Το καλοκαίρι του 2022, 100 ακτοπλοϊκά πλοία εξυπηρετούν καθημερινά 115 νησιά της Eλλάδας είτε συνδέοντάς τα με την ενδοχώρα είτε πραγματοποιώντας συνδέσεις μεταξύ τους. Υπάρχουν 28 εταιρείες σε 3 κατηγορίες ανάλογα με το είδος των πλοίων τους και τα χαρακτηριστικά τους.
Οι μεγάλες παραμένουν τρεις: ANEK-Attica-Minoan. H ακτινογραφία των εταιρειών αυτών έγινε από την XTRC.
Ο Όμιλος της ΑΝΕΚ αποτελείται από:
· τη Μητρική Εταιρία ΑΝΕΚ Α.Ε. (κλάδος επιβατηγού ναυτιλίας),
· την ΑΙΓΑΙΟΝ ΠΕΛΑΓΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (κλάδος επιβατηγού ναυτιλίας),
· την ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΑ Α.Ε. (παραγωγή και διάθεση εμφιαλωμένου νερού – κλάδος εμφιάλωσης νερού),
· τη ΛΕΥΚΑ ΟΡΗ Α.Β.Ε.Ε. (τυποποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων και ειδών συσκευασίας – κλάδος βιομηχανίας),
· την ΑΝΕΚ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ – ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗ – ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ (τουρισμός, παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών κ.λπ. – κλάδος τουρισμού),
· την ΑΝΕΚ LINES ITALIA S.r.l. (πρακτόρευση και αντιπροσώπευση ναυτιλιακών εταιρειών – κλάδος τουρισμού).
Η εταιρία ATTICA ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ με διακριτικό τίτλο «ATTICA GROUP» ή όμιλος ATTICA, είναι αμιγώς Εταιρία Συμμετοχών και ως εταιρία συμμετοχών δεν έχει δραστηριότητα. Η εταιρία μέσω των θυγατρικών της εταιρειών δραστηριοποιείται στην επιβατηγό ναυτιλία.
Ο όμιλος των ΜΙΝΩΙΚΩΝ αποτελείται από την εταιρία ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΝΕ και της θυγατρικής αυτής Minoan Italia S.p.A.
Οι εταιρίες ΑΝΕΚ Α.Ε. και ATTICA ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ είναι εισηγμένες στο Ελληνικό Χρηματιστήριο ενώ οι ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ είναι μέρος του ιταλικού ομίλου Grimaldi.
Τα 43 πλοία των Μεγάλων Εταιριών, αποτελούν τους στυλοβάτες της αγοράς αφού διακινούν επιβάτες και προπάντων το μεγαλύτερο μέρος των φορτίων από και προς τα νησιά. Καλύπτουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους τις ανάγκες των κατοίκων στη νησιωτική χώρα αδιάληπτα με μεγάλα επιβατηγά/οχηματαγωγά πλοία των οποίων ο μέσος όρος μήκους είναι τα 145μ.
Είναι οι μόνες εταιρίες που δημοσιεύουν Ισολογισμούς και Ετήσια Δελτία, απ’ όπου μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες σχετικά με το μεταφορικό τους έργο και την οικονομικής τους κατάσταση.
Από το 2015 ο στόλος τους δεν παρουσιάζει διακυμάνσεις. Τα τελευταία 3 έτη αριθμεί σταθερά 43 πλοία ενώ ο μέσος όρος ηλικίας τους ανεβαίνει σταθερά φτάνοντας τα 23 έτη.
Ανάλυση λειτουργικού κόστους
Οι εταιρίες στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας του COVID-19, προχώρησαν σε μείωση και επανασχεδιασμό σημαντικού αριθμού δρομολογίων των πλοίων και έλαβαν σειρά μέτρων για τη μείωση των λειτουργικών εξόδων τους. Το κύμα της αύξησης των καυσίμων όμως έπληξε σοβαρά τις εταιρίες με αποτέλεσμα να αυξηθεί σοβαρά το λειτουργικό τους κόστος.
Τα καύσιμα που αποτελούν το μεγαλύτερο έξοδο των εταιριών, για το έτος 2021 άγγιξε το 42% των λειτουργικών εξόδων έναντι του 37% του 2020. Το κόστος μισθοδοσίας ακολουθεί αποτελώντας το 21% ενώ οι επισκευές/συντηρήσεις αποτέλεσε το 15% των λειτουργικών εξόδων. Η έλλειψη ανανέωσης του στόλου θα αποτελέσει στο μέλλον βασική αιτία ανόδου αυτού του ποσοστού καθώς τα μεγαλύτερα σε ηλικία πλοία χρήζουν περισσοτέρων επισκευών.
Κύκλος Εργασιών
Το σύνολο του Κύκλου Εργασιών των τριών εταιριών αυξήθηκε κατά 20% το 2021 και κυμαίνεται στα €565,6 εκατ. από €472,3 εκατ. το 2020 (Γράφημα 11).
