Της Μαριάννας Τζάννε
Ο κατακλυσμός σχολίων στο νέο νόμο για τα αυθαίρετα και ο περιορισμένος χρόνος, φαίνεται ότι ανατρέπουν τους σχεδιασμούς του υπουργείου Περιβάλλοντος που μελετά την παράταση της ισχύς του υφιστάμενου νόμου, προκειμένου να έχει το χρόνο να επεξεργαστεί τις σοβαρές παρατηρήσεις που διατυπώνονται στο στάδιο της διαβούλευσης. Ο 4178/2013 λήγει στις 8 Οκτωβρίου και το αρχικό σχέδιο του ΥΠΕΝ ήταν να αντικατασταθεί με τον καινούριο. Τη στιγμή που η διαβούλευση έχει επιμηκυνθεί ως τις 10 Οκτωβρίου, η διάρκεια του υφιστάμενου νόμου θα πρέπει να παραταθεί, παρά το γεγονός ότι το ύψος των παραβόλων και των προστίμων είναι αισθητά μειωμένα με το νέο νόμο, γεγονός που καλλιεργεί στους πολίτες την αναμονή.
Το υπουργείο έχει παρατείνει την διαβούλευση καθώς δέχεται ισχυρά πυρά για μια σειρά από διατάξεις της νέας νομοθετικής πρότασης, που θεωρείται ότι ενισχύουν την γραφειοκρατία και υποβάλλουν σε μεγάλες περιπέτειες τους πολίτες. Στο επίκεντρο των σχολίων, βρίσκεται το πιστοποιητικό βεβαίωσης από μηχανικό για αποδοχές κληρονομιάς αλλά και η μελέτη στατικής επάρκειας από την οποία εξαιρούνται μόνο οι σταβλικές εγκαταστάσεις και οι μικρές παραβάσεις. Όσοι πολίτες συμμετείχαν στην διαβούλευση υποστηρίζουν ότι η επίμαχη διάταξη αποτελεί από μόνη της αντικίνητρο για την υπαγωγή στο νέο νόμο καθώς επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τους ιδιοκτήτες με πρόσθετα κόστη και μάλιστα με αναδρομικό χαρακτήρα αφού πιάνει και όσους ήδη έχουν υπαχθεί σε προηγούμενες ρυθμίσεις (π.χ 4178/2013).Το δεύτερο σημείο του νόμου που προκαλεί μαζικές αντιδράσεις είναι η υποχρέωση για βεβαίωση μηχανικού για τις αποδοχές κληρονομιάς. Τις αντιδράσεις για την επίμαχη πρόβλεψη εκδηλώνουν πρωτίστως συμβολαιογράφοι και δικηγόροι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η υλοποίηση του νόμου σε αυτό το σκέλος θα εγκλωβίσει πολλούς πολίτες και θα παγώσει τις αντίστοιχες δικαιοπραξίες στερώντας έσοδα τόσο από τους ίδιους όσο και από το κράτος. Τονίζουν μάλιστα τον αναγκαστικό χαρακτήρα της πράξης και την χαμηλή οικονομική επιβάρυνση σε σχέση με γονικές παροχές και δωρεές, που δημιουργεί συνθήκες ακόμη και αποποίησης κληρονομιάς αφού σε περίπτωση εντοπισμού της αυθαιρεσίας, ο πολίτης είναι υποχρεωμένος να νομιμοποιήσει πρώτα το αυθαίρετο και στη συνέχεια να πάρει την βεβαίωση από το μηχανικό ώστε να πραγματοποιηθεί η αποδοχή κληρονομιάς. Όμως τίθεται σε ομηρεία εάν δεν έχει τα χρήματα για να θεραπεύσει την αυθαιρεσία.
Οι γκρίνιες επεκτείνονται στην ηλεκτρονική ταυτότητα των κτιρίων που θεωρείται άλλη μια δαπανηρή διαδικασία, την οποία όμως υποστηρίζει θερμά το υπουργείο Περιβάλλοντος για να αντιμετωπίσει αλλά και να καταγράψει την αυθαίρετη δόμηση. Ο νόμος απεμπλέκεται στο σκέλος των οικοδομικών αδειών που έχουν ακυρωθεί καθώς πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αποσαφηνίζει πλήρως την τύχη αυθαιρέτων αυτής της κατηγορίας, προβλέποντας την κατεδάφισή τους.
Με την ίδια απόφαση σε περίπτωση μη εκτέλεσης της απόφασης, η διοίκηση αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της καταβολής αποζημίωσης προς τους θιγόμενους πολίτες.