Την επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας, ως απόρροια του δυσμενούς διεθνούς περιβάλλοντος, διαπιστώνει η Eurobank, αναλύοντας τα πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για την ανάπτυξη του γ’ τριμήνου. 

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την καθιερωμένη έκθεση «Επτά Ημέρες Οικονομία», οι αναλυτές της τράπεζας διαπιστώνουν ότι η περίοδος Ιουλίου – Σεπτεμβρίου χαρακτηρίστηκε από τα εξής στοιχεία: 

  • πρώτον, τον επίμονα υψηλό πληθωρισμό, με τη μέση ετήσια μεταβολή του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) να διαμορφώνεται στο 11,5%, από 10,4% το β’ τρίμηνο και 6,6% το α’ τρίμηνο 2022,  
  • δεύτερον, τη συνέχιση των γεωπολιτικών αναταραχών στο μέτωπο Ουκρανίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το διεθνές εμπόριο και τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων,  
  • τρίτον, τις προοπτικές συγχρονισμένης πιο επιθετικής σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής εκ μέρους των μεγάλων κεντρικών τραπεζών,  
  • τέταρτον, τη σταδιακή επιβράδυνση της μεταπανδημικής –εκρηκτικής στην αρχή– διάθεσης για κατανάλωση και  
  • πέμπτον, την απόσυρση πολλών δημοσιονομικών μέτρων κατά της πανδημίας και από την εισαγωγή νέων κατά της ενεργειακής κρίσης 

Λαμβάνοντας υπόψιν τους προαναφερθέντες παράγοντες, η ελληνική οικονομία μετά από οκτώ τρίμηνα συνεχούς επέκτασης σε τριμηνιαία βάση, κατέβασε ταχύτητα το γ’ τρίμηνο 2022.  

Αναλυτικά, το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), ήτοι η αξία σε αγοραίες τιμές των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγει μια οικονομία σε μια χρονική περίοδο (τρίμηνο, εξάμηνο και έτος), μειώθηκε ελαφρά σε τριμηνιαία βάση κατά 0,5%, ενώ σε ετήσια βάση ενισχύθηκε κατά 2,8%, ρυθμός αρκετά βραδύτερος σε σύγκριση με το β’ τρίμηνο 2022 (7,1%).  

Σε αυτό το αποτέλεσμα, όπως εκτιμά η Eurobank, πέραν του αρνητικού τριμηνιαίου ρυθμού μεγέθυνσης, συνετέλεσε και η αναθεώρηση των στοιχείων. Συγκεκριμένα, το πραγματικό ΑΕΠ του γ’ και του δ΄ τριμήνου 2021 αναθεωρήθηκε προς τα πάνω κατά 0,8% και 0,4% αντίστοιχα και το πραγματικό ΑΕΠ του α’ και του β’ τριμήνου 2022 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω κατά 0,3% και 0,9% αντίστοιχα.  

Για το σύνολο της περιόδου Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022, ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης ανήλθε στο 5,9%, υπεραποδίδοντας έναντι της Ευρωζώνης (4,0%). Τέλος, σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το γ’ τρίμηνο 2022 ήταν υψηλότερο κατά 3,6% (2,2% στην Ευρωζώνη). Παρά ταύτα, σε σύγκριση με την κορυφή του προηγούμενου οικονομικού κύκλου (β’ τρίμηνο 2007, 63,4 δισ.) παρέμεινε μικρότερο κατά 25,1%. 

Μετρώντας την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα σε όρους πραγματικής ακαθάριστης προστιθέμενης (ΑΠΑ) αξίας σε βασικές τιμές, η επιβράδυνση της οικονομίας το γ’ τρίμηνο 2022 ήταν ηπιότερη, στο +0,8% σε τριμηνιαία βάση και +4,4% σε ετήσια βάση από +1,2% και +6,8% αντίστοιχα Y προηγούμενο τρίμηνο.  

