Μέλος μιας πανευρωπαϊκής συμμαχίας για την ανάπτυξη ενός δικτύου κορμού υδρογόνου, γίνεται ο ΔΕΣΦΑ, συμμετέχοντας σε ένα φαραωνικού τύπου επενδυτικό σχέδιο μήκους 40.000 χιλιομέτρων.

Το πρότζεκτ που συγκροτούν 23 πανίσχυροι διαχειριστές υποδομής φυσικού αερίου -μεταξύ των οποίων και οι βασικοί μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ, η Ιταλική Snam, η βελγική Εnagas και η ισπανική Fluxys- επεκτείνεται σε 21 χώρες σε όλη την Ευρώπη και σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις θα κοστίσει από 43 δισ.  έως 81 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.

Με βάση το προκαταρκτικό σχεδιασμό όπως αυτός παρουσιάζεται στην πρόσφατη έκθεση επέκτασης του Ευρωπαϊκού δικτύου (Εxtending the European Hydrogen Backbone), ο Διαχειριστής προτείνει την δημιουργία ενός νέου αγωγού που θα συνδέσει τα δύο μεγάλα οικονομικά κέντρα της χώρας, την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, περιοχές που εκτιμάται ότι θα εμφανίσουν υψηλή ζήτηση σε υδρογόνο τα επόμενα χρόνια.

Ο νέος αγωγός  θα ακολουθεί  την υπάρχουσα όδευση  του φυσικού αερίου, ή θα υπάρξει επανατοποθέτηση ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς.

 

Ο αγωγός θα καταλήγει κοντά στο νησάκι της Θάσου, εκεί που είναι εγκατεστημένη η υπόγεια αποθήκη της Καβάλας, με το σχέδιο να προβλέπει τη μετατροπή της σε εγκατάσταση αποθήκευσης υδρογόνου.

Η διασύνδεση  με την Ευρώπη,  θα μπορούσε να επιτευχθεί δια θαλάσσης, αξιοποιώντας τον αγωγό TAP είτε μέσω της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Η έκθεση αναφέρεται και στο εθνικό σχέδιο της  απολιγνιτοποίησης, υποστηρίζοντας ότι στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, αναπτύσσεται μία μεγάλη δυναμική σε παραγωγή υδρογόνου με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μεγάλης κλίμακας.

Όπως αναφέρεται, υπάρχουν σχέδια για αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος της αιολικής ενέργειας σε 7 GW και της ηλιακής σε σχεδόν 8 GW.

Ήδη γίνονται συζητήσεις για ένα σχέδιο για την παραγωγή υδρογόνου με ηλεκτρόλυση με βάση την ηλιακή ενέργεια που θα προέρχεται από φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 1,5 GW στη Δυτική Μακεδονία στο πλαίσιο του προγράμματος White Dragon, με προϋπολογισμό 2,5 δισ. ευρώ.

Στην αναφορά για την Ελλάδα γίνεται επίσης λόγος και για ένα σχέδιο το οποίο περιλαμβάνεται στο δεκαετές πλάνο του ΔΕΣΦΑ. Το σχέδιο αυτό προβλέπει την επέκταση του αγωγού φυσικού αερίου στην Δ. Μακεδονία, ο οποίος θα υποστηρίζει την δυνατότητα μεταφοράς υδρογόνου. Ένα έργο μήκους 130 χιλιομέτρων που υπολογίζεται να κοστίσει 110 εκ. ευρώ και αυτή την περίοδο αναζητούνται τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Η έκθεση του «European Hydrogen Backbone (EHB), αποτελεί την ανανεωμένη έκδοση του αρχικού σχεδίου που κυκλοφόρησε τον περασμένο Ιούλιο και αφορά την δημιουργία υποδομής μεταφοράς υδρογόνου. Ο αρχικός σχεδιασμός κάλυπτε ένα δίκτυο 23.000 χλμ. σε δέκα χώρες.

