Σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις εισέρχεται εντός της εβδομάδας η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Gazprom, αναζητώντας λύση στο θέμα της τιμολόγησης του φυσικού αερίου, την ώρα που οι τιμές συνεχίζουν να ακολουθούν εκρηκτική πορεία και να κοκκινίζουν ξανά όλη την Ευρώπη.
Η κυβέρνηση επιδιώκει να επιλυθεί ο γόρδιος δεσμός καθώς μια συμφωνία με τους Ρώσους θα «ξεκλειδώσει» και μεγαλύτερες εκπτώσεις προς τους καταναλωτές στον τομέα του φυσικού αερίου, που οι αυξήσεις σε σχέση με πέρσι είναι τεράστιες και χρειάζεται τα μέτρα να επεκταθούν και για το 2022.
Λίγα 24ωρα μετά το σκληρό πολιτικό και διπλωματικό πόκερ στην Αγία Πετρούπολη και το Σότσι, οι δύο πλευρές καλούνται να καθίσουν ξανά στο ίδιο τραπέζι, και να επιλύσουν τις διαφωνίες τους προκειμένου να βρεθεί η φόρμουλα που θα τιμολογείται το ρωσικό αέριο στην Ελλάδα.
Τα περιθώρια είναι ασφυκτικά καθώς το υφιστάμενο εμπορικό καθεστώς βάσει του οποίου η Gazprom τιμολογεί το αέριο, υπολογίζοντας κατά 40% την τιμή του πετρελαίου και κατά 60% το δείκτη του Ολλανδικού hub συναλλαγών TTF λήγει τέλη του χρόνου. Ακόμη και να δοθεί κάποια παράταση μέχρι να υπάρξει κάποιας μορφής συμφωνία, η ΔΕΠΑ βρίσκεται με το πιστόλι στον κρόταφο καθώς χρειάζεται να καθορίσει άμεσα την εμπορική της πολιτική προς τους πελάτες της.
Δεν είναι τυχαίο ότι τις τελευταίες μέρες που διεξάγονται συναντήσεις με την ΡΑΕ για το θέμα της ενεργειακής επάρκειας, διαπιστώθηκε ότι οι ηλεκτροπαραγωγοί δεν έχουν συμβολαιοποιήσει ακόμη τις ανάγκες τους για το 2022, περιμένοντας μια ευνοϊκή εξέλιξη στις τιμές του ρωσικού αερίου, μετά τις διαπραγματεύσεις της περασμένης εβδομάδας. Όλοι τους έχουν ενημερωθεί από τη ΡΑΕ σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν, οι οποίες οδηγούν σε αυξημένη επαγρύπνηση ώστε αν απαιτηθεί να είναι έτοιμοι να φέρουν και νέα φορτία LNG ή να αυξηθούν οι προμήθειες φυσικού αερίου μέσω αγωγών.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων με τους Ρώσους, η προσφυγή σε διαιτησία, η οποία αποτελεί μια λύση σε περίπτωση αδιεξόδου, είναι μια σοβαρή εξέλιξη, η οποία ισοδυναμεί με διατάραξη των εμπορικών σχέσεων και καλλιεργεί αβέβαια αποτελέσματα και κινδύνους για την ελληνική πλευρά, σε μια από τις κρισιμότερες περιόδους στον ενεργειακό τομέα. Η νέα διαπραγμάτευση αναμένεται σκληρή και θα ξεκινήσει με βάση το 80%-20%, δηλαδή σύνδεση της τιμής του αερίου με το TTF και το αργό πετρέλαιο αντίστοιχα, ποσοστά που φέρονται να έχουν αποδεχτεί οι Ρώσοι. Ωστόσο ακόμη και αυτή η «παραχώρηση» συνοδεύεται με πρόσθετες απαιτήσεις σε ποσότητες αερίου και άλλες προβλέψεις, οι οποίες μένει να αποδειχτεί αν τις έχει περιορίσει η συνάντηση της περασμένης Τετάρτης στο Σότσι μεταξύ των κυρίων Μητσοτάκη-Πούτιν.
Οι διαπραγματεύσεις της ΔΕΠΑ με την Gazpom έχουν ξεκινήσει το τελευταίο δίμηνο και συνδέονται με την προσπάθεια της εταιρείας να εκτεθεί όσο το δυνατόν λιγότερο στο ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον που δημιουργούν οι διεθνείς τιμές φυσικού αερίου, οι οποίες έχουν αυξηθεί κατά 500% από τις αρχές του έτους. Το συμβόλαιο προβλέπει ρήτρες τακτικής και έκτακτης αναθεώρησης τιμών, ωστόσο αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι δεν μπορείς να μεταβάλλεις κάθε χρόνο τις τιμές.
Η ΔΕΠΑ ζήτησε και πέτυχε το 2020 και το 2021, αντί της συμβατικής πρόβλεψης για 100% Οil Ιndexation, να έχει υβριδικό τρόπο τιμολόγησης βασισμένο στην πλατφόρμα συναλλαγών του Ολλανδικού hub TTF και Οil Ιndex μαζί.
Το υβριδικό αυτό μοντέλο κρίθηκε απαραίτητο ώστε να αντιμετωπιστεί η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δυο δεικτών που είχε σαν συνέπεια η ΔΕΠΑ να χάσει μερίδιο αγοράς αλλά και να πληρώσει μεγάλες ρήτρες «take or pay» στην Gazprom.
Με την υιοθέτηση του υβριδικού μοντέλου η ΔΕΠΑ κατέγραψε μια πολύ πιο ανταγωνιστική και κερδοφόρα πορεία και το β’ εξάμηνο του 2020 αλλά και το 2021.
Τον Σεπτέμβριο του 2021 η Gazprom κάνοντας πρόνοια του συμβολαίου και βλέποντας τις μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των δυο δεικτών, ζήτησε από την ΔΕΠΑ επίσημα αναπροσαρμογή του συμβολαίου για το 2022 και μέχρι το 2026 .
Έπειτα από τις αδιέξοδες διαπραγματεύσεις και την απόρριψη από την ΔΕΠΑ των προτάσεων της Gazprom να συνδεθεί η τιμή κατά 100% με το TTF, προετοιμάστηκε η πολιτική παρέμβαση και το ταξίδι του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα, στην Αγία Πετρούπολη για συνάντηση με το αφεντικό της Ρωσικής εταιρείας Αλεξέι Μίλερ.
Το γεγονός ότι από τις συναντήσεις αυτές απουσίαζε η διοίκηση της ΔΕΠΑ, δείχνει και το σημείο στο οποίο φαίνεται ότι βρέθηκαν οι διαπραγματεύσεις της προηγούμενης περιόδου. Αρμόδιες μάλιστα πηγές σχολιάζοντας τις εξελίξεις τόνιζαν ότι η παρέμβαση του υπουργού στην διένεξη μεταξύ των δύο πλευρών μεταθέτει το πρόβλημα που είναι μια εμπορική συμφωνία σε διακρατικό και αυτό δεν αποτελεί την καλύτερη εξέλιξη.
Εκείνο που αναμένεται τώρα να διαπιστωθεί είναι αν η συνάντηση των δυο εταιρειών ώστε να διαπραγματευτούν σε νέο πλαίσιο, μετά και την συνάντηση κορυφής της προηγούμενης εβδομάδας θα φέρει ένα θετικό αποτέλεσμα για την ΔΕΠΑ Εμπορίας και για την χώρα συνολικότερα.