Της Μαριάννας Τζάννε

Στα 217 εκατομμύρια ευρώ σκαρφάλωσαν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την ΕΥΔΑΠ στα τέλη Ιουνίου, με τα νοικοκυριά να παραμένουν ο μεγάλος ασθενής των πληρωμών και τους δήμους να έχουν φορτώσει με νέα χρέη συνολικού ύψους άνω των 40 εκ. ευρώ, την εταιρεία. Η δεινή οικονομική κατάσταση οικιακών καταναλωτών και επιχειρήσεων, τα capital controls αλλά και η διατήρηση σε υψηλά επίπεδα των λογαριασμών (500 ευρώ στην τριμηνιαία κατανάλωση για τα νοικοκυριά και πάνω από 50.000 ευρώ για τους δήμους) πάνω από τους οποίους διακόπτεται η παροχή νερού, διόγκωσαν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το αξιοσημείωτο είναι ότι οι λογαριασμοί ΟΤΑ ξαναφούσκωσαν, παρά την γενναία κρατική επιχορήγηση του 2013 και τον μηδενισμό συσσωρευμένων οφειλών προς την ΕΥΔΑΠ ύψους 217 εκ. ευρώ, την οποία μάλιστα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υιοθετεί εκ νέου και ετοιμάζεται να εφαρμόσει άμεσα σε όλους τους φορείς της Κεντρικής και Γενικής Κυβέρνησης με ληξιπρόθεσμες οφειλές, άρα και στους ΟΤΑ.

Μέσα σε τρία χρόνια οι δήμοι, εκτίναξαν τις υποχρεώσεις τους παρά την πολιτική διακανονισμών και τις ευνοϊκές ρυθμίσεις έως 100 δόσεις για την εξόφληση χρεών προς την εταιρεία. Τον Απρίλιο του 2013 τα χρέη ήταν 4,8 εκ. ευρώ. Στις 31 Αυγούστου του 2015 τα συνολικά νέα χρέη των ΟΤΑ ανέρχονταν σε 28 εκ. ευρώ από τα οποία 10,8 εκ. ευρώ είχαν υπαχθεί σε ρύθμιση και 1,1 δεν εξυπηρετούνταν (Δήμοι Βύρωνα -Κορυδαλλού).

Συνολικά, δηλαδή οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ήταν 18,3 εκ. ευρώ. Μέχρι τον Ιούνιο του 2016, είχε διπλασιαστεί το ποσό των οφειλών σε διακανονισμό (21,4 εκ. Ευρώ από ), ωστόσο ελάχιστα εξ αυτών εξυπηρετούνταν. Έτσι οι συνολικές υποχρεώσεις διαμορφώθηκαν σε 40,9 εκ. ευρώ.

Οι μεγάλοι οφειλέτες

Σήμερα, στους μεγαλύτερους οφειλέτες της Δημόσιας Επιχείρησης Ύδρευσης, παραμένει ο δήμος Μεγαρέων με τις οφειλές να ξεπερνούν τα 6,6 εκ, ευρώ. Είναι και ο μόνος ΟΤΑ που δεν υιοθέτησε την πολιτική ρύθμισης οφειλών. Στους μεγάλους οφειλέτες συγκαταλέγεται επίσης και η Φυλή με 5,9 εκ. Ευρώ. Ο δήμος έχει υπαχθεί σε καθεστώς διακανονισμού που εξυπηρετεί ενώ σε μεγάλη καθυστέρηση βρίσκεται ο δήμος της Σαλαμίνας αν και έχει υπογράψει σύμβαση ρύθμισης χρεών. “Με τις συμβάσεις διακανονισμού μπορούν να αποπληρώνονται κάποια παλιά χρέη (από προηγούμενα χρόνια μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2015).

