Η κρουαζιέρα έχει εισέλθει δυναμικά στο οικονομικό κάδρο της ελληνικής οικονομίας. Μετά από δύο χρόνια περιορισμών λόγω της πανδημίας, το 2022 δείχνει αισιόδοξα σημάδια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Λιμένων Ελλάδος, ο αριθμός προκρατήσεων κρουαζιερόπλοιων για φέτος στην Ελλάδα αγγίζει τις 4.939 προσεγγίσεις. Tο 2021 στα ελληνικά λιμάνια έγιναν 2.064 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων με 1.418.315 επιβάτες, έναντι 3.979 με 5.552.384 επιβάτες το 2019, έτος κατά το οποίο δεν υπήρχαν υγειονομικά πρωτόκολλα λόγω της πανδημίας.

«Το 2022 θα είναι μια οικονομικά ανοδική χρονιά για τον κλάδο της κρουαζιέρας, η οποία θα ενισχύσει σημαντικά τις τοπικές οικονομίες, συμβάλλοντας παράλληλα στην αύξηση του τουριστικού ρεύματος», επισημαίνει ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης.

Ο κ. Θεόδωρος Κόντες, επίτιμος πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων & Φορέων Ναυτιλίας, διευθυντής της Μajestic International Cruises, σε μια σε βάθος ανάλυση αναφέρεται στους λόγους ανυπαρξίας της ελληνικών εταιρειών κρουαζιέρας και προτείνει λύσεις, καταγράφει τα πρώτα συμπεράσματα για το 2022 που είναι αισιόδοξα, αποτυπώνει τη στροφή των επιβατών σε μικρού και μεσαίου τύπου πλοία και εστιάζει στις επενδύσεις που πρέπει να γίνουν σε υποδομές, αλλά και σε καλύτερη κατανομή προορισμών ανάλογα με το μέγεθος των κρουαζιερόπλοιων.

Αρχικώς επισημαίνει:

«Η χώρα μας έχει πραγματικά πληθώρα θετικών στοιχείων, τα οποία όλοι γνωρίζουμε και πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο λόγος για το λαμπρό μέλλον στην κρουαζιέρα αλλά και στον θαλάσσιο τουρισμό γενικότερα.

Συνδυαστικά βέβαια με τις γείτονες χώρες και τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου που έχουν κι αυτές διάφορα αξιόλογα μνημεία και αξιοθέατα, το ενδιαφέρον εξαπλώνεται σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο με επίκεντρο πάντα τη χώρα μας».

Στη συνέχεια αναφέρει τον σχεδιασμό που πρέπει να γίνει ανά προορισμό βάσει της χωρητικότητας των πλοίων:
«Οι 45 και πλέον προορισμοί της χώρας μας προσφέρουν τις ανάλογες υπηρεσίες στα πλοία διαφόρων μεγεθών που προσεγγίζουν. Είναι απαραίτητο να προσδιοριστεί η χωρητικότητα κάθε προορισμού για να προσφέρουν τις σωστές υπηρεσίες στους επισκέπτες, αλλά και να υπάρχει η ομαλή και ασφαλής κίνηση και λειτουργία της πόλης για τους κατοίκους και τους τουρίστες που παρευρίσκονται.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι φορείς και οι υπηρεσίες που υπάρχουν θα πρέπει να προτείνουν τη χωρητικότητα επιπλέον επισκεπτών από κρουαζιερόπλοια και άλλα σκάφη που προσεγγίζουν, για να επισκεφτούν τον συγκεκριμένο προορισμό. Αυτό θεωρείται ιδιαίτερα αναγκαίο να εφαρμοστεί αφού θα προσφέρονται ικανοποιητικές υπηρεσίες στους επισκέπτες αλλά και θα υπάρχει κανονικότητα στην τοπική κοινωνία.

Η ραγδαία αύξηση των μεγεθών των πλοίων, που έχει φτάσει σε χωρητικότητα πλέον των 5.000 επιβατών και 2.500 πλήρωμα, έχει δημιουργήσει προβλήματα και ελλείψεις υποδομών σε πολλούς λιμένες προορισμών, που προσπαθούν να ελιχθούν με προσωρινούς τρόπους.

