Έκρυψαν τη «βόμβα» των 18 δισ. από τα αναδρομικά

του Κωστή Πλάντζου

«Διαπραγμάτευση είχαμε, τι να τους λέγαμε, ότι χρωστάμε στη μισή Ελλάδα;». Με τα λόγια αυτά σχολίασε κυβερνητικός αξιωματούχος την κίνηση της κυβέρνησης να αποκρύψει τις απαιτήσεις και τις δικαστικές αποφάσεις για επιστροφή αναδρομικών σε εκατομμύρια Ελληνες συνταξιούχους.

Αν και πρόκειται για δημοσιονομική βόμβα δισεκατομμυρίων, η 2η έκθεση «μεταμνημονιακής» αξιολόγησης των ευρωπαϊκών θεσμών αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση είπε στους δανειστές να μην ανησυχούν γιατί δεν χρωστάει σε κανέναν, παρά μόνο σε μόλις 121 συνταξιούχους που είχαν καταθέσει αγωγές στα δικαστήρια πριν από το 2015.

Τι καρφώνουν οι θεσμοί πως τους είπε τον Ιανουάριο η κυβέρνηση; Τα καταγράφουν επί λέξει όλα στην έκθεση:

1. Για τις περικοπές συντάξεων (5%-20%) του 2012, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές το 2015, «σύμφωνα με την κυβέρνηση, ο αριθμός των αιτούντων που δικαιούνται επιστροφής είναι μόνο 121, που συνεπάγεται αμελητέο δημοσιονομικό κόστος».

2. Για όλους τους υπόλοιπους, «η περίοδος επιστροφής (αναδρομικών) ξεκινά από την ημέρα που επεβλήθησαν οι μειώσεις (2012) έως τέλος του 2014, καθώς η επόμενη περίοδος καλύπτεται από τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2016 που εφαρμόζεται αναδρομικά»!

Εμφάνισαν έτσι οι ελληνικές αρχές πως δεν υφίστανται απαιτήσεις αναδρομικών μετά το 2014, ισχυριζόμενοι ότι ο νόμος Κατρούγκαλου (ν. 4387/16) προβλέπει αναδρομικά από 1.1.2015 επανυπολογισμό των συντάξεων. Διέγραψαν έτσι απαιτήσεις και αποφάσεις για αναδρομικά, αν και ο ν. 4387 εκδόθηκε 1,5 χρόνο αργότερα (13 Μαΐου 2016) και όριζε ότι ο επανυπολογισμός θα ισχύσει 2,5 χρόνια μετά, στις 1.1.2019!

Βόμβα στην οικονομία

Και ενώ η κυβέρνηση δεσμεύει τη χώρα για θηριώδη πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 χωρίς να έχει προβλέψει ούτε ένα ευρώ στον Προϋπολογισμό για αναδρομικά που «διέγραψε» από το 2015, επί 3,5 χρόνια έλεγε στους συνταξιούχους που σχημάτιζαν ουρές στα Ταμεία -αλλά και πριν τρεις μήνες μόλις- να μην καταθέτουν αιτήσεις και αγωγές γιατί «θα δώσει τα αναδρομικά χωρίς αγωγές, όπως έκανε τον Δεκέμβριο του 2018 για τα ειδικά μισθολόγια». Ανοιξε μάλιστα και ηλεκτρονική πλατφόρμα για να κάνουν αιτήσεις στον ΕΦΚΑ.

Για αυτά τα χρόνια όπου επιβάλλονταν όμως -παρότι κρίθηκαν αντισυνταγματικές από 10.7.2015- οι περικοπές του 2012 στις παλαιές (υψηλές) συντάξεις, η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου έχει επισήμως δηλώσει σε συνέντευξή της ότι «ανέρχονται σε 4,5 δισ. ευρώ το έτος». Συνεπώς στο διάστημα 2015-2019 ανέρχονται σε σχεδόν 18 δισ. ευρώ (ή μόνο σε 4 δισ. ευρώ αν ο ν. Κατρούγκαλου δεν έχει αναδρομική ισχύ προ του 2016).

