Ένα μήνα μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και πλέον αρχίζει να υπάρχει ανησυχία για τα αποθέματα μίας σειρά προϊόντων στην ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή αγορά, τροφοδοτώντας έτι περαιτέρω το κύμα των ανατιμήσεων.
Για το ζήτημα αναμένεται να πραγματοποιηθεί σήμερα το μεσημέρι σύσκεψη της ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του πρωθυπουργού στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να εξεταστούν τυχόν μέτρα σε ενδεχόμενες ελλείψεις σε είδη διατροφής και γενικά στις πρώτες ύλες στον πρωτογενή τομέα που μπορεί να προκύψουν. Πηγές απ’ το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης πάντως υπογράμμιζαν πως «δεν υφίσταται για τη χώρα μας επισιτιστικός κίνδυνος» και ότι στη σύσκεψη θα εξεταστούν κινήσεις προκειμένου να αποτραπεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Πάντως τα πρώτα προληπτικά πλαφόν στη διάθεση ταχυκίνητων προϊόντων στις κατηγορίες των σπορέλαιων και των αλεύρων άρχισαν να εφαρμόζονται απ’ την προηγούμενη εβδομάδα και αναμένεται να κλιμακωθούν την τρέχουσα, σύμφωνα με την ενημέρωση που παρείχαν στο newmoney οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
«Απόθεμα υπάρχει, η ροή, αν και μειωμένη, συνεχίζεται. Δυστυχώς όμως τις τελευταίες μέρες βλέπουμε ένα κύμα που αγγίζει τα όρια του πανικού, το οποίο ξεκίνησε περισσότερο από επαγγελματίες της εστίασης και πλέον περνάει στα νοικοκυριά. Οπότε αναγκαστικά πρέπει να υπάρξει μία ανάσχεση του», έλεγε στο business stories ανώτερο στέλεχος γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ.
Την ίδια στιγμή και στη χονδρική οι εγχώριες αλευροβιομηχανίες έχουν επιβάλει περιορισμό αποτρέποντας τεράστιες και ασυνήθιστες παραγγελίες προκειμένου να διατηρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα τα αποθέματα σιτηρών και δημητριακών που είχαν κάνει με βάση τις προ της έκρηξης του πολέμου τιμές.
«Προσπαθούμε να κερδίσουμε χρόνο. Όσο συνεχίζονται οι εχθροπραξίες και οι τιμές είναι σε τόσο υψηλά επίπεδα δεν μπορούμε να παραγγείλουμε. Οπότε θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε τα αποθέματα που είχαμε φροντίσει να χτίσουμε πριν», εξηγεί στο business stories επικεφαλής μίας εκ των μεγαλύτερων αλευροβιομηχανιών της χώρας. «Γι αυτό και προσπαθούμε να κάνουμε όσο το δυνατόν καλύτερη διαχείριση τους. Κι αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε ξαφνικά να παρέχουμε σε πελάτες μας πολύ περισσότερες ποσότητες απ’ αυτές που συνήθως ζητούσαν», προσθέτει.
Υπενθυμίζεται πως Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των παγκόσμιων προμηθειών καλαμποκιού, το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σίτου και το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών ηλιελαίου.
Σε μία προσπάθεια να αποφευχθούν σκηνικά κερδοσκοπίας αλλά και να υπάρχει μία εικόνα κεντρικά για τα αποθέματα σε βασικά είδη, η κυβέρνηση μέσω των συναρμόδιων υπουργείων Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης επέβαλε την υποχρέωση σε εταιρείες απ’ όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας να δηλώνουν σε σχετική ψηφιακή πλατφόρμα τα αποθέματα που έχουν σε 7 κατηγορίες προϊόντων που σήμερα βρίσκονται υπό πίεση. Μεταξύ αυτών τα άλευρα, ο ηλίανθος, τα φυτικά έλαια, τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές κοκ
Στη λιανική πάντως τα σούπερ μάρκετ κλιμακώνουν τα πλαφόν τους κυρίως στους ταχυκίνητους κωδικούς των αλεύρων, ηλιελαίων και αραβοσιτέλαιων.
