Δυο μεγάλα εμπόδια αντιμετωπίζει η ανάπτυξη στην Ελλάδα, διαπιστώνει ο ΣΕΒ στο τελευταίο του δελτίο για την Ελληνική οικονομία. Αφενός η αρνητική δημογραφική τάση που θα μειώσει το εργατικό δυναμικό άρα και το συνολικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Αφετέρου η καθυστέρηση στην προσαρμογή και την ενσωμάτωση των ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών.
Μια τέτοια τεχνολογική προσαρμογή αυξάνει την παραγωγικότητα του μεμονωμένου εργαζομένου και θα μπορούσε να εξισορροπήσει τη δημογραφική συρρίκνωση – το ίδιο ΑΕΠ θα παράγεται από λιγότερους ανθρώπους. Αλλά η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην παραγωγή απαιτεί επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και εκπαίδευση. Ο ΣΕΒ ισχυρίζεται ότι οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και εκπαίδευση είναι οι βασικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της χώρας.
Όμως η ποιοτική διάρθρωση των επενδύσεων παραμένει κατώτερη των περιστάσεων, αναφέρει στο ενημερωτικό του δελτίο. Πέρα από το γεγονός ότι στην Ελλάδα το ποσοστό επενδύσεων στο ΑΕΠ είναι το μικρότερο στον κόσμο, μόνο το 13% αυτών των επενδύσεων κατευθύνεται σε προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας (έναντι 22% στην Ευρωπαϊκή Ένωση), ενώ το 37% σε κατασκευές πλην κατοικιών (έναντι 25% στην Ευρωπαϊκή Ένωση).
Σημειώνεται ότι οι επενδύσεις σε προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας ενσωματώνουν, μεταξύ άλλων, και τα αποτελέσματα έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και λογισμικό ηλεκτρονικών υπολογιστών και βάσεις δεδομένων, που είναι ενδεικτικές της εφαρμογής νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, έναντι των επενδύσεων σε κατασκευές, που αποτυπώνουν μια περισσότερο παραδοσιακή προσέγγιση σχετικά χαμηλής τεχνολογικής έντασης.
Ειδικότερα στην ελληνική μεταποίηση, τον κατ’ εξοχήν εξωστρεφή κλάδο εφαρμογής νέων τεχνολογιών, μόνο το 8,3% των επενδύσεων που γίνονται κατευθύνονται σε προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας (έναντι 50% στην Ευρωπαϊκή Ένωση), με τις κατασκευές να απορροφούν το 49% των επενδύσεων που γίνονται (έναντι 9% στην Ευρωπαϊκή Ένωση).
Τα στοιχεία αυτά είναι ενδεικτικά του σχετικά χαμηλού βαθμού προετοιμασίας της ελληνικής οικονομίας στις τεχνολογικές εξελίξεις που επέρχονται. Οι τελευταίες, μέσω των αυτοματισμών που εμπεριέχουν, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια υποκατάσταση ορισμένων επαγγελμάτων και θέσεων εργασίας, κυρίως ρουτίνας και χαμηλής εξειδίκευσης.
Από την άλλη, πολλά άλλα επαγγέλματα αναμένεται να αναβαθμιστούν και άλλα να δημιουργηθούν. Προκύπτει, συνεπώς, ανάγκη μαζικής εκπαίδευσης και κατάρτισης του πληθυσμού σε νέα αντικείμενα και νέες δεξιότητες, συμβατά με τις νέες τεχνολογίες.
Παρόλα αυτά, στην Ελλάδα μόνο το 6,3% των εργαζομένων ηλικίας 18-64 ετών (έναντι 14,8% στην ΕΕ-28) συμμετέχουν σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, με 5,5% στο εμπόριο και 3,5% στη μεταποίηση (έναντι 13,3% και 9,5% αντιστοίχως στην ΕΕ-28).
Επίσης, στην Ελλάδα, σε επιχειρήσεις που εφαρμόζουν προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, μόνο το 18% των εργαζομένων τους συμμετέχουν σ’ αυτά (έναντι 37% στην ΕΕ-28).
Προκύπτουν, συνεπώς, τεράστια κενά προετοιμασίας όσον αφορά και στις επενδύσεις και στην εκπαίδευση/κατάρτιση. Στο πλαίσιο αυτό, απαιτούνται μια σειρά από παρεμβάσεις, ώστε αφενός να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις εστιασμένες στην καινοτομία, στην έρευνα και στην ανάπτυξη (Ε&Α), και αφετέρου να υπάρξει σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας εθνικής στρατηγικής προσαρμογής της οικονομίας στις νέες τεχνολογίες, με εξειδικευμένες πλατφόρμες συνεργασίας, προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων, ανάπτυξη κόμβων ψηφιακής καινοτομίας, κ.ο.κ. (Βιομηχανία 4.0: Οι συμπράξεις και μια ολοκληρωμένη στρατηγική είναι τα κλειδιά της επιτυχίας).
Ο ΣΕΒ θα παρουσιάσει ένα συνολικό πλέγμα παρεμβάσεων στο Βιομηχανικό Συνέδριο που διοργανώνει στις 18-19 Δεκεμβρίου 2019, και καλεί την κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους να συνεργασθούν, ώστε να εξειδικευθούν προτάσεις που θα οδηγήσουν με επιτυχία, το ταχύτερο δυνατό, στον τεχνολογικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
Διαβάστε όλο το δελτίο του ΣΕΒ