Για να μην δημιουργηθεί όμως νέα γενιά υποχρεώσεων, οι δήμοι πρέπει να είναι συνεπής στις τρέχουσες υποχρεώσεις και αυτό αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα αναφέρει, ο Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης Σχέσεων ΟΤΑ κ. Παναγιώτης Νικήτας. Η νέα διεύθυνση συστάθηκε στην εταιρεία το 2013 αμέσως μετά την κοινή υπουργική απόφαση με την οποία επιδοτήθηκαν οι ΟΤΑ προκειμένου να αποφευχθεί νέος εκτροχιασμός οφειλών. Σήμερα, ο κ. Νικήτας επιβεβαιώνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ΕΥΔΑΠ στις σχέσεις με τους δήμους, καθώς το κράμα εμφανίζεται ανομοιογενές.

“Υπάρχουν δήμοι που πληρώνουν τα παλιά χρέη και είναι συνεπείς και στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους και το αντίθετο. Δηλαδή να πληρώνουν παλιά χρέη αλλά να μην εξοφλούν τα τρέχοντα”. Το περίεργο είναι ότι ακόμη και σε περιπτώσεις που η ΕΥΔΑΠ προχώρησε σε δέσμευση λογαριασμών ΟΤΑ όπως έγινε στην περίπτωση των Μεγάρων, ο δήμος δεν πτοήθηκε γιατί όπως αναφέρουν στελέχη της εταιρείας, δεν υπήρξαν χρήματα στον λογαριασμό! Η ταμειακή δυσκολία αποτελεί ένα αντικειμενικό εμπόδιο στην εξόφληση των υποχρεώσεων των δήμων. Η αδιαφορία των τοπικών αρχόντων και η βεβαιότητα ότι η ΕΥΔΑΠ δεν θα τους κόψει το νερό (στις ελάχιστες διακοπές, το νερό κόπηκε σε εγκαταστάσεις πρασίνου) είναι το δεύτερο αγκάθι, με αποτέλεσμα διαχρονικά να φορτώνουν το “μουτζούρη” στην πολιτεία. Κάτι αντίστοιχο σχεδιάζει η κυβέρνηση και τώρα, με απόφαση του υπουργού Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτου. Η υπουργική απόφαση και η ερμηνευτική εγκύκλιο που την συνοδεύει με ημερομηνία 12 Ιουλίου, περιγράφουν με κάθε λεπτομέρεια την νέα χαριστική ρύθμιση της κυβέρνησης για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τρίτους όπως είχαν διαμορφωθεί έως τον Απρίλιο του 2014. Κατά πληροφορίες το κόστος της δαπάνης θα κατανεμηθεί σε δύο χρόνια, με τα προϋπολογιζόμενα κονδύλια για φέτος να ανέρχονται σε 326 εκ. ευρώ. Στην ΕΥΔΑΠ ελπίζουν ότι αυτό θα δώσει προσωρινή λύση στο μεγάλο πρόβλημα, μολονότι παραμένουν αδιευκρίνιστα θέματα που συνδέονται με την τύχη οφειλών από τις δημοτικές επιχειρήσεις και άλλα νομικά πρόσωπα των δήμων. Επιπλέον για να μπουν στην ρύθμιση οι φορείς θα πρέπει να έχουν εγγράψει τις απαιτήσεις στον προϋπολογισμό τους.