Οι θεσμοί κατέγραψαν πάντως τη θέση της κυβέρνησης πως δεν οφείλει τίποτε, αλλά κράτησαν επιφυλάξεις, αναμένοντας να εκδοθεί και η άλλη απόφαση του ΣτΕ που μπορεί να κρίνει αντισυνταγματικό και τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου στις συντάξεις, που ισχύει από 1.1.2019.

Νάρκη στη μείωση των πλεονασμάτων

Η νομική ντρίπλα της κυβέρνησης πάντως, υπονομεύει τον εθνικό στόχο της επαναδιαπραγμάτευσης για μείωση των δεσμεύσεων στα υψηλά πλεονάσματα και τη σκληρή λιτότητα ως το 2022. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση συγκλίνουν πια στο αίτημα αυτό, με τις ευλογίες του επιτρόπου Μοσκοβισί πως η Κομισιόν θα στηρίξει το αίτημα. Αλλά στο οικονομικό επιτελείο λένε ότι η ελάφρυνση θα δοθεί μόνο υπό όρους: αν για έναν χρόνο μετά τις εκλογές δεν υπάρξουν ανατροπές και εφόσον αναβαθμιστεί η χώρα στην επενδυτική βαθμίδα από τους ξένους οίκους. «Μόνο έτσι θα πουν δώστε λιγότερα και θα τα καλύψουμε εμείς». Τα πράγματα αλλάζουν, όμως, αν αποκαλυφθούν χρέη δισ. που δεν επηρεάζουν εκτάκτως το πλεόνασμα μιας μόνο χρονιάς, αλλά συνολικά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Η έκθεση αποκαλύπτει όμως και την ανησυχία των θεσμών για το τι θα συναντήσουν όταν επιστρέψουν σε 3 μήνες, τον Μάιο ή λίγο μετά τις ευρωεκλογές. Νίπτουν τας χείρας τους για να μην κατηγορηθούν ότι έκαναν τα στραβά μάτια και μιλούν από τώρα για νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις αν γίνει η επαναφορά των δώρων στο Δημόσιο ή καταπέσει ο νόμος Κατρούγκαλου με δικαστικές αποφάσεις.

Αν και στην Αθήνα αισιοδοξούν ότι οι Βρυξέλλες θα βάλουν πλάτη και τελικώς η δόση ελάφρυνσης του 1 δισ. θα δοθεί στις 11 Μαρτίου, το να χαθεί θα ήταν το λιγότερο κακό για την κυβέρνηση και τη χώρα, αφού οι ξένοι ελεγκτές έβγαλαν ήδη κίτρινη κάρτα στις προσλήψεις στο Δημόσιο που εξαγγέλλει η κυβέρνηση, στην αύξηση του κατώτατου μισθού (περίμεναν 5%-6% και ανακοινώθηκε 11%!) ή και μια σειρά από άλλα προαπαιτούμενα.

Τον Μάρτιο θέλουν να κλείσει-ψηφιστεί ο διάδοχος του νόμου Κατσέλη και να προσληφθούν σύμβουλοι για πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Κοντά στο Πάσχα θα επιστρέψουν στην Αθήνα για να διαπιστώσουν πριν τον τελικό έλεγχο (Μάιο ή Ιούνιο) αν βαίνουν καλώς οι ιδιωτικοποιήσεις (ΕΛ.ΠΕ., πώληση 30% του «Ελ. Βενιζέλος», ΟΑΚΑ, Εγνατία), ο Προϋπολογισμός, τα ληξιπρόθεσμα και τα σχέδια για τις τράπεζες.

Ολα έτοιμα για 10ετές ομόλογο

Μέχρι να φανεί, όμως, ποιο είναι πραγματικά το συνολικό κόστος για αναδρομικά συντάξεων, δώρα κ.λπ., κυβέρνηση και αγορές νιώθουν happy και βλέπουν «καθαρό διάδρομο» για νέο ομόλογο – ή και εκλογές, έχοντας τα πάντα έτοιμα για μια περιορισμένη έκδοση (έως 2-2,5 δισ. ευρώ) με 10ετές ομόλογο και επιτόκιο περίπου 3,7%.