Ετσι, λοιπόν, καταλήγουμε ότι τα mega ships θα λειτουργούν επιτυχώς σε μεγάλες πόλεις και λιμένες με σχετικά ικανοποιητικές υποδομές, αλλά είναι απαράδεκτο να επισκέπτονται μικρούς προορισμούς χωρίς υποδομές και υπηρεσίες. Η εν λόγω οριακή χωρητικότητα προορισμού θα επιλύσει αυτού του είδους τα προβλήματα αλλά και θα προσφέρει ικανοποιητικές υπηρεσίες στους επισκέπτες αφήνοντας θετικές αναμνήσεις.
Οι μεσαίου και μικρού μεγέθους προορισμοί θα δέχονται τα αναλόγου μεγέθους πλοία τα οποία θα μπορούν ασφαλώς να προσεγγίζουν, να προσφέρουν τις υπηρεσίες και να ικανοποιούν πλήρως τους επισκέπτες».

Οπως επισημαίνει ο κ. Κόντες, υπάρχει στροφή στις απαιτήσεις των επιβατών προς τα μικρού και μεσαίου μεγέθους πλοία:

«Οι πρόσφατες αλλαγές στον τομέα της κρουαζιέρας, ιδιαίτερα μετά την πανδημία του κορωνοϊού, αλλά και οι απαιτήσεις των επιβατών κατευθύνονται προς μικρού ή μεσαίου μεγέθους πλοία για πιο άνετες διακοπές, προσεγγίζοντας εξαιρετικούς προορισμούς και συνήθως σε πιο πολυτελές περιβάλλον με σχετικά μικρότερο αριθμό επιβαινόντων, απολαμβάνοντας ένα άνετο και απολαυστικό ταξίδι με επιπλέον ανέσεις και υπηρεσίες.Βλέπουμε τώρα ότι αυτές οι προτιμήσεις διοχετεύουν στην αγορά νέα πλοία μικρού ή μεσαίου μεγέθους τα οποία κατασκευάζονται στα ναυπηγεία με ειδικές προδιαγραφές για την ασφάλεια, αλλά και περιβαλλοντολογικά βελτιωμένες τεχνικά μελέτες και εφαρμογές για άνετο και απολαυστικό ταξίδι με επιπλέον ανέσεις και υπηρεσίες.

Αυτό άλλωστε εντοπίζεται και από τις μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας που ήδη έχουν δημιουργήσει νέα luxury brands για τον σκοπό αυτό, αφού οι προοπτικές είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Η χώρα μας με αρκετούς ειδικούς νέους προορισμούς είναι μέσα στη λίστα των προσεγγίσεων στα expedition πλοία διακινώντας υψηλού επιπέδου τουρίστες. Αναλύοντας τις νέες κατασκευές κρουαζιερόπλοιων από τα υπό κατασκευή πλοία, μέχρι το 2027 υπάρχουν παραγγελίες για 40 mega cruisers, 28 μεσαίου μεγέθους και 32 μικρού luxury expedition πλοία. Ετσι λοιπόν η προοπτική που φαίνεται είναι να μειώνονται τα mega ships και να αυξάνονται σταδιακά τα μικρού μεγέθους luxury cruisers».

Ο κ. Κόντες κάνοντας μια αναδρομή στην πορεία της κρουαζιέρας στην Ελλάδα καταλήγει σε πρώτα συμπεράσματα για το 2022:

«Τα στοιχεία στην ελληνική επικράτεια για το 2019 κατέγραψαν ρεκόρ αφίξεων φτάνοντας στις 3.979 αφίξεις πλοίων σε όλους τους προορισμούς διακινώντας 5,5 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις, ενώ το καταστροφικό 2020 είχαμε μόνο 210 αφίξεις και 67.000 επιβατοαφίξεις. Με την επανεκκίνηση του 2021 φτάσαμε τις 1.957 αφίξεις και τα 1,32 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις με τις προβλέψεις για το 2022 να πλησιάζουν περίπου στα 3 εκατομμύρια. Ανάλογη είναι η πρόοδος που συνεχίζεται και το 2022, με αρκετά ικανοποιητικές προοπτικές και με μεγάλο αριθμό πλοίων να επιλέγει ελληνικούς προορισμούς. Ιδιαίτερα ικανοποιητικό είναι το γεγονός της επιλογής μεγάλων λιμένων μας ως home porting, με τον Πειραιά να βρίσκεται στην πρώτη θέση και να ακολουθούν η Κέρκυρα, το Ηράκλειο, η Ρόδος κ.λπ.