Η μεγαλύτερη αλυσίδα της χώρας, η Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη προς τα παρόν έχει επιβάλει προληπτικό πλαφόν μόνο στις διαδικτυακές αγορές. Συγκεκριμένα, οι καταναλωτές μπορούν να αγοράσουν έως 4 συσκευασίες ζάχαρη, έως 4 συσκευασίες ηλιέλαιο ή/και αραβοσιτέλαιο του 1 ή 2 lt, έως 2 συσκευασίες των 5lt και έως 4 συσκευασίες στους ταχυκίνητους κωδικούς των αλεύρων (για όλες τις χρήσεις, φαρίνα κοκ). Πηγές κοντά στη διοίκηση της αλυσίδας έλεγαν στο business stories ότι το πλαφόν είναι περισσότερο προληπτικό. «Γενικά πάντως παρακολουθούμε πολύ στενά την εξέλιξη της αγοράς. Εάν χρειαστεί θα πάρουμε μέτρα και στα φυσικά καταστήματα αν και προς το παρόν δεν φαίνεται να χρειάζεται», σημείωναν σχετικά.
Πλαφόν σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων έχει ορίσει και η The Mart, του ίδιου ομίλου, που με ανακοίνωση στο ηλεκτρονικό της κατάστημα ενημερώνει τους επαγγελματίες ότι, “λόγω ειδικών συνθηκών” παρατηρείται περιορισμένος αριθμός διαθεσιμότητας. Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση έχει ως εξής: «Λόγω των ειδικών συνθηκών, στις κατηγορίες σπορέλαια, ζάχαρη, όσπρια & άλευρα, παρατηρείται περιορισμένος αριθμός διαθεσιμότητας. Ειδικότερα, στα σπορέλαια, παρακαλούμε όπως προμηθεύεστε έως 4 τμχ. συνολικά. Στην παραγγελία σας ενδέχεται να υπάρξει αναπροσαρμογή ποσοτήτων κατά την τιμολόγηση, εφόσον προκύψουν θέματα διαθεσιμότητας. Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση».
Περιορισμούς στη διάθεση των συγκεκριμένων προϊόντων επιβάλει και η ΑΒ Βασιλόπουλος. Συγκεκριμένα επιτρέπει την αγορά έως τριών συσκευασιών 1 ή 2 lt ηλιελαίου ή αραβοσιτελαίου, έως 2 συσκευασίες των 5 lt και έως 3 συσκευασίες αλεύρων όλων των τύπων. Επίσης μέσω του διαδικτυακού της καταστήματος δεν είναι διαθέσιμη η πώληση λευκής κρυσταλικής ζάχαρης
Προ της κορύφωσης της εορταστικής περιόδου του Πάσχα και καθώς «αυτή τη στιγμή η ζήτηση στα σπορέλαια και στα άλευρα είναι μεγαλύτερη απ’ την προσφορά », όπως έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος της Lidl Ελλάς, και η θυγατρική της γερμανικής πολυεθνικής ετοιμάζεται να επιβάλει περιορισμούς σε συγκεκριμένους κωδικούς προϊόντων το επόμενο διάστημα. Συγκεκριμένα θα θέσει όριο την αγορά 3 τεμαχίων αλεύρι για όλες τις χρήσεις 1 kg, 2 ή 3 τεμάχια ηλιελαίου 1 ή 2 lt αντίστοιχα, και 1 ή 3 τεμαχίων αραβοσιτέλαιου 1 ή 3 lt αντίστοιχα.
Πλαφόν στην πώληση των συσκευασιών ηλιελαίου έχει επιβάλλει τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική επίσης η METRO ΑΒΕΕ (Metro Cash & Carry, My Market). Στη λιανική έχει θέσει περιορισμό ως 4 τεμάχια για συσκευασίες 1 ή 2 lt και 1 τεμάχιο συσκευασίας 5 lt και άνω. Επίσης έχει θέσει περιορισμό στην πώληση ζάχαρης απ’ το διαδικτυακό κατάστημα έως 3 συσκευασίες.
Αντίθετα η αλυσίδα Μασούτης προς ώρας έχει επιλέξει να μην επιβάλει πλαφόν. Στέλεχος της εταιρείας εξηγούσε στο business stories ότι η επιβολή πλαφόν τροφοδοτεί περισσότερο την ανησυχία και τον πανικό. «Εάν δεν υπάρξει πανικός, δεν θα υπάρξει πρόβλημα ελλείψεων στην αγορά», σημείωνε χαρακτηριστικά. Βέβαια παραδέχεται ότι η διοίκηση παρακολουθεί στενά το συγκεκριμένο ζήτημα.
