Οι ανακοινώσεις της FED την περασμένη εβδομάδα για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ ώθησαν προς τα πάνω τις τιμές των μετοχών, καθώς ενισχύουν το αισιόδοξο σενάριο, της λεγόμενης «ομαλής προσγείωσης», ότι δηλαδή ο ρυθμός ανόδου των τιμών έπιασε «κορυφή» και στη συνέχεια θα αποκλιμακώνεται.
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ τον Οκτώβριο (7,7%) ήταν χαμηλότερος από ότι τον προηγούμενο μήνα (8,2%) ενώ το ίδιο συνέβη και στον λεγόμενο «πυρήνα» του πληθωρισμού ή «δομικό» πληθωρισμό, που δεν περιλαμβάνει τις αυξήσεις τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα (ο συγκεκριμένος δείκτης υποχώρησε στο 6,3% από 6,6% το Σεπτέμβριο).
Βέβαια, η τάση αυτή που ενέπνευσε αισιοδοξία στους επενδυτές, μένει να επιβεβαιωθεί και στη συνέχεια με διαρκή υποχώρηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, ενώ έχει σημασία να δούμε και πώς θα εξελιχθεί το φαινόμενο στην Ευρώπη, όπου οι οικονομικές συνθήκες είναι διαφορετικές.
Το αισιόδοξο σενάριο, επομένως, δεν είναι δεδομένο καθώς οι πληθωριστικές προσδοκίες είναι μακροπρόθεσμα εδραιωμένες.
Πολλές αναλύσεις που έγιναν μετά την ανακοίνωση των στοιχείων εστιάζουν στο ότι ναι μεν οι επόμενες αυξήσεις επιτοκίων της FED μάλλον θα είναι της τάξης της μισής μονάδες (και όχι κατά 0,75 της μονάδας όπως ήταν οι τέσσερις προηγούμενες) αλλά δεν υπάρχει βεβαιότητα για την μεσοπρόθεσμη εξέλιξη.
Αντιθέτως, πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι ακόμα κι αν ο πληθωρισμός υποχωρήσει, θα παραμείνει υψηλότερα από τα επίπεδα των τελευταίων είκοσι χρόνων.
Μπορεί οι κεντρικές τράπεζες να διαβεβαιώνουν ότι ο στόχος τους παραμένει πληθωρισμός στο 2%, αλλά αυτό το όριο είχε ήδη τεθεί υπό αμφισβήτηση και στο παρελθόν, καθώς τόσο η FED όσο και η ΕΚΤ είχαν αφήσει να φανεί ότι είναι διατεθειμένες να το επανεξετάσουν εάν οι συνθήκες το επιβάλλουν.
Ακόμα και το καλό «σενάριο» που είναι να σταματήσει η άνοδος του πληθωρισμού, συνεπάγεται ένα τελείως διαφορετικό οικονομικό περιβάλλον από εκείνο που υπήρχε τα τελευταία χρόνια.
Η επικρατούσα εκτίμηση είναι ότι πάμε σε μια περίοδο με υψηλότερα, αλλά όχι εξωφρενικά επιτόκια και πληθωρισμό που θα είναι μεν πάνω από το 2% που ήταν ο κανόνας των τελευταίων δεκαετιών, αλλά δεν θα φύγει εκτός ελέγχου.
Εάν επιβεβαιωθεί το σενάριο αυτό, είναι πολύ πιθανόν ότι η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί σε μια ισορροπία με λελογισμένα επιτόκια και υψηλότερο πληθωρισμό ο οποίος θα λειτουργεί ως «λιπαντικό» στην οικονομία και θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις να «πληθωρίσουν» τα μεγάλα χρέη που έχουν συσσωρεύσει τα τελευταία χρόνια, εφόσον βέβαια αποφύγουν την ύφεση και τη στασιμότητα.
Με πληθωρισμό στο 5-6% για παράδειγμα και επιτόκια στο 4-5% η κατάσταση είναι βιώσιμη και ίσως ευνοϊκή για κάποιες πλευρές της αγοράς.
Όχι βέβαια για τους απλούς εργαζόμενους για τους οποίους δεν προβλέπονται αυξήσεις μισθών και βλέπουν το πραγματικό εισόδημά τους να μειώνεται, αλλά και για τη συντριπτική πλειονότητα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος λειτουργίας ούτε να περάσουν την αύξηση αυτή στο κόστος πωλήσεων.
Συνολικά, πάντως, οι τιμές των μετοχών και των ομολόγων σταδιακά υποχωρούν τους τελευταίους μήνες, καθώς οι επενδυτές προσαρμόζονται στο νέο περιβάλλον με πληθωρισμό και υψηλότερα επιτόκια.
Ο συνδυασμός αυτός συνεπάγεται υψηλότερο κόστος για τις επιχειρήσεις το οποίο μειώνει τα κέρδη τους.
Την ίδια στιγμή ανεβαίνει και ο «πήχης» για τα κέρδη που πρέπει να δίνει μια μετοχή (δείκτης PE) για να είναι ανταγωνιστικά με τους υψηλότερους τόκους των ομολόγων.
Με άλλα λόγια, υποχωρούν οι λεγόμενες «δίκαιες» αποτιμήσεις των μετοχών, η τιμή δηλαδή στην οποία μια μετοχή αξίζει τα λεφτά της.
Η αβεβαιότητα αυξάνεται περισσότερο καθώς γίνεται όλο και πιο πιθανόν να προκύψουν έκτακτα γεγονότα «από το πουθενά», εν μέσω της μεγάλης γεωπολιτικής αναδιάταξης η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
Διαβάστε ακόμη:
Υπερπλεόνασμα κοντέινερ: Το νέο πρόβλημα της παγκόσμιας οικονομίας
Ο πλουσιότερος επιχειρηματίας στην Πολωνία: Πώς ο Μιχάλ Σολόβοφ έγινε δισεκατομμυριούχος