Παρακολουθώντας λοιπόν τη φετινή περίοδο στην Ελλάδα, φθάνουμε στα ακόλουθα συμπεράσματα:

■ Τα μεν μικρά σε χωρητικότητα πλοία έχουν πληρότητα 80%-95%, ενώ τα πλοία μεγαλύτερης χωρητικότητας διακινούν περίπου το 50%-60% του συνολικού αριθμού επιβατών που είναι πιστοποιημένα.

■ Τα τελικά αποτελέσματα της φετινής περιόδου αναμένεται ότι θα φτάσουν σε αρκετά υψηλό αριθμό προσεγγίσεων πλοίων, αλλά με αρκετά μικρότερο αριθμό επιβατών απ’ ό,τι αναμενόταν. Στα τέλη του 2022 που θα έχουμε εξαγάγει τα πραγματικά αποτελέσματα, θα μπορούμε να οριστικοποιήσουμε τα συμπεράσματά μας».
Ειδική αναφορά κάνει ο κ. Κόντες στην ανάγκη που υπάρχει να στηριχθεί η ελληνική πλοιοκτησία και διαχείριση από το κράτος:

«Η ελληνική πλοιοκτησία και διαχείριση θα πρέπει να στηριχθεί από το κράτος για να αξιοποιηθεί περαιτέρω ο κλάδος αυτός που συνδυάζει ναυτιλία και τουρισμό με τα γνωστά οικονομικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες, αλλά και γενικότερα στη χώρα μας, απασχολώντας εργαζομένους σε διάφορους τομείς κατά τη διάρκεια όλου του έτους».

Σε αυτό το σημείο εστιάζει στους λόγους που φτάσαμε να μην έχουμε ελληνικό αμιγώς κρουαζιερόπλοιο συγκριτικά με τις πρώτες δεκαετίες της κρουαζιέρας όπου υπήρχαν πάμπολλα ελληνικά κρουαζιερόπλοια, όχι μόνο στην ελληνική επικράτεια, αλλά και παγκοσμίως:

«Είναι γεγονός ότι το καμποτάζ δεν είναι ο λόγος που αναφέρουν ορισμένοι και ότι η απελευθέρωση θα βοηθούσε περαιτέρω στην ανάπτυξη, όπως άλλωστε εφαρμόζεται με επιτυχία σε διάφορους προορισμούς σε όλη την υφήλιο. Η γραφειοκρατία, η ανταγωνιστικότητα και η στήριξη από το κράτος για το τμήμα αυτό του θαλάσσιου τουρισμού είναι τα αρνητικά στοιχεία που έχουν επιφέρει αυτό το αρνητικό αποτέλεσμα.

Αν πραγματικά ανατρέξουμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που στηρίζουν τον κλάδο και έχουν τα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα και τα ανάλογα οφέλη, είναι ευνόητο. Αναφέρομαι στην Ιταλία, στην Πορτογαλία, στη Γερμανία, στην Αγγλία και όχι μόνο σε αυτές.

Ας αναλύσουμε λοιπόν τα δεδομένα αυτών των χωρών και ας εφαρμόσουμε ορισμένα βελτιωμένα στοιχεία, όπως είναι το δεύτερο νηολόγιο, η εφαρμογή και απελευθέρωση των εργατικών συμβάσεων και η απλοποίηση της γραφειοκρατίας, πράγματα αυτονόητα. Με αυτό τον τρόπο είμαστε σίγουροι ότι θα αλλάξει και πάλι τελείως η σημερινή εικόνα και θα δούμε και πάλι τη γαλανόλευκη να κυματίζει στα κρουαζιερόπλοιά μας ανά τον κόσμο».
Οπως επισημαίνει ο επίτιμος πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων & Φορέων Ναυτιλίας, «η κρουαζιέρα είναι ο πλέον υπεύθυνος κλάδος της ναυτιλίας που έχει δεσμευτεί για την απανθρακοποίηση έως το 2050, αλλά και για τη μείωση τουλάχιστον κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 συγκριτικά με το 1990.

Ετσι λοιπόν οι στόχοι αυτοί σκοπεύουν αναμφίβολα στην κλιματολογική αλλαγή που επιβάλλεται να εφαρμοστεί άμεσα στον πλανήτη μας».

