Η 1η Νοεμβρίου αναμένεται να αποτελέσει καθοριστική ημερομηνία για το μέλλον της κλιματικής αλλαγής, καθώς είναι προγραμματισμένη η σύνοδος COP26 ή αλλιώς Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή 2021. Εκατοντάδες παγκόσμιοι ηγέτες αναμένεται να συναντηθούν στη Γλασκόβη και να καταλήξουν στη λήψη μέτρων και σχεδιασμού στρατηγικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη σταδιακή μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Κάθε χρόνο εκπρόσωποι από κάθε χώρα συγκεντρώνονται για να συζητήσουν τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές και δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο μιας διάσκεψης που είναι γνωστή ως COP. Διαρκεί δύο εβδομάδες και φιλοξενεί συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέλη των COP είναι όλα τα κράτη του ΟΗΕ που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση – πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC).
Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή 2021 (COP26) ήταν αρχικά προγραμματισμένη να πραγματοποιηθεί 9-19 Νοεμβρίου 2020 στη Γλασκόβη του Ηνωμένου βασιλείου, αλλά αναβλήθηκε, λόγω της πανδημίας, για τις 1-12 Νοεμβρίου 2021. Το επίσημο πρόγραμμα της διάσκεψης δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα.
Στόχος της διάσκεψης αποτελεί η λήψη επαρκών μέτρων για τον περιορισμό της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, η οποία προκαλεί ήδη πυρκαγιές και πλημμύρες σε όλο τον κόσμο.
Ο πρόεδρος της COP26, ‘Αλοκ Σάρμα, ο οποίος θα ηγηθεί των διαπραγματεύσεων στη σύνοδο κορυφής, σημείωσε ότι η φετινή διάσκεψη πρέπει να αφήσει πίσω της τον άνθρακα και τόνισε τη σημασία του τερματισμού της διεθνούς χρηματοδότησης άνθρακα, μια φιλοδοξία που περιέγραψε ως «προσωπική προτεραιότητα».
Οι επιστήμονες παγκοσμίως προειδοποιούν ότι ο χρόνος τελειώνει και ότι πρέπει να μειωθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η COP26;
Η φετινή Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή θεωρείται από τις πιο κρίσιμες στην ιστορία του πλανήτη, καθώς οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι πιο ευδιάκριτες από ποτέ. Η θερμοκρασία της γης έχει αυξηθεί αισθητά, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, ενώ το καλοκαίρι ο πλανήτης υπέφερε από καταστροφικές πυρκαγιές και ξηρασίες.
Όλος ο κόσμος μαζί με τους πολιτικοί ηγέτες, τους ακτιβιστές και τους επιστήμονες έχουν μεγάλες προσδοκίες για το φετινό συνέδριο. Μέχρι την COP26, οι χώρες που θα πάρουν μέρος καλούνται να οριστικοποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια δράσης (εθνικά καθορισμένες συνεισφορές ή NDC) για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού.
Στην COP21 στο Παρίσι το 2015, οι χώρες συμφώνησαν να προσπαθήσουν να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα για να περιορίσουν την κλιματική κρίση. Αυτή η παγκόσμια συμφωνία ορόσημο έγινε γνωστή ως Συμφωνία του Παρισιού.
«Η COP26 είναι η πρώτη ευκαιρία για τα κράτη να αναθεωρήσουν τις δεσμεύσεις τους και να ενισχύσουν περαιτέρω τη φιλοδοξία για την κλιματική αλλαγή», αναφέρει η κλιματολόγος του Πανεπιστημίου Cambridge, Δρ Έμιλυ Σουκμπουργκ. «Αυτό είναι σημαντικό γιατί από τη Συμφωνία του Παρισιού και μετά υπάρχει πολύ μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά τους κινδύνους της υπέρβασης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό», είπε.
Οι στόχοι
Κύριος στόχος της COP26 είναι η παγκόσμια συνεργασία για τη χάραξη στρατηγικής για το παγκόσμιο καθαρό μηδέν έως τα μέσα του αιώνα. Για το λόγο αυτό οι χώρες που θα συμμετάσχουν θα πρέπει να προωθήσουν φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών ως το 2030 και τη σταδιακή επίτευξη του καθαρού μηδενός έως το 2050.
Τα κράτη ενθαρρύνονται να επιταχύνουν τη σταδιακή εξάλειψη του άνθρακα, να σταματήσουν την αποψίλωση των δασών, να επιταχύνουν τη μετάβαση σε ηλεκτρικά οχήματα και να ενισχύσουν τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως το πράσινο υδρογόνο.
Επιπλέον προτεραιότητα της Διάσκεψης στη Γλασκώβη αποτελεί η αρωγή στις χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή.
Ποια θα είναι τα βασικά σημεία συζήτησης;
Τα κύρια σημεία που θα συζητηθούν είναι η οριστικοποίηση του Κανονισμού του Παρισιού (οι λεπτομερείς κανόνες που καθιστούν τη Συμφωνία του Παρισιού λειτουργική) και η επιτάχυνση των δράσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης μέσω συνεργασίας μεταξύ κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και κοινωνιών των πολιτών.
