Ο Γαλλογερμανικός άξονας δείχνει «πολύ σκληρός για να χάσει τη δύναμή του» στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με ένα σχέδιο για τη ριζική αναδιάρθρωση της λειτουργίας των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, έρχεται να φωτίσει μια, αμυδρή, έστω- ελπίδα στους πολίτες της ΕΕ ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπορεί να ξαναβρεί το δρόμο του.

Άλλωστε, δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τη δημόσια, σφοδρή διαφωνία μεταξύ της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν. Ο ηγέτης της Γαλλίας είχε μιλήσει για “εγκεφαλικό θάνατο” του ΝΑΤΟ, καθώς οι ΗΠΑ και η Τουρκία ουσιαστικά παρέκαμψαν την Ατλαντική Συμμαχία στο πρόβλημα της Συρίας, ενώ αναρωτήθηκε αν ισχύει ακόμα η δέσμευση του ΝΑΤΟ υπέρ της συλλογικής ασφάλειας. Παράλληλα, έθεσε βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ, εξοργίζοντας το Βερολίνο για Γαλλικές πρωτοβουλίες στο όνομα της ΕΕ. Στο δείπνο των ηγετών για τον εορτασμό των 30 χρόνων από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, η Μέρκελ δεν κρατήθηκε: «Καταλαβαίνω την επιθυμία σας για ανατρεπτικές πολιτικές », είπε η καγκελάριος. «Αλλά έχω κουραστεί να μαζεύω τα κομμάτια τους. Ξανά και ξανά, πρέπει να κολλήσω τα φλυτζάνια που έχετε σπάσει, ώστε να μπορέσουμε να καθίσουμε και να πιούμε μαζί ένα φλιτζάνι τσάι». Ο Μακρόν δεν άφησε την πρόκληση να πέσει κάτω: «Δεν μπορώ να κάθομαι στη γωνιά και να κάνω σα να μην συμβαίνει τίποτα», αντέτεινε. Το επεισόδιο έληξε κάπου εκεί, αλλά οι δυσμενείς εντυπώσεις παρέμειναν.

Στη συνέχεια, οι δυο μεγάλες χώρες αλλάζουν την ατζέντα, και το κλίμα. Η Γερμανία και η Γαλλία έχουν καταρτίσει ένα σχέδιο για μια «Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης» που θα διαρκέσει δυο χρόνια και σκοπό θα έχει την αναθεώρηση σχεδόν όλων των πτυχών του τρόπου λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις οποίες μπορεί να συμπεριλαμβάνονται πιθανές αλλαγές των Συνθηκών, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο, με τελικό στόχο να καταστεί το ευρωπαϊκό μπλοκ «πιο ενωμένο και κυρίαρχο», σύμφωνα με έγγραφο που έχει κυκλοφορήσει και που παρουσιάζει η διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού Politico.

Το Σχέδιο προτείνει οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να πραγματοποιήσουν μια πρώτη συζήτηση σχετικά με τη Διάσκεψη αυτή, κατά τη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες τον επόμενο μήνα. Η πρωτοβουλία αναμένεται να εξελιχθεί σε δυο φάσεις: Η πρώτη θα ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου έτους και θα επικεντρωθεί στη «δημοκρατική λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ιδίως «όσον αφορά στις εκλογές και σε τοποθετήσεις σε θέσεις- κλειδιά».

Αυτό σημαίνει ότι θα επανεξεταστεί ο καθορισμός της διαδικασίας εκλογών και επιλογής της ηγετικής ομάδας της ΕΕ, αφού ήδη έχει καταστεί κενή περιεχομένου η επιλογή μέσω των «βασικών υποψηφίων» (lead candidates), με την επιλογή του αουτσάιντερ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή για την κορυφαία εκτελεστική θέση της Ένωσης.

Οι υποστηρικτές της ισχύουσας -έστω στα χαρτιά- διαδικασίας των «βασικών υποψηφίων», με πρώτο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξοργίστηκαν όταν στην κορυφή της ευρωπαϊκής πυραμίδας επελέγη άτομο το οποίο δεν είχε προηγουμένως εξηγήσει την πολιτική που είχε σκοπό να ακολουθήσει. Κι αυτό, παρά το ότι οι αρχηγοί κρατών είχαν προειδοποιήσει ότι αυτή η διαδικασία δεν περιλαμβάνεται στις Συνθήκες της ΕΕ, γι αυτό και δεν τους δεσμεύει.

Η δεύτερη, ακόμα πιο αποφασιστική, φάση της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, θα επικεντρωθεί ,σύμφωνα με τη γαλλογερμανική πρωτοβουλία, στις «πολιτικές προτεραιότητες» και θα διαρκέσει δυο χρόνια, με την ολοκλήρωσή της να βρίσκεται στο εξάμηνο της γαλλικής προεδρίας, το πρώτο μισό του 2022. Στη διετία συμπεριλαμβάνεται και το εξάμηνο της γερμανικής προεδρίας, στο δεύτερο μισό του 2020. Για παράδειγμα, ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου και επί πολλά χρόνια ευρωβουλευτής, Γκι Φέρχοφσταντ, είχε ακουστεί πολλές φορές στους διαδρόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες ως ένας από τους πιο πιθανούς υποψηφίους για την προεδρία της Κομισιόν.

Η ιδέα αυτής της Διάσκεψης για το μέλλον της ΕΕ, προτάθηκε από τον Εμμανουέλ Μακρόν σε επιστολή του Γάλλου προέδρου προς τους Ευρωπαίους τον Απρίλιο, λίγο πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ οι αξιωματούχοι του Παρισιού και του Βερολίνου το διένειμαν στους πρεσβευτές των κρατών- μελών, οι οποίοι θα το συζητήσουν την Τετάρτη, πριν την ψηφοφορία για έγκριση της νέας Επιτροπής.