Ειδική αναφορά, δε, κάνει για τις επενδύσεις εν όψει των νέων περιβαλλοντικών κανονισμών:

«Παρ’ όλη την αρχικά μεγάλη επένδυση κατασκευής των κρουαζιερόπλοιων, είναι γεγονός ότι επενδύονται σε αυτά συνεχώς μεγάλα κεφάλαια για βελτιώσεις αλλά και για σύγχρονα συστήματα ασφάλειας και περιβαλλοντικές βελτιώσεις. Απαιτούνται άμεσα επιπρόσθετες επενδύσεις, ιδιαίτερα στους μεγάλους λιμένες μας, για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στα πλοία που προσεγγίζουν, ώστε να αποφεύγεται η ρύπανση των συγκεκριμένων πόλεων. Αυτό είναι το λεγόμενο “cold ironing” που ήδη εφαρμόζεται σε πολλούς λιμένες της Ευρώπης και της Αμερικής. Η επένδυση αυτή είναι αρκετά υψηλή, αλλά είναι προτιμότερο να γίνει προσφέροντας πράσινη ενέργεια με πολλαπλό όφελος στους παρόχους.

Ηδη μεγάλος αριθμός πλοίων φέρει τις ανάλογες υποδομές για να δεχτεί το shore power, του οποίου το κόστος για παροχή στα κρουαζιερόπλοια είναι αρκετά υψηλό λόγω της μεγάλης λειτουργικής χρήσης.

Η ενεργειακή πολιτική, η κρίση που διανύουμε, αλλά και η δέσμευση για απανθρακοποίηση του κλάδου της κρουαζιέρας δημιουργούν εύλογα ερωτήματα και έτσι επενδύονται τεράστια κεφάλαια μέχρι την τελική, θετική πραγματοποίηση των προγραμμάτων του κλάδου. Οι σημερινές εξωφρενικές τιμές των παρόντων καυσίμων επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό τα λειτουργικά έξοδα. Η διαθεσιμότητα βελτιωμένων ειδών καυσίμων και οι τεχνητές μετατροπές που απαιτούνται είναι ένας ακόμη λόγος για την επιτυχή έκβαση των δεδομένων. Ο τελικός σκοπός που θα επιφέρει την πλήρη απανθρακοποίηση το 2050 είναι ακόμη στο στάδιο μελετών και απαιτείται μακροχρόνιο πρόγραμμα εξελίξεων μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Συμπερασματικά, λοιπόν, θα πρέπει να στοχεύουμε στην αξιοποίηση του θαλάσσιου πλούτου που διαθέτουμε και να αξιοποιήσουμε στον μέγιστο βαθμό τους θαλάσσιους τουριστικούς προορισμούς βελτιώνοντας υποδομές και υπηρεσίες που απαιτούνται».

Και καταλήγει λέγοντας:

«Είναι ευχάριστο να παρακολουθούμε την ιδιαίτερα αυξημένη ανάπτυξη του τουρισμού στη χώρα μας καθώς και την ιδιαίτερη αύξηση στον θαλάσσιο τουρισμό του yachting, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην πρώτη θέση από τις χώρες της Μεσογείου για το 2021, αλλά και να υπάρχει η πρόβλεψη για περαιτέρω αύξηση μέσα στο 2022, ιδιαίτερα μετά το νομοσχέδιο για τη μερική απελευθέρωση του καμποτάζ.

Η κρουαζιέρα, με το λαμπρό μέλλον που προσδοκούμε, αναμένεται να προσφέρει πολύ περισσότερα στον θαλάσσιο τουρισμό μας με την ασφαλή και υπεύθυνη πολιτική που ακολουθούν οι εταιρείες και οι tour operators, αφού αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά ότι ακολουθούν πλήρως κανόνες που είναι δεσμευτικοί για τον κλάδο, το περιβάλλον και την ασφαλή διαχείριση των διακοπών στον θαλάσσιο τουρισμό».

Διαβάστε ακόμα

Τέλος και επισήμως στο καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας

Yachting for rich and famous: Διεθνείς προσωπικότητες στις ελληνικές θάλασσες 

Προϋπολογισμός: Το ενεργειακό κόστος «δυναμιτίζει» τα περιθώρια για νέα μέτρα στήριξης