Το περιθώριο για την σταδιακή κατάργηση του τελευταίου ενεργού εργαλείου της ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της κρίσης στενεύει, ενώ όποια πιθανή αποτυχία ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρή σύγχυση στις αγορές.
Η ταχεία υποχώρηση του πληθωρισμού αυξάνει τις προσδοκίες πως τα επιτόκια θα αρχίσουν να μειώνονται από τον Μάρτιο, πολύ πριν το σχέδιο του εξορθολογισμού των ομολόγων ύψους 1,7 τρισ. ευρώ τα οποία αγοράστηκαν στο πλαίσιο του ΡΕΡΡ.
Χωρίς αλλαγή του χρονοδιαγράμματος, το τέλος των επανεπενδύσεων του ΡΕΡΡ θα έρθει σχεδόν σίγουρα στα μέσα ενός κύκλου μείωσης των επιτοκίων. Για να αποφευχθεί μία τέτοια σύγκρουση νομισματικής πολιτικής η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει αβεβαιότητα στην αγορά όσον αφορά τους στόχους της ΕΚΤ, αρκετά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας επιθυμούν έναν ταχύτερο εξορθολογισμό.
«Ο σκοπός του ΡΕΡΡ ήταν η καταπολέμηση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Δεν έχει νόημα να συνεχιστεί», ανέφερε το στέλεχος της ΑΒΝ Amro, Νικ Κούνις, προσθέτοντας πως «ταυτόχρονα οι ευέλικτες επανεπενδύσεις είναι ένα εργαλείο το οποίο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε».
Οικονομολόγοι όπως ο Γιάρι Στεν της Goldman Sachs, ο Μαριάνο Σένα της Barclays και ο Ανατόλι Ανένκοφ της Societe Generale, είναι μεταξύ αυτών οι οποίοι προβλέπουν πως η ΕΚΤ θα επιταχύνει την έξοδό της από το ΡΕΡΡ με παρόμοιο τρόπο με αυτόν της έναρξης του κύκλου ποσοτικής σύσφιξης μέσω αναίρεσης του προγράμματος ΑΡΡ.
Αυτό σημαίνει πως μετά από τη σημερινή συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας θα μπορούσε να υπάρξει ανακοίνωση για μείωση των επανεπενδύσεων μέχρι το τέλος του α’ τριμήνου του 2024, με περισσότερες λεπτομέρειες για τα σχέδια της ΕΚΤ τον Ιανουάριο μετά από την επόμενη συνεδρίασή της.
Η ΕΚΤ στη συνέχεια θα μετακυλίσει μόνο το ήμισυ περίπου των εσόδων από τα ομόλογα με λήξη τον Ιούνιο, προτού διακόψει εντελώς τις επανεπενδύσεις από τον Ιούλιο, έξι μήνες νωρίτερα από την τρέχουσα πρόβλεψη.
Ένα τέτοιο χρονοδιάγραμμα θα εξασφαλίσει πως ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του ΡΕΡΡ, δη οι ευέλικτες επανεπενδύσεις οι οποίες επιτρέπουν στην ΕΚΤ να περιορίσει την πίεση σε τμήματα της αγοράς ομολόγων της Ευρωζώνης, θα παραμείνει σε λειτουργία στις αρχές του έτους όπου πολλές κυβερνήσεις θα βιαστούν να εκδώσουν χρέος.
Παράλληλα, η κίνηση αυτή θα ήταν επίσης σύμφωνη με τις προοπτικές των οικονομολόγων όσον αφορά την πορεία των επιτοκίων, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg. Οι ειδικοί προβλέπουν πως η πρώτη εκ των τριών μειώσεων των επιτοκίων θα λάβει χώρα τον Ιούνιο του 2024 και θα οδηγήσει εν τέλει στην μείωσή τους από το 4% στο 3,25%.
Αν και η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε πρόσφατα πως το ΡΕΡΡ «θα πρέπει να συζητηθεί σύντομα», επέμεινε πως δε θα πρέπει να αναμένεται μείωση των επιτοκίων «τα επόμενα δύο τρίμηνα».
Ο Λετονός Μάρτινς Κάζακς προειδοποίησε πως οι οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης δεν δικαιολογούν μείωση των επιτοκίων το α’ εξάμηνο του 2024. Ο Γιάννης Στουρνάρας, από την πλευρά του, υπογράμμισε πως μία μείωση μπορεί να δικαιολογείται μέχρι και το γ’ τρίμηνο του 2024.
