παράταση της εγγυητικής, επιθυμώντας να αποχωρήσουν, δημιουργώντας πρόβλημα και στο κλείσιμο της αξιολόγησης, αφού η ολοκλήρωση πώλησης του ΔΕΣΦΑ αποτελεί προαπαιτούμενο. Το ναυάγιο, εκτός από την αξιολόγηση, αποτελεί πλήγμα στην επενδυτική εικόνα της χώρας, ενώ διαταράσσει και τις σχέσεις της χώρας με τους Αζέρους, αλλά και άλλα ενεργειακά σχέδια, όπως είναι ο αγωγός TAP, μέτοχος του οποίου είναι η SOCAR.

Η ανακοίνωση του υπουργείου

Τους τελευταίους μήνες η κυβέρνηση ήταν σε συνεχείς συζητήσεις με εκπροσώπους των εταιρειών SOCAR και Snam για την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ. Το κλίμα στις συζητήσεις ήταν εποικοδομητικό. Εντούτοις, η πρόταση που κατατέθηκε από την πλευρά των υποψηφίων αγοραστών, σχετικά με απομείωση του τιμήματος (αποπληρωμή σε δόσεις), ήταν νομικά ανέφικτη και θα ακύρωνε τον διαγωνισμό.

Εξετάστηκαν εναλλακτικές προτάσεις που έκαναν οι υποψήφιοι αγοραστές, για τη βελτίωση της αξίας μέσω εγγυοδοτικών μηχανισμών, οι οποίες διαπιστώθηκε, τελικά, ότι είναι ανεφάρμοστες εντός του κοινοτικού θεσμικού πλαισίου. Οι προτάσεις της κυβέρνησης αποσκοπούσαν στη βελτίωση της οικονομικής θέσης της εταιρείας, με βάση την αύξηση της ανακτήσιμης διαφοράς των παρελθόντων ετών, στο πλαίσιο της υφιστάμενης νομοθεσίας. Οι προτάσεις αυτές δεν έγιναν αποδεχτές, με αποτέλεσμα οι συζητήσεις να ολοκληρωθούν.

Το παρασκήνιο

Οι εκπρόσωποι της αζερικής Socar και της ιταλικής Snam είχαν επαφές, το τελευταίο διάστημα, με τον υπουργό ενέργειας Γιώργο Σταθάκη και τον υφυπουργό παρά τον πρωθυπουργό Δ. Λιάκο, ωστόσο δεν κατάφεραν να βρουν λύση. Σύμφωνα με πηγές, η ελληνική πλευρά κατέθεσε νέα πρόταση πριν την αρνητική απάντηση των επενδυτών. Το νέο σχέδιο ειχε στόχο να αυξήσει την αξία του ΔΕΣΦΑ και εστιάζει στην ανακτήσιμη διαφορά για τις επενδύσεις της περιόδου 2006-2015.

Οι επενδυτές ζητούσαν άμεση καταβολή 300 εκατ. ευρώ και την μεταγενέστερη αποπληρωμή των υπόλοιπων 100 εκατ. ευρώ, κάτι που η ελληνική πλευρά έχει καταστήσει σαφές ότι δεν υπάρχει δυνατότητα αλλαγής των όρων της προκήρυξης Οι Αζέροι και Ιταλοί αγοραστές επέμεναν ότι η απομείωση της αξίας που έχει συντελεστεί με την τροπολογία που έφερε ο πρώην υπουργός Ενέργειας Παναγιώτης Σκουρλέτης θα πρέπει με κάποιον τρόπο να αποτυπωθεί και στο τίμημα ή στον τρόπο καταβολής του.

Θυμίζουμε ότι διαγωνισμός του 2013 έληξε με πλειοδότη την αζερική Socar η οποία προσέφερε 400 εκατ. ευρώ, ωστόσο η πώληση έμεινε σε εκκρεμότητα εξαιτίας της Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Η ΕΕ εισηγήθηκε από το συνολικό προς πώληση ποσοστό (66%) ένα μερίδιο τουλάχιστον 17% να μεταβιβαστεί σε ευρωπαίο διαχειριστή. Η ευρωπαϊκή εταιρεία είναι η ιταλική Snam. Το περασμένο καλοκαίρι, η τροπολογία Σκουρλέτη έφερε τα πάνω κάτω, καθώς απομείωσε την αξία της εταιρείας, κάτι που δεν διόρθωσαν οι μετέπειτα ρυθμίσεις για αύξηση των αποδόσεων προς τους μετόχους του ΔΕΣΦΑ.