Ο κύκλος εργασιών του ομίλου ATTICA ενισχύθηκε και ανήλθε για τη χρήση 2021 σε €347,91 εκατ. έναντι κύκλου εργασιών €290,40 εκατ. στη χρήση 2020, παρά το γεγονός ότι επηρεάστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της χρήσης από την πανδημία του COVID-19 με περιορισμούς στις μετακινήσεις των επιβατών καθώς και την εφαρμογή μειωμένου πρωτοκόλλου επιβατών στα πλοία. Οι καλύτερες επιδόσεις που σημειώθηκαν στο μεταφορικό έργο και η επακόλουθη αύξηση του κύκλου εργασιών κατά τη χρήση 2021, αποτελούν ενδείξεις σταδιακής ομαλοποίησης των εργασιών του oμίλου.
Ειδικότερα, ανά γεωγραφικό τομέα ο κύκλος εργασιών έχει ως ακολούθως:
· Στην Ελληνική Ακτοπλοΐα, ο κύκλος εργασιών στη χρήση 2021 ανήλθε σε €263,32 εκατ. έναντι €218,89 εκατ. στη χρήση 2020.
· Στους Διεθνείς Πλόες, ο κύκλος εργασιών στη χρήση 2021 ανήλθε σε €84,59 εκατ. έναντι €71,51 εκατ. στη χρήση 2020.
Επισημαίνεται ότι στον κύκλο εργασιών, και ειδικότερα στον γεωγραφικό τομέα «Ελληνική Ακτοπλοΐα», περιλαμβάνονται επιδοτήσεις για εκτέλεση δρομολογίων γραμμών εσωτερικού Δημόσιας Υπηρεσίας, καθώς και επιδοτήσεις για την διασφάλιση της θαλάσσιας συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης νησιωτικών περιοχών, λόγω της πανδημίας Covid – 19, συνολικού ύψους €38,31 εκατ. (€46,34 εκατ. το 2020). Στον γεωγραφικό τομέα «Διεθνείς Πλόες» περιλαμβάνονται έσοδα από μισθώσεις πλοίων ύψους €5,7 εκατ. στη χρήση 2021 (€7,4 εκατ. στη χρήση 2020).
Ο κύκλος εργασιών του ομίλου της ΑΝΕΚ LINES για τη χρήση 2021 ανήλθε σε €150,0 εκατ. έναντι €124,5 εκατ. τη χρήση 2020 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 21%, ήτοι €25,5 εκατ. Τα έσοδα από τις ναυτιλιακές δραστηριότητες εσωτερικού ανήλθαν σε €44,2 εκατ. έναντι €40,0 εκατ. την προηγούμενη χρήση και από τις ναυτιλιακές δραστηριότητες εξωτερικού διαμορφώθηκαν σε €93,3 εκατ. έναντι €75,2 εκατ., ενώ τα έσοδα από λοιπές δραστηριότητες ανήλθαν σε €12,5 εκατ. το 2021 έναντι €9,2 εκατ. το 2020.
Στις ΜΙΝΩΙΚΕΣ ο κύκλος εργασιών από συνεχιζόμενες δραστηριότητες παρουσίασε αύξησης της τάξεως των €10,2 εκατ. και διαμορφώθηκε σε €67,7 εκατ. έναντι €57,4 εκατ. της χρήσης του 2019.
Ανάλυση Ebitda
Τα Έσοδα προ Τόκων, Φόρων και Αποσβέσεων (EBITDA) παρουσιάζουν πολύ μικρή αύξηση από αυτήν του Κύκλου Εργασιών των εταιριών (εξαιτίας της τεράστιας αύξησης των εξόδων εκμετάλλευσης.
Ο δείκτης EBITDA ανά Μονάδα Μεταφορικού Έργου παρουσιάζει εξίσου μεγάλη μείωση από 194 μονάδες στις 150 παρά την αύξηση του μεταφορικού έργου των εταιριών, ως απόρροια των χαμηλών επιπέδων EBITDA.
Καθαρά Αποτελέσματα
Τα ζημιογόνα Καθαρά Αποτελέσματα προ φόρων των τριών εταιριών για το 2021 για δεύτερη χρονιά ανέρχονται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Μετά τις ζημιές ύψους -€78 εκατ. του 2020, άλλα -€72 εκατ. προστίθενται το 2021.
Η ΑTTICA GROUP εμφανίζει ζημιές προ φόρων στη χρήση 2021 -€49,37 εκατ. έναντι κερδών μετά από φόρους -€49,37 εκατ. στη χρήση 2020.
Για την ΑΝΕΚ LINES τα καθαρά αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν σε ζημιές -€40,87 εκατ. έναντι ζημιών -€15,1 εκατ. τη χρήση 2020.
Για τις ΜΙΝΩΙΚΕΣ τα καθαρά αποτελέσματα μετά από φόρους από συνεχιζόμενες δραστηριότητες διαμορφώθηκαν σε ζημίες 18,7 εκατ. έναντι ζημιών -€15,4 εκατ. την προηγούμενη χρήση.
