Τις επιπτώσεις της εποχής των φθηνών πηγών ενέργειας στην Ευρώπη εξετάζει η UBS και εξηγεί γιατί η Ευρώπη θα βιώνει μια επώδυνη μετάβαση σε μια πιο ασφαλή και βιώσιμη οικονομική δομή.
Η ενεργειακή κρίση θέτει σε κίνηση τις διαρθρωτικές αλλαγές στο τέλος των οποίων η Ευρώπη θα είναι ανεξάρτητη από τη ρωσική ενέργεια. Οι ενεργειακές αγορές και οι ενεργειακές υποδομές της θα έχουν ως αποτέλεσμα τη βιώσιμη ενέργεια και η Ευρώπη θα έχει μικρότερο αποτύπωμα CO2.
Ωστόσο, η μετάβαση είναι πιθανό να είναι επώδυνη. Η Ευρώπη χάνει γρήγορα την ανταγωνιστικότητά της σε τομείς έντασης ενέργειας και η παραγωγή ενδέχεται να μεταφερθεί στο εξωτερικό. Ενώ οι κεφαλαιουχικές δαπάνες στον ενεργειακό τομέα πρόκειται να αυξηθούν (για να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια και η βιωσιμότητα), οι συνολικές επενδύσεις είναι πιθανό να υποφέρουν.
Αν και οι τιμές της ενέργειας είναι πιθανό να συγκρατηθούν και πάλι τα επόμενα χρόνια, θα παραμείνουν υψηλές σε σχέση με την ιστορία και θα καθυστερήσουν την επιστροφή του πληθωρισμού στο στόχο του 2%.
Αυτό όχι μόνο επιβαρύνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, αλλά και διατηρεί τη νομισματική πολιτική περισσότερο περιοριστική από ό,τι θα απαιτούσε ένα βραχύβιο ενεργειακό σοκ. Συνολικά, η μετάβαση θα συνεπάγεται χαμηλότερα πραγματικά εισοδήματα, χαμηλότερες αποδόσεις κεφαλαίου και ασθενέστερη αύξηση του ΑΕΠ.
Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου θα συγκρατηθούν, αλλά θα παραμείνουν υψηλές
Οι ευρωπαϊκές και οι ασιατικές τιμές φυσικού αερίου έχουν ιστορικά ευθυγραμμιστεί, αλλά σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από ό,τι στις ΗΠΑ. Ωστόσο, το χάσμα των τιμών διευρύνθηκε δραματικά το 2021/22, ιδίως μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Οι αναλυτές της UBS για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αναμένουν ότι οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου θα μειωθούν τα επόμενα χρόνια, αλλά θα παραμείνουν 2-3 φορές υψηλότερες από ό,τι στο παρελθόν.
Η Ευρώπη έχει γίνει πολύ λιγότερο ελκυστική για παραγωγή υψηλής έντασης ενέργειας και οι παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου αναμένεται να παραμείνουν σφιχτές τα επόμενα χρόνια και η Ευρώπη θα πρέπει να πληρώνει πολλά δολάρια για να προσελκύσει περιορισμένη προσφορά. Υψηλές τιμές και αβέβαιη προσφορά ωθούν τους ενεργοβόρους παραγωγούς στην Ευρώπη να μειώσουν ή και να μετατοπίσουν την παραγωγή. Για παράδειγμα, μια μεγάλη χημική εταιρεία με έδρα στην Γερμανία επεσήμανε την «επιδείνωση των συνθηκών πλαισίου» που θέτουν σε κίνδυνο τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των ευρωπαίων παραγωγών και αναγκάζουν την εταιρεία «να προσαρμόσει τη δομή του κόστους της το συντομότερο δυνατό, αλλά και μόνιμα».
Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει σε παγκόσμια ανακατανομή της ενεργοβόρας παραγωγής (π.χ. ο χημικός τομέας έχει περίπου το 50% της παγκόσμιας παραγωγής του στην Ευρώπη), γεγονός που μπορεί να επιταχύνει την ενοποίηση (και τις συγχωνεύσεις και εξαγορές) σε πολλούς παγκόσμιους τομείς, με τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να διαθέτουν περισσότερα κεφάλαια σε Βόρεια Αμερική ή τη Μέση Ανατολή.
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ ενδέχεται να εντείνει τις προετοιμασίες της να θέσει σε λειτουργία το μηχανισμό προσαρμογής των συνόρων άνθρακα έως το 2026, για να περιορίσει τη «διαρροή άνθρακα» και τον αρνητικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή βιομηχανία. Ως εκ τούτου, η «καταστροφή της ζήτησης», πιθανόν να διαδραματίσει ρόλο στην εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης ενέργειας. Μεταξύ των μεγάλων χωρών της ΕΕ, η Γερμανία (και λιγότερο η Ιταλία) αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις, δεδομένου του μεγάλου μεταποιητικού τομέα και την εξάρτηση από το φυσικό αέριο, ενώ η Γαλλία (λιγότερο μεταποιητική, περισσότερα πυρηνικά) και η Ισπανία εμφανίζονται κάπως λιγότερο εκτεθειμένες.
Οι υψηλές τιμές της ενέργειας θα συνεχίσουν να ασκούν πίεση στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών
Με τις τιμές της ενέργειας να παραμένουν ιστορικά υψηλές, οι ευρωπαίοι καταναλωτές θα πρέπει να αφιερώσουν υψηλότερο ποσοστό του εισοδήματός τους στην ενέργεια από ό,τι στο παρελθόν. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών θα μπορούσε να επωφεληθεί εάν η μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οδηγεί σε μείωση του ενεργειακού κόστους.
Διαβάστε ακόμη
ΥΠΕΝ: Την επόμενη Τρίτη έκτακτη διάσκεψη των υπουργών Ενέργειας στην Αθήνα
Κατατέθηκε η τροπολογία για φορολόγηση των υπερκερδών στην ενέργεια
Η φαντασμαγορική μεταμόρφωση των Harrods στο Χριστουγεννιάτικο Λονδίνο