Μόνο το 10% από τα νοικοκυριά σε ρύθμιση

Μόνο 10% των οφειλών των νοικοκυριών είχαν μπει στην ρύθμιση της ΕΥΔΑΠ μέχρι τα τέλη Ιουνίου, γεγονός που αποτυπώνει τις μεγάλες ταμειακές δυσχέρειες των πολιτών που ξεπερνούν με βάση τα στοιχεία τα 160 εκατ. ευρώ. “Οι οφειλές των νοικοκυριών ξέφυγαν από τις προηγούμενες διοικήσεις καθώς το πλαφόν για την διακοπή διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα για κοινωνικούς λόγους και εντάθηκαν κατά την περίοδο των capital controls. Ωστόσο σε σχέση με το περασμένο Δεκέμβριο υπάρχει μείωση των οφειλών περίπου κατά 6,3 εκ. ευρώ, κάτι που αποδίδεται στις ευνοϊκές ρυθμίσεις”, εξηγεί ο Γενικός Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού και Οικονομικών Υπηρεσιών της ΕΥΔΑΠ κ. Σπύρος Κυριάκης. Για την αντιμετώπιση της μεγάλης δυσκολίας στην αποπληρωμή των οφειλών, η εταιρεία πρόκειται να ξεκινήσει ενημερωτική καμπάνια στα τέλη Αυγούστου, προκειμένου να προσελκύσει τους καταναλωτές και να τους εντάξει στην πολιτική διευκολύνσεων. Το σλόγκαν φροντίστε την ΕΥΔΑΠ όπως εκείνη σας φροντίζει με καθαρό και ποιοτικό νερό, θα έχει κόστος 850.000 ευρώ για την εταιρεία, γεγονός που δεν ξέφυγε της προσοχής και των επικρίσεων της γαλάζιας παράταξης. Η ΔΑΚΕ-ΕΥΔΑΠ με ανακοίνωσή της, αναφέρει ότι “ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Γιάννης Μπενίσης δεν χρειάστηκε ούτε να πιεστεί, αλλά ούτε να εκβιαστεί για να δαπανήσει το παραπάνω ποσό», αναφερόμενη στα όσα διαδραματίστηκαν με τα διαφημιστικά κονδύλια και τους εκβιασμούς προς την εταιρεία, τους προηγούμενους μήνες. Η συνδικαλιστική παράταξη δεν ξέχασε ούτε τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού που είχε αναφερθεί σε σπατάλες μεγάλων ποσών από το δημόσιο χρήμα από μια εταιρεία νερού μονοπωλιακού χαρακτήρα. Από την ΕΥΔΑΠ πάντως υπογραμμίζουν ότι το κονδύλι είναι μέσα στο εγκεκριμένο πρόγραμμα προβολής και διαφήμισης της εταιρείας που ανέρχεται σε 1,6 εκατ. ευρώ.

Η ΕΥΔΑΠ μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου, χρονικό περιθώριο που αναμένεται να επιμηκυνθεί έχει παρατείνει το πρόγραμμα ευνοϊκής ρύθμισης οφειλών που είναι σε εφαρμογή από την 1η Φεβρουαρίου.

Το πρόγραμμα προβλέπει δυνατότητα διακανονισμού έως 36 δόσεις, τις οποίες μπορούν να καθορίζουν οι πολίτες στα 13 περιφερειακά καταστήματα της ΕΥΔΑΠ, έως 60 δόσεις για μεγαλύτερες οφειλές και κοινωνικά κριτήρια και έως 100 δόσεις για σοβαρότερες περιπτώσεις και συσσωρευμένα χρέη που μπορεί να επιβαρύνονται και με πρόστιμα (λαθροληψίες κ.α). Οι δόσεις ισχύουν για οφειλές άνω των 60 ευρώ, με ελάχιστη τα 20 ευρώ. Προβλέπεται επίσης απαλλαγή από το σύνολο των μη βεβαιωμένων προσαυξήσεων, τόκων και προστίμων για τους δικαιούχους του Έκτακτου Ειδικού Τιμολογίου της ΕΥΔΑΠ, εφόσον η οφειλή ρυθμιστεί κατά ανώτατο μέχρι 36 άτοκες μηνιαίες δόσεις.

Απαλλαγή από προσαυξήσεις για τους οφειλέτες που είναι ενταγμένοι στο “Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο” της ΔΕΗ, εφόσον η οφειλή ρυθμιστεί κατά ανώτατο μέχρι 12 άτοκες μηνιαίες δόσεις και μείωση στο 50% του συνόλου της οφειλής εφόσον ρυθμιστεί μέχρι 6 έντοκες μηνιαίες δόσεις.