Τραπεζικός Δανεισμός
Οι δανειακές υποχρεώσεις το 2021 ανήλθαν σε €742 εκατ. από €683 εκατ. το 2020 παρουσιάζοντας μια αύξηση κατά 9% (Γράφημα 14). Η αύξηση οφείλεται σε μακροπρόθεσμο δάνειο ύψους €55 εκατ. που σύναψε η ATTICA GROUP με τραπεζικό ίδρυμα, διάρκειας 5 ετών και στους ανεξόφλητους τόκους της ΑΝΕΚ.
Η ΑΝΕΚ LINES έχει υποχρεωθεί να αναταξινομήσει τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις της σε βραχυπρόθεσμες από τις 31.12.2018, αφού δεν κατάφερε να εξυπηρετήσει το δανεισμό της και βάσει των σχετικών συμβάσεων, η μη εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων συνιστά μη τήρηση των όρων, γεγονός που συνεπάγεται την υποχρέωση της εταιρίας για πλήρη αποπληρωμή των δανείων. Ως εκ τούτου, οι βραχυπρόθεσμες τραπεζικές υποχρεώσεις στις 31.12.2021 ανήλθαν σε € 260,1 εκατ. έναντι € 252,9 εκατ. στις 31.12.2020 και είναι προσαυξημένες με τους ανεξόφλητους τόκους της χρήσης 2021.
Σε περίπτωση ολοκλήρωσης της συμφωνίας Πειραιώς και Alpha Bank και των πιστωτών της ΑΝΕΚ για την έκταση της απομείωσης των δανειακών υποχρεώσεών της, η ΑΝΕΚ θα διασωθεί. Το πλάνο περιλαμβάνει την εξαγορά των δανείων της Alpha Bank προς την ΑΝΕΚ από την Πειραιώς, η οποία κατόπιν, μαζί με τους υπολοίπους πιστωτές, θα αναχρηματοδοτήσει τον εναπομείναντα απομειωμένο δανεισμό και θα τον μεταφέρει στη νέα μεγεθυμένη Attica.
Η υπό συζήτηση συμφωνία προβλέπει σημαντική απομείωση του τραπεζικού δανεισμού, έως και κατά €150 εκατ. και τη διασφάλιση της εξόφλησης των προμηθευτών στο ακέραιο.
Οι ΜΙΝΩΙΚΕΣ έχουν μηδενικό τραπεζικό δανεισμό μετά την πλήρη εξόφληση του ομολογιακού της δανείου.
Ανάγκη ανανέωσης του στόλου
Σύμφωνα με τη μελέτη μία από τις βασικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος είναι η γήρανση του στόλου. Γύρω στο 70% του στόλου είναι άνω των 20 ετών γεγονός που μας βεβαιώνει πως οι ανάγκες ανανέωσης του στόλου είναι πλέον επιτακτικές για όλα τα μεγέθη των πλοίων.
Η συγκεκριμένη εικόνα περιπλέκεται ελαφρώς από την αβεβαιότητα που προκαλούν οι κάθε είδους περιβαλλοντικοί και άλλοι κανονισμοί που επηρεάζουν στρατηγικού τύπου αποφάσεων όπως μεταξύ άλλων είναι η επιλογή καυσίμου λειτουργίας των πλοίων.
Για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες η Ελληνική Ακτοπλοΐα δεν ανανεώθηκε με κανένα νεότευκτο πλοίο για μία περίοδο σχεδόν 10 ετών. Το αρνητικό αυτό ρεκόρ, αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και της έλλειψης σχεδιασμού, έσπασε με την είσοδο 3 μικρών πλοιαρίων της Hellenic Seaways τον Αύγουστο του 2022. Γεγονός είναι ότι η παρούσα κατάσταση του στόλου αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την έναρξη ενός νέου επενδυτικού κύκλου με την κατασκευή νέων πλοίων ή έστω και με αγορά σύγχρονων μεταχειρισμένων. Η αγορά καλείται να βρει τεχνικές λύσεις και κεφάλαια για τη ναυπήγηση νέων πλοίων φιλικών προς το περιβάλλον. Ο νέος αυτός κύκλος ανανέωσης του στόλου εκτιμάται ότι θα απαιτήσει επενδύσεις της τάξεως των €2,5 δισ. με €3 δισ. στην περίπτωση ανανέωσης των υπαρχόντων πλοίων ηλικίας άνω των 25 ετών.
Αντιστοίχως απαραίτητες κρίνονται οι επενδύσεις για την τεχνολογική αναβάθμιση των μικρότερης ηλικίας πλοίων (κάτω των 20 ετών) που εξυπηρετούν γραμμές της ελληνικής ακτοπλοΐας. Μία αρχική εκτίμηση του κόστους αυτών των επενδύσεων ξεπερνά τα €100 με 150 εκατ.
Διαβάστε ακόμα:
Οι τρεις σταθμοί για την ανακοίνωση των νέων μέτρων στήριξης