Με κίνητρα για συγχωνεύσεις και συνενώσεις επιχειρήσεων ξεκινά η εφαρμογή των προτάσεων της επιτροπής Πισσαρίδη. Νομοσχέδιο που ετοιμάζουν τα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης προβλέπει φορολογικά κίνητρα αλλά και νέες μορφές συνεργασίας, με στόχο να ξεπεραστούν αγκυλώσεις και να ανατραπούν νοοτροπίες δεκαετιών.

Τέλη Σεπτεμβρίου η «επιτροπή σοφών» καταθέτει στην κυβέρνηση το τελικό σχέδιο προτάσεων για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Εκεί καταγράφεται ως διαρθρωτικό πρόβλημα της οικονομίας μας η κατακερματισμένη και χαμηλής παραγωγικότητας επιχειρηματικότητα, η οποία την εμποδίζει να αποκτήσει κουλτούρα επιχειρηματικών συμπράξεων η χώρα.

Και στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν πως η Ελλάδα έχασε το τρένο των συμμαχιών και συγχωνεύσεων. Επί δεκαετίες όλοι μιλούν για «επιχειρηματικούς γάμους», «μνηστήρες επιχειρήσεων» και «χρυσά deals». Αλλά στην πράξη, σχεδόν πάντοτε στη χώρα μας, μόνο όταν κάποιος παίκτης κατέρρεε βρισκόταν κάποιος να τον εξαγοράσει επιθετικά ή να τον απορροφήσει.

Το μέγεθος μετράει

Με αυτά τα δεδομένα, στις 15 Οκτωβρίου η κυβέρνηση θα καταθέσει στην Κομισιόν το δικό της σχέδιο για τα 32 δισ. που εξασφάλισε η χώρα από το πανευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Ηδη η πενταμελής εκτελεστική επιτροπή του Ταμείου Ανάκαμψης έχει πάρει στα χέρια της την ενδιάμεση έκθεση Πισσαρίδη και επεξεργάζεται τις πρώτες προτάσεις. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο υφυπουργός Παρά τω Πρωθυπουργώ Ακης Σκέρτσος, ο γ.γ. Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος, ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Μιχάλης Αργυρού έχουν ορίσει ομάδες εργασίας για τους επιμέρους άξονες.

Στα πρώτα συμπεράσματα της επιτροπής Πισσαρίδη ξεχωρίζει η επισήμανση για το κρίσιμο μέγεθος των επιχειρήσεων. Αμεσα συστήθηκε και ειδική διυπουργική επιτροπή για τα ζητήματα των επιχειρήσεων, με συμμετοχή των γενικών γραμματέων των υπουργείων Οικονομικών Χρήστου Τριαντόπουλου και Ανάπτυξης Πάνου Σταμπουλίδη. Στην έκθεση Πισσαρίδη, που θα παραδοθεί ολοκληρωμένη στην κυβέρνηση σε περίπου δύο εβδομάδες, τονίζεται ότι:

■ Η Ελλάδα είναι μακράν η χώρα με τους περισσότερους αυτοαπασχολουμένους. Πάνω από το 28% των εργαζομένων δουλεύουν μόνοι τους (διάγραμμα 1).
■ Πρώτη είναι η Ελλάδα και ευρύτερα, όμως, στην εξάρτησή της από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις: ένας στους δύο εργαζομένους στη χώρα απασχολείται σε επιχειρήσεις με μόλις έως 9 άτομα προσωπικό (διάγραμμα 2).
■ Το μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων δεν επιτρέπει οικονομίες κλίμακας και τεχνολογίες αιχμής. Ως αποτέλεσμα, η μικρή επιχειρηματικότητα εστιάζεται κυρίως στην παροχή υπηρεσιών για εγχώρια κατανάλωση (όπως καφετέριες κ.λπ.).
■ Το πρόβλημα είναι οξύ γιατί η παραγωγικότητα των μικρών επιχειρήσεων είναι χαμηλή: ενώ στο σύνολο του επιχειρηματικού τομέα (χωρίς τράπεζες και ασφάλειες) παράγονται 21.100 ευρώ ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας ανά εργαζόμενο, στις μικρές επιχειρήσεις παράγονται μόλις 7.900 ευρώ.
■ Ενώ στο σύνολο του επιχειρηματικού τομέα η χώρα βρίσκεται στην 5η χειρότερη θέση σε όρους παραγωγικότητας εργασίας, στις μικρές επιχειρήσεις η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μέλη της Ε.Ε.

Αλλαγή νοοτροπίας

«Το μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων είναι συνέπεια αγκυλώσεων στην οικονομία που δημιουργούν κίνητρα στις επιχειρήσεις να παραμένουν μικρές και δυσκολεύουν την ανάπτυξή τους», λέει η έκθεση. Επισημαίνει δηλαδή αντικίνητρα για συγχωνεύσεις που μπαίνουν εμπόδια σε όσους κατανοούν ότι σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης πρέπει να αυξηθεί το μέγεθος των επιχειρήσεων για να επιβιώσουν.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο για τις επιχειρήσεις θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:
■ Υβριδικά μοντέλα συνεργασίας ώστε να μη χάνει την ανεξαρτησία της η επιχείρηση. Το μέτρο ταιριάζει στη χώρα μας, όπου υπάρχει παράδοση στις ατομικές και οικογενειακές επιχειρήσεις, αλλά και καχυποψία μεταξύ εταίρων.
■ Φοροεκπτώσεις για τα πρώτα χρόνια λειτουργίας εταιρειών από συγχώνευση, ανάλογες ίσως με εκείνες που ισχύουν, π.χ., για νεοσύστατες και νεοφυείς επιχειρήσεις.
■ Πρόγραμμα εγγυήσεων ή κρατικής επιδότησης δανείων για συνέργειες και μετασχηματισμούς επιχειρήσεων.