«Τεχνητές οι ελλείψεις»
Πάντως οι επαγγελματίες της εστίασης που θίγονται περισσότερο απ’ την κατάσταση με τα σπορέλαια αρχίζουν να αμφισβητούν τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους έχει προκληθεί το συγκεκριμένο φαινόμενο. «Νομίζω ότι η έλλειψη είναι περισσότερο τεχνητή. Δεν μπορώ να κατανοήσω ότι μέσα σε λίγες ημέρες έχουν εξαφανιστεί από την αγορά τα αποθέματα, με αποτέλεσμα η τιμή να έχει πάρει πάνω 100%», λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), κ. Γιώργος Καββαθάς.
Ανατιμήσεις
Σημαντικές ανατιμήσεις επίσης καταγράφονται και σε σειρά άλλων προϊόντων, που επίσης θίγουν όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Ήδη η κατακόρυφη αύξηση στις τιμές των λιπασμάτων και των ζωοτροφών σε συνδυασμό με το ενεργειακό κόστος έχει δημιουργήσει έντονες πιέσεις σε αγρότες και κτηνοτρόφους που επιχειρούν να μετακυλήσουν το αυξανόμενο κόστος. Ενδεικτικά ο σάκος 40 κιλών νιτρικής αμμωνίας έχει φθάσει τα 40 ευρώ, από 17 ευρώ πέρυσι, γνωστό ζιζανιοκτόνο έχει φθάσει τα 90 ευρώ, από 35 ευρώ πέρυσι κοκ Οι τιμές των ζωοτροφών δε έχουν διπλασιαστεί.
Όλα αυτά, μαζί με το αυξημένο κόστος που αντιμετωπίζει ο μεταποιητικός κλάδος καταλήγουν πλέον στη λιανική, δημιουργώντας ένα πρωτόγνωρο στην ένταση και την ταχύτητα του κύμα ακρίβειας σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες των βασικών προϊόντων: από το κρέας, το ψάρι και τα οπωροκηπευτικά ως το ψωμί και τα γλυκίσματα.
Τα αποθέματα
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θέλοντας να αποτρέψει φαινόμενα αισχροκέρδειας αλλά και να έχει μία συνολική εικόνα για την κατάσταση στις αγορές στις εταιρείες από κάθε βαθμίδα της εφοδιαστικής αλυσίδας την υποχρέωση να ενημερώνουν και να επικαιροποιούν στην σχετική ψηφιακή πλατφόρμα του Υπ. Ανάπτυξης διαρκώς στοιχεία για την ποσότητα των αποθεμάτων που διατηρούν σε επτά βασικές κατηγορίες προϊόντων που «πιέζονται» αυτή τη χρονική στιγμή, τις διευθύνσεις των αποθηκών τους κοκ.
Οι κατηγορίες των προϊόντων είναι:
πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων
λιπάσματα,
ζωοτροφές,
ωμά δημητριακά παντός είδους και ιδίως σιτάρι ή σιμιγδάλι, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο,
άλευρα και ιδίως αλεύρια σιταριού ή σιμιγδαλιού και αλεύρια δημητριακών
ηλίανθο και
φυτικά έλαια εκτός από το ελαιόλαδο και ιδίως ηλιέλαιο, φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο.
Το συγκεκριμένο μέτρο, το οποίο είχε επιβληθεί αρχικά για τα προϊόντα προστασίας έναντι του κορωνοϊού στο ξέσπασμα της πανδημίας, θα έχει ισχύ τουλάχιστον για τους επόμενους τρεις μήνες με την προοπτική παράτασης. Η μη υποβολή ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης, επισύρει κυρώσεις, όπως κατάσχεση των αναφερόμενων ειδών στο μέτρο που δεν έχουν δηλωθεί ή έχουν δηλωθεί ανακριβώς και διοικητικό πρόστιμο από 1.000 έως 100.000 ευρώ ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.
Διαβάστε ακόμη:
Αμερικανικό LNG: Στη Γερμανία οι πρώτες συνομιλίες για τις νέες εξαγωγές στην Ευρώπη