Αναμενόμενη η επιβράδυνση 

Βάσει της πορείας πολλών δεικτών υψηλής συχνότητας (hard and soft data), η επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας ήταν σε έναν βαθμό αναμενόμενη, επισημαίνεται στην ανάλυση της τράπεζας. Ήδη από το β΄τρίμηνο 2022, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και της μεγάλης αύξησης του πληθωρισμού, το οικονομικό κλίμα, η καταναλωτική εμπιστοσύνη και ο δείκτης PMI μεταποίησης κατέγραψαν χειροτέρευση. Επιπρόσθετα, οι ρυθμοί αύξησης της απασχόλησης και του λιανικού εμπορίου σημείωσαν επιβράδυνση (εν μέρει και λόγω της εξάλειψης των αποτελεσμάτων βάσης). 

Υπό το πρίσμα της προσέγγισης της δαπάνης, δηλαδή της ζήτησης, η επιβράδυνση της οικονομίας το γ’ τρίμηνο 2022 προήλθε από την ιδιωτική κατανάλωση, τη δημόσια κατανάλωση και τις εξαγωγές. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες χρονολογικές σειρές της ΕΛΣΤΑΤ, η ιδιωτική κατανάλωση –η συνιστώσα με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ– από αύξηση 2,9% σε τριμηνιαία βάση και 13,7% σε ετήσια βάση το α’ τρίμηνο 2022, κατέβασε ταχύτητα στο -0,1% και 6,2% αντίστοιχα το γ’ τρίμηνο 2022.  

Το εν λόγω αποτέλεσμα δύναται να ερμηνευτεί από την αύξηση του πληθωρισμού που διαβρώνει το πραγματικό διαθέσιμο των νοικοκυριών (οι ίδιες νομισματικές μονάδες με έναν χρόνο πριν έχουν μικρότερη αγοραστική δύναμη) και από την επιβράδυνση της μεταπανδημικής διάθεσης προς κατανάλωση. Ο έντονα αρνητικός ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών συνιστά έναν επιπρόσθετο περιορισμό.  

Σε ό,τι αφορά τη δημόσια κατανάλωση, ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής επιταχύνθηκε στο 2,9% από 0,9% το α’ τρίμηνο 2022 (σε ετήσια βάση). Αυτή η μείωση δύναται να συνδεθεί με την άρση πολλών εκ των μέτρων κατά της πανδημίας. Τέλος, στο πεδίο του εξωτερικού τομέα, οι εξαγωγές, μετά την υψηλή αύξηση κατά 18,8% (σε ετήσια βάση) β’ τρίμηνο 2022, παρέμειναν σχεδόν στάσιμες το γ’ τρίμηνο 2022, ενώ σε τριμηνιαία βάση μειώθηκαν κατά 3,3%. Την ίδια περίοδο, οι εισαγωγές αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 5,2%, δηλαδή με υψηλότερο ρυθμό σε σύγκριση με τις εξαγωγές, με αποτέλεσμα τη διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου.  

Η επίδοση των επενδύσεων παγίων

Ολοκληρώνοντας την αναφορά στα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών του γ’ τρίμηνου 2022, η Eurobank υπογραμμίζει τη θετική επίδοση των επενδύσεων παγίων. Παρά τη δυσμενή διεθνή συγκυρία, ο ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου διατηρήθηκε στα επίπεδα των δύο προηγούμενων τριμήνων (προσεγγιστικά €6,5 δισ.), ενώ σε ετήσια βάση ενισχύθηκε με ρυθμό της τάξης του 7,7% (10,2% στο 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022).  

Από όλες τις συνιστώσες δαπάνης που συνθέτουν το ΑΕΠ, οι επενδύσεις παγίων παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα (33,9%). Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), η πιστωτική επέκταση εκ μέρους των εγχώριων Νομισματικών και Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων (ΝΧΙ) αλλά και η πολύ χαμηλή βάση των επενδύσεων παγίων των τελευταίων ετών, ερμηνεύουν σε έναν βαθμό το προαναφερθέν αποτέλεσμα. 

Διαβάστε επίσης

Η βαθιά ανάσα του Μαξίμου, το κληρονομικό χάρισμα, οι μνηστήρες της Καλαμάτας και το καζίνο Πηλαδάκη

Shein: Πώς χτίστηκε η αυτοκρατορία των 40 δισ. δολ. που «τράνταξε» την παγκόσμια μόδα

Ανταρκτική: Η συναρπαστική διαδρομή προς το απόλυτο ταξίδι μιας ζωής