Ι. Εθνικά σχέδια δράσης
«Αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη μάχη θα δοθεί για το αν οι δεσμεύσεις των μερών είναι αρκετές για να περιορίσουν τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε η Δρ Σουκμπουργκ.
Ο πρώτος γύρος των κυβερνητικών NDCs αποδείχθηκε ανεπαρκής για να περιορίσει την υπερθέρμανση σε χαμηλότερους από 2 βαθμούς κελσίου. Έτσι, πριν από το COP26, οι κυβερνήσεις κλήθηκαν να υποβάλουν νέα – και πιο φιλόδοξα – σχέδια.
Μέχρι στιγμής στην υποβολή σχεδίων έχουν προβεί 62 χώρες, καθώς και η ΕΕ, Ωστόσο, «βρισκόμαστε ακόμα πολύ μακριά από εκεί που πρέπει» , δήλωσε η αναλύτρια περιβάλλοντος του Chatham House, Άννα Άμπεργκ. «Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές από τις νέες δεσμεύσεις δεν είναι αρκετά φιλόδοξες, αλλά και επειδή μεγάλες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Ινδίας, δεν έχουν ακόμη υποβάλει νέα ή επαρκή σχέδια».
ΙΙ. Χρηματοδότηση
Επιπλέον, το ακανθώδες ζήτημα της χρηματοδότησης του κλίματος θα είναι κομβικό για την επιτυχία του COP26. Κατά γενική ομολογία, οι πλουσιότερες χώρες του κόσμου είναι περισσότερο υπεύθυνες για την κλιματική κρίση, τις επιπτώσεις της οποίας αντιμετωπίζουν πιο έντονα οι φτωχότερες χώρες, οι οποίες έχουν συμβάλει πολύ λιγότερο στην πρόκληση του προβλήματος.
Το 2009, οι πλουσιότερες χώρες δεσμεύτηκαν να συγκεντρώσουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2020 για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, να επενδύσουν σε πράσινες τεχνολογίες και να προσαρμοστούν στην άνοδο της θερμοκρασίας και της στάθμης των θαλασσών. Αλλά δεν έπιασαν τον στόχο.
Τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ, όμως, υποδηλώνουν ότι η κλιματική βοήθεια από τις ανεπτυγμένες χώρες ανήλθε σε 78,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, πολύ λιγότερο από τον συμφωνημένο στόχο.
«Αν και στην πραγματικότητα χρειάζονται περισσότερα από 100 δισ. δολάρια ετησίως για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών των αναπτυσσόμενων χωρών, η εκπλήρωση της δέσμευσης έχει μεγάλη συμβολική αξία», δήλωσε η Άμπεργκ.
ΙΙΙ. Οριστικοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού
Εκκρεμούν επίσης συζητήσεις για γκρίζα σημεία της Συμφωνίας του Παρισιού, για τα οποία τα μέρη δεν έχουν ακόμη φτάσει σε συμφωνία. Αυτά περιλαμβάνουν τους κανόνες για τους μηχανισμούς της αγοράς άνθρακα, οι οποίοι επιτρέπουν στις χώρες να αντισταθμίζουν τις εκπομπές τους αγοράζοντας πιστώσεις άνθρακα (μειώσεις εκπομπών) από άλλη χώρα.
Κρίσιμος ο ρόλος της Κίνας
Η Κίνα αναμένεται να παρακολουθήσει το COP26 και έχει συμμετάσχει στην ηλεκτρονική σειρά «Διάλογοι για την Κλιματική Αλλαγή», η οποία πραγματοποιήθηκε πέρυσι λόγω της αναβληθείσας COP 2020. «Η Κίνα αποδίδει μεγάλη σημασία στο διάλογο», ανέφερε ο Jiangwen Guo, ανώτερος ερευνητής στο πρόγραμμα ενέργειας, περιβάλλοντος και πόρων του Chatham House.
Ο μεγαλύτερος εκπομπός αερίων του θερμοκηπίου, έχει δεσμευτεί για ουδετερότητα άνθρακα έως το 2060. Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι οι βροχοπτώσεις που προκάλεσαν σοβαρές πλημμύρες σε κεντρικές περιοχές σχεδόν σίγουρα συνδέονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Ωστόσο, η Κίνα είναι μία από τις πολλές οικονομίες – μαζί με την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τη Βραζιλία – που έχουν «αντισταθεί» στην πίεση να κάνουν σχέδια για μηδενικές εκπομπές σε μικρότερο χρονικό ορίζοντα από το 2050, δήλωσε η Ρεβέκκα Πέτερς, συνεργάτιδα στο Chatham House.
Ο Ειδικός Προεδρικός Απεσταλμένος των ΗΠΑ για το Κλίμα, Τζον Κέρι, κάλεσε την Κίνα να μειώσει ταχύτερα τις εκπομπές άνθρακα και τόνισε την ανάγκη για «πραγματική δράση» τη δεκαετία του 2020. «Όλες οι μεγάλες οικονομίες πρέπει να δεσμευτούν για επιθετική δράση για το κλίμα κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης δεκαετίας», επισήμανε.
Διαβάστε ακόμη
Η μεγάλη μάχη για τα +200 εκατ. ευρώ του παγωτού
Αεροπορικές εταιρείες: Σκληρός ανταγωνισμός για τα ταξίδια μετά το καλοκαίρι με πτήσεις από… 1 ευρώ