Με το αναθεωρημένο σχέδιο, το 69% του δικτύου βασίζεται  σε μετασκευασμένους υφιστάμενους αγωγούς. Το υπόλοιπο τμήμα των νέων αγωγών χρειάζονται για τη σύνδεση νέων χρηστών και βρίσκονται σε χώρες με μικρά δίκτυα φυσικού αερίου σήμερα, αλλά με μεγάλη ζήτηση και προσφορά υδρογόνου στο μέλλον.

Ο σχεδιασμός

Μέχρι το 2030, το EHB θα μπορούσε να αποτελείται από ένα αρχικό δίκτυο αγωγών μήκους 11.600 χιλιομέτρων που θα συνδέει αναδυόμενες «κοιλάδες» υδρογόνου στην ΕΕ.

Η υποδομή υδρογόνου μπορεί στη συνέχεια να εξελιχθεί σε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο, μήκους 39.700 km έως το 2040. Περαιτέρω ανάπτυξη δικτύου αναμένεται μετά το 2040.

Οι χάρτες δείχνουν πιθανές πρόσθετες διαδρομές που θα μπορούσαν να προκύψουν, συμπεριλαμβανομένων υπεράκτιων διασυνδέσεων και αγωγών και σε άλλες περιοχές πέραν εκείνων που δραστηριοποιούνται τα μέλη του EHB.

Σύμφωνα όμως με το ΔΕΣΦΑ, οι χάρτες υποδομών υδρογόνου για το 2030, το 2035 και το 2040, καταδεικνύουν το πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν οι υποδομές για την επίτευξη των στόχων  της απανθρακοποίησης. Οι διαδρομές και τα χρονοδιαγράμματα μεταφοράς υδρογόνου στους χάρτες είναι πιθανό να μεταβληθούν.

«Ο τελικός σχεδιασμός και το χρονοδιάγραμμα του EHB εξαρτώνται από τις συνθήκες της αγοράς για το υδρογόνο και το φυσικό αέριο, καθώς και από τη δημιουργία ενός σταθερού, υποστηρικτικού και προσαρμοστικού ρυθμιστικού πλαισίου».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο αντίστοιχος  σχεδιασμός της Iταλικής Snam. H εταιρεία , η οποία συνδέεται μετοχικά με το ΔΕΣΦΑ λειτουργεί το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς στην Ιταλία, με πάνω από 32.500 χιλιόμετρα δίκτυο μεταφοράς σε χρήση και χωρητικότητα αποθήκευσης 17 bcm.

Η εθνική στρατηγική υδρογόνου προβλέπει ότι έως το 2030 το εναλλακτικό καύσιμο, θα μπορούσε να καλύψει το 2% της τελικής ζήτησης ενέργειας της Ιταλίας. Αυτή η ζήτηση θα επικεντρωθεί κυρίως σε βιομηχανικές περιοχές  στο Βορρά και σε ορισμένες περιοχές του Νότου.

Έως το 2030, η ιταλική «ραχοκοκαλιά» του δικτύου  μπορεί να εκτείνεται από τη Σικελία μέχρι την περιφέρεια της Εμίλια Ρομάνια, με παράλληλη δυνατότητα εισαγωγής υδρογόνου από την Τυνησία, αξιοποιώντας πλήρως το πλεονέκτημα κόστους της ηλιακής παραγωγής και της διαθεσιμότητας γης στη Βόρεια Αφρική.

Μέχρι το 2035, η σύνδεση με την Αυστρία ενδέχεται να επιτρέψει τη χρήση υδρογόνου από τη Βόρεια Αφρική στη Βόρεια Ευρώπη, υπό την προϋπόθεση ότι η κατανάλωση φυσικού αερίου θα αντικατασταθεί σταδιακά από υδρογόνο και θα διασφαλιστεί η ασφάλεια εφοδιασμού.