Ο σινοαμερικανικός «πόλεμος» και ο επενδυτής-έκπληξη για τα ναυπηγεία

του Μηνά Τσαμόπουλου

Δύο οικονομικοί κολοσσοί, οι ΗΠΑ και η Κίνα, ετοιμάζονται να κονταροχτυπηθούν για τον έλεγχο της ναυπηγικής βιομηχανίας της Ελλάδας.

Η επίσημη πρόταση που κατέθεσε στην κυβέρνηση, στη διάρκεια της ΔΕΘ, ο πρόεδρος του ελληνοαμερικανικού ομίλου ONEX Πάνος Ξενοκώστας σχετικά με την εξαγορά των Ναυπηγείων του Σκαραμαγκά και της Ελευσίνας πυροδότησε τις εξελίξεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, για τμήμα των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά έχει δείξει ενδιαφέρον και ο κινεζικός όμιλος COSCO. Με αφορμή τη συγκεκριμένη εκδήλωση ενδιαφέροντος, η κυβέρνηση έβαλε στο τραπέζι των Κινέζων και τα Ναυπηγεία της Ελευσίνας.

Πρόκειται για τις δύο μεγάλες ναυπηγικές μονάδες της Ελλάδας, με τεράστιες προοπτικές, οι οποίες όμως εδώ και χρόνια αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα και απαξιώνονται.

Σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα στη ΔΕΘ, όταν ο πρωθυπουργός έφτασε στο περίπτερο των ΗΠΑ όπου βρισκόταν ο πρεσβευτής τους στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ και ο υπουργός Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος, ο κ. Πάιατ είπε στον κ. Τσίπρα: «Σας έχουμε μια επενδυτική πρόταση». Εκείνη τη στιγμή βγήκε μπροστά ο κ. Ξενοκώστας, ο οποίος έκανε την πρόταση για τα δύο ναυπηγεία. Και ξαφνικά πετάχτηκε ο κ. Ρος και είπε στον πρωθυπουργό: «Surprise!».

Κυβερνητικοί κύκλοι εκτιμούν ότι το αμερικανικό ενδιαφέρον για τις δύο ναυπηγικές μονάδες είναι πρώιμο. Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου δήλωσε ικανοποιημένος από το γεγονός ότι ένας αμερικανικών συμφερόντων όμιλος βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την απόκτηση των Ναυπηγείων της Σύρου, ενώ παράλληλα εισέρχεται στη διεκδίκηση και των δύο μεγαλύτερων ναυπηγείων της Ελλάδας.

Την Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου συζητήθηκε στο Πρωτοδικείο της Σύρου η αίτηση επικύρωσης του σχεδίου εξυγίανσης της εταιρείας Νεώριο Σύρου με την είσοδο της ONEX Shipyards στο μετοχικό κεφάλαιο. Ο αμερικανικών συμφερόντων επενδυτής σε συμφωνία με τον προηγούμενο μεγαλομέτοχο, τον όμιλο Νεώριο Σύρου που έχει και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, είχε καταθέσει αίτηση στο Πρωτοδικείο Σύρου μέσω του άρθρου 106 του Πτωχευτικού Κώδικα.

Στόχος του νέου επενδυτή, με τη νέα εταιρεία που ονομάζεται ONEX Ναυπηγεία Σύρου, είναι να προσελκύσει περισσότερα από 100 πλοία τον χρόνο που χρειάζονται επισκευές στις γιάρδες της Σύρου, που βρίσκονται στο κέντρο του Αιγαίου και έχουν μεγάλη γεωπολιτική σημασία.

Στα σχέδια της ΟΝΕΧ είναι σε επόμενο στάδιο και η ναυπήγηση πλοίων, ενώ έχει στρέψει το ενδιαφέρον της και σε ό,τι αφορά τα mega yachts.

Η εταιρεία θα ενισχύσει τη ρευστότητα των ταμείων του Ναυπηγείου με 14,3 εκατ. ευρώ μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, ενώ θα κάνει επενδύσεις ύψους 29,8 εκατ. ευρώ σε βάθος 25ετίας. Οι οφειλές μετά από συμψηφισμούς και προσαρμογές ανέρχονται στα 66,8 εκατ. από 71 εκατ. ευρώ.

Από τα τέλη Απριλίου στα ναυπηγεία απασχολούνται 300 εργαζόμενοι, οι οποίοι αναμένεται να φτάσουν τους 500 στα τέλη του Οκτωβρίου.

Η απόφαση του Πρωτοδικείου Σύρου αναμένεται να εκδοθεί τις προσεχείς εβδομάδες.

Για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά (ΕΝΑΕ) η εικόνα είναι θολή λόγω νομικών θεμάτων. Καταρχάς τον περασμένο Μάρτιο το Μονομελές Πρωτοδικείο έκανε δεκτό αίτημα του Ελληνικού Δημοσίου και της Τράπεζας Πειραιώς για την υπαγωγή των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης. Τα Ναυπηγεία έχουν τεθεί υπό ειδική διαχείριση από την κυβέρνηση για οφειλές προς το Δημόσιο ύψους μισού δισεκατομμυρίου ευρώ. Ο ειδικός διαχειριστής έχει 12 μήνες να χωρίσει το ναυπηγείο σε δύο τμήματα, το εμπορικό και το στρατιωτικό, προκειμένου να εφαρμοστεί η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που καταδίκασε τα ΕΝΑΕ λόγω χορήγησης παράνομων κρατικών ενισχύσεων και αναγκάζει το Ελληνικό Δημόσιο σε ανάκτηση 525 εκατ. ευρώ, τα οποία με τις προσαυξήσεις φθάνουν τα 567 εκατ. ευρώ.