Ως τότε, μία ταχεία υποχώρηση από το ΡΕΡΡ θα σημαίνει πως το rolloff έχει ξεκινήσει, επιτρέποντας στην ΕΚΤ να επικεντρωθεί στα επιτόκια ως το κύριο εργαλείο νομισματικής πολιτικής της, αφήνοντας τη συρρίκνωση του ισολογισμού να λειτουργεί στον «αυτόματο πιλότο».
O Kλάας Κνοτ, από την πλευρά του, δήλωσε πως δε θα ήθελε να μειώσει το κόστος δανεισμού τον Σεπτέμβριο την ίδια περίοδο κατά την οποία θα ανακοινωθεί ταχύτερη ποσοτική σύσφιξη.
«Το rolloff των αγορών ομολόγων πρέπει να έχει ανακοινωθεί εκ των προτέρων. Η έναρξη της διαδικασίας ή η ανακοίνωση της εντατικοποίησής της θα μπορούσε να έρθει σε αντίθεση με την κύρια κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής την οποία η ΕΚΤ έχει επιλέξει», υποστήριξε.
Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι όλοι οι συνάδελφοί του πεπεισμένοι πως η ΕΚΤ πρέπει να τηρήσει αυτό το χρονοδιάγραμμα ή ότι θα πρέπει να επισπευθεί το πέρας των επανεπενδύσεων.
Ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό υπογράμμισε πως δεν βλέπει κανένα λόγο να «δέσουμε τα χέρια μας», ενώ ο Γιάννης Στουρνάρας προειδοποίησε πως η αθέτηση μίας δέσμευσης θα μπορούσε να «πλήξει την αξιοπιστία μας και ως εκ τούτου την αποτελεσματικότητα των μέτρων μας».
Όσον αφορά τις επιπτώσεις στην αγορά, η Ιζαμπέλ Σνάμπελ χαρακτήρισε τα ποσά των επανεπενδύσεων ως «σχετικά μικρά», υποστηρίζοντας πως η διακοπή τους «δε θα ήταν και τόσο μεγάλη υπόθεση».
Ο Εμμανουήλ Καρίμαλης της UBS δήλωσε πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τη ζήτηση στην αγορά όταν η ΕΚΤ σταματήσει να αγοράζει ομόλογα. Η μείωση των rollovers μεταξύ του Μαρτίου και του Ιουνίου και το πέρας τους τον Ιούλιο θα διατηρήσει την καθαρή προσφορά κρατικών ομολόγων σταθερή στο 4,4% του συνόλου το 2024.
Τα ιταλικά oμόλογα θεωρούνται ως τα πιο ευάλωτα στις αλλαγές της ποσοτικής σύσφιξης, καθώς η χώρα ήταν μεταξύ των κύριων δικαιούχων του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων.
Όπως αναφέρει ο επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της Danske Bank, Πίετ Κρίστιανσεν, η πρόσφατη σταδιακή μείωση του spread μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών αποδόσεων των 10ετών ομολόγων είναι ένας τρόπος με τον οποίο οι επενδυτές σηματοδοτούν πως είναι έτοιμοι για το τέλος των ευέλικτων επανεπενδύσεων του ΡΕΡΡ.
Αυτό, συνδυασμένο με τις ελπίδες πως ο πληθωριστικός στόχος του 2% μπορεί να επιτευχθεί πριν από το β’ εξάμηνο του 2025 ενώ αναμένεται μία ήπια ύφεση στην Ευρωζώνη, ενισχύουν τις εκτιμήσεις για μία πρώτη απόφαση όσον αφορά το ΡΕΡΡ αυτή την εβδομάδα.
«Αυτό είναι και το σημείο όπου η ΕΚΤ θα ξεκινήσει επίσημα τις συζητήσεις για την ολοκλήρωση των επανεπενδύσεων», ανέφεραν οι στρατηγικοί αναλυτής της BNP Paribas, συμπεριλαμβανομένης της Καμίλ ντε Κουρσέλ, η οποία προσέθεσε πως «τα επικαιροποιημένα μακροοικονομικά δεδομένα δε θα ενισχύσουν τις απόψεις των ‘γερακιών’ της ΕΚΤ».
Διαβάστε ακόμα
Είσοδος στο εμφιαλωμένο νερό από Θεοδωρόπουλο, Ταμβακάκη και Καραμούζη
Louis Vuitton: Ιστορίες… καθημερινής τρέλας από μια εργαζόμενη – Πώς ξεχώριζαν τις απομιμήσεις
Κήποι βροχής: Η λύση στις αστικές πλημμύρες (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