Υπάρχουν όμως αντιδράσεις από τον μέχρι πρότινος μεγαλομέτοχο, την Privinvest, συμφερόντων του Ισκαντάρ Σάφα και της εταιρείας Αμπού Ντάμπι Μαρ.
Αρχές του περασμένου Αυγούστου προκηρύχθηκε ο πρώτος διαγωνισμός για την πώληση δύο δεξαμενών των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, ενώ μέσα στο φθινόπωρο θα προκηρυχθεί διαγωνισμός και για τη μεγάλη πέτρινη δεξαμενή που έχει μεταβιβαστεί στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ).

Υπάρχει όμως και το τμήμα των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά που έχει αντικείμενο την κατασκευή πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το ευκταίο θα ήταν να δοθεί σε όμιλο με… νατοϊκά συμφέροντα, φωτογραφίζοντας τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, τα μεγάλα χρέη των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά λειτουργούν αποθαρρυντικά για τους επίδοξους επενδυτές.

Σε ό,τι αφορά τα Ναυπηγεία της Ελευσίνας υπάρχει εκδήλωση ενδιαφέροντος από ξένες εταιρείες και funds, χωρίς όμως να υπάρχει επίσημη πρόταση. Μάλιστα την περασμένη εβδομάδα ημιβυθίστηκε τμήμα της πλωτής δεξαμενής Νο1, η οποία ήταν προσδεμένη σε προβλήτα.

Η COSCO

Την ίδια ώρα η COSCO μέσω του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) συνεχίζει τις επενδύσεις στον ναυπηγικό της τομέα με στόχο το Μεγάλο Λιμάνι να γίνει το κορυφαίο επισκευαστικό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου, αποδυναμώνοντας τις ναυπηγικές μονάδες της Τουρκίας και της Ρουμανίας που όλα αυτά τα χρόνια αναπτύσσονται, με την Ελλάδα, που είναι παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη, να παρακολουθεί ως θεατής τις εξελίξεις και να βλέπει εκατοντάδες εκατομμύρια από επισκευές και ναυπηγήσεις να πηγαίνουν σε ρουμάνικα και τουρκικά ταμεία.

Προτεραιότητα για τους Κινέζους είναι η προσέλκυση των ελληνόκτητων πλοίων στην Ελλάδα για επισκευές και συντήρηση. Σε δεύτερο επίπεδο καταστρώνουν σχέδια ώστε να κάνουν τον Πειραιά επίκεντρο της κινεζικής ναυπηγικής βιομηχανίας στην Ευρώπη. Δηλαδή πλοία που είναι ναυπηγημένα σε κινεζικές γιάρδες θα έχουν πρώτη τους επιλογή τη ναυπηγοεπισκευαστική βάση της COSCO στην Ελλάδα είτε για επισκευές είτε για έλεγχο.

Η COSCO έχει φέρει ήδη πλωτή δεξαμενή 80.000 τόνων, ενώ νωρίτερα φρόντισε να επισκευάσει και τις τρεις μικρότερες δεξαμενές του ΟΛΠ. Στα σχέδια των Κινέζων είναι να φέρουν και μια μεγαλύτερη δεξαμενή, 300.000 τόνων. Ομως αφενός δεν υπάρχει χώρος για να τοποθετηθεί και αφετέρου η αδειοδότησή της ίσως αντιμετωπίσει δυσκολίες και γραφειοκρατικά προβλήματα.

Η COSCO έχει έρθει σε επαφή με Ελληνες και ξένους πλοιοκτήτες οι οποίοι είναι θετικοί στην προοπτική να φέρουν τα πλοία τους στη ναυπηγοεπισκευαστική.
Το μόνο που ζητούν είναι εργασιακή ειρήνη. Ο ΟΛΠ έως τώρα νοικιάζει τους χώρους σε υπεργολάβους. Πολλοί είναι εκείνοι που προβλέπουν ότι δεν είναι μακριά η εποχή που η ΟΛΠ-COSCO θα προσφέρει η ίδια υπηρεσίες ναυπηγοεπισκευής στους πλοιοκτήτες. Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ Captain Fu Chengqiu έχει αναφερθεί κατά καιρούς στον παράγοντα της εργασιακής ειρήνης ως κομβικό στοιχείο για την ολοκλήρωση των επενδύσεων.

Οι επενδύσεις της COSCO στον ΟΛΠ βρίσκονται στο μικροσκόπιο των ΗΠΑ. Πριν από έναν χρόνο, και πιο συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 2017, είχε επισκεφθεί τις εγκαταστάσεις του ΟΛΠ ο κ. Πάιατ και μάλιστα συναντήθηκε με τον Captain Fu. «Πρόκειται για την πιο μεγάλη επένδυση που έχει γίνει στην Ελλάδα σε ένα πολύ βασικό λιμάνι, άρα είναι λογικό να υπάρχει ενδιαφέρον από τις ΗΠΑ οι οποίες έχουν στην περιοχή μεγάλα εμπορικά και γεωπολιτικά συμφέροντα», επισημαίνουν στο «business stories» κύκλοι του λιμανιού:
«Αλλωστε οι ΗΠΑ έχουν δικό τους κλιμάκιο στο λιμάνι του Πειραιά εδώ και πάρα πολλά χρόνια για λόγους ασφαλείας. Ας μην ξεχνάμε ότι πολεμικά πλοία των ΗΠΑ κατά καιρούς ναυλοχούν στον Πειραιά».