Ο πόλεμος στην Ουκρανία, πέραν ότι αποτελεί την πρώτη πολεμική σύγκρουση σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θα έχει και μία άλλη δυσάρεστη «μοναδικότητα».
Θα είναι ο πόλεμος για τον οποίο θα υπάρχουν τα περισσότερα οπτικά ντοκουμέντα που θα έχουν καταγραφεί ποτέ. Ο λόγος για αυτό είναι ένας: τα έξυπνα κινητά. Η παγκόσμια κοινότητα μέσω των καταγεγραμμένων φωτογραφιών και βίντεο, βλέπει τη φρίκη του πολέμου και συγχρόνως αντιλαμβάνεται το μέγεθος αυτής.
Τα μικρόφωνα και οι κάμερες των smartphones μπορούν να καταγράφουν και να μεταδίδουν ήχους και εικόνες που απεικονίζουν τα γεγονότα του πολέμου ή μπορεί να χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για προπαγάνδα. Αυτά τα αρχεία επιτρέπουν στους ερευνητές να έχουν στη διάθεσή τους ευρείας κλίμακας οπτικά αρχεία της σύγκρουσης και τα οποία θα μπορούσαν τελικά να αποτελέσουν έναν απολογισμό για τα εγκλήματα του πολέμου.
Ωστόσο, τα smartphones έχουν και έναν άλλο πολύ σημαντικό ρόλο: καθίστανται εργαλεία στην εξέλιξη της πολεμικής σύρραξης. Καθεμία από τις εκατομμύρια συσκευές στην Ουκρανία και περιφερειακά από αυτήν συνιστά έναν αισθητήρα που μπορεί να παρέχει δεδομένα για το πού και πότε βρίσκεται κάποιος.
Χρησιμοποιούνται εκτεταμένα για τον εντοπισμό στρατιωτικών στόχων με τη συνειδητή ή ακούσια συμμετοχή των χρηστών. Επιτρέπουν στους απλούς ανθρώπους και στα μέσα να δίνουν στις στρατιωτικές δυνάμεις πληροφορίες για πιθανούς στόχους. Χρησιμοποιούνται από του πολίτες της Ουκρανίας και της Ρωσίας προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για στολές, drones ή άλλο είδους στρατιωτικό εξοπλισμό και από τον στρατό της πρώτης για τον χειρισμό drones και τον βομβαρδισμό στόχων. Και φυσικά χρησιμοποιούνται γι αυτό που είναι εξαρχής κατασκευασμένα: για τηλεφωνικές κλήσεις.
Η ψηφιακή καταγραφή που είναι διαθέσιμη από τα smartphones είναι ήδη μεγάλου εύρους. Η Mnemonic, μια μη κερδοσκοπική εταιρεία με έδρα το Βερολίνο που καταγράφει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουκρανία, δήλωσε ότι έχει συγκεντρώσει 2,8 εκατ. ψηφιακά αρχεία σε λιγότερο από ένα χρόνο. Σε περισσότερα από 11 χρόνια πολέμου στη Συρία, η οργάνωση Syrian Archive, έχει συλλέξει και έχει στη διάθεσή της 5 εκατ. ψηφιακά αρχεία.
Οι συσκευές αυτές καθίστανται ιδιαίτερα σημαντικές για τις στρατιωτικές δυνάμεις.
Οι Τσετσένοι μαχητές και τα socialmedia
Οι Τσετσένοι μαχητές, οι οποίοι είναι γνωστό ότι κάνουν χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης TikTok και Instagram για να διαφημίσουν τα κατορθώματά τους, έχουν επανειλημμένα εκθέσει τις θέσεις τους κάνοντας χρήση των smartphones. Έχουν δεχθεί τουλάχιστον τρία πλήγματα αφού η υπηρεσία πληροφοριών του στρατού της Ουκρανίας κατάφερε να τους εντοπίσει από αναρτήσεις στα social media, όπως ισχυρίζεται Ουκρανός αξιωματούχος.
Τα smartphones καταγράφουν γεγονότα που εκτυλίσσονται στο πεδίο της μάχης και χρησιμεύουν ως κανάλια διακίνησης πληροφοριών. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το οποίο είναι αποκλεισμένο στη Ρωσία και το VKontakte μπορεί κανείς να βρει σε αφθονία περιεχόμενο για τον πόλεμο. Ωστόσο το social media στο οποίο καταγράφεται μεγάλο μέρος του πολέμου και από τις δύο πλευρές είναι το Telegram, μια κωδικοποιημένη εφαρμογή που επιτρέπει την ευρεία διανομή περιεχομένου χωρίς σχεδόν καμία επιμέλεια.
Τα αρχεία από την Ουκρανία που έχει στην κατοχή της η Mnemonic έχουν ήδη περασθεί από ψηφιακή επεξεργασία. Οι ερευνητές από την οργάνωση εξετάζουν αυτά τα αρχεία, με τη βοήθεια των υπολογιστών, της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης, εργαλεία που αναμένεται ότι θα αναπτυχθούν περαιτέρω για να βοηθήσουν τις έρευνες στο μέλλον, επισημαίνει ο Μπράιαν Πέρλαμαν, ερευνητής της Mnemonic. Σε κάθε ένα από τα αρχεία αυτά δίνεται μια μοναδική ταυτότητα, κάτι που διασφαλίζει ότι δεν μπορεί να τροποποιηθεί στη συνέχεια.
Σε έρευνά της στις αρχές του περασμένου Μαρτίου η Mnemonic επιβεβαίωσε δύο ξεχωριστές αεροπορικές επιθέσεις στον αστικό ιστό της πόλης Ζιτομίρ (ανάμεσα στα κτίρια που χτυπήθηκαν βρίσκονταν και δύο νοσοκομεία), σχεδόν 90 μίλια δυτικά του Κιέβου και σε εδάφη που ελέγχονται από την Ουκρανία. Από τη μεριά της, η Μόσχα συστηματικά αρνείται ότι επιτίθεται σε στόχους με άμαχους.
Μια άλλη οργάνωση που καταγράφει την πολεμική σύγκρουση με τη βοήθεια βίντεο από smartphones και άλλο υλικό είναι η Bellingcat, η οποία ήταν από τις πρώτες που μπόρεσαν να προσδιορίσουν ότι οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία είχαν λάβει ένα σύστημα πυραύλων Buk από τη Μόσχα και το οποίο χρησιμοποίησαν για να καταρρίψουν την περιβόητη πτήση 17 της Malaysia Airlines το 2014.
Aπό την έναρξη του πολέμου, η Bellingcat συμβουλεύει εισαγγελείς από την Ουκρανία και από άλλες χώρες σχετικά με τον τρόπο επεξεργασίας και αρχειοθέτησης του υλικού στο διαδίκτυο ώστε να πληροί τα πρότυπα που είναι απαραίτητα για τη χρήση τους στο δικαστήριο.
Όπως έχει γίνει γνωστό, έχει αναπτυχθεί μια διαδικασία αποκλειστικά για τη νομική λογοδοσία, χρησιμοποιώντας αποδεικτικά στοιχεία ανοιχτού κώδικα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ο πρώτος ανοιχτού κώδικα, όπου η φρίκη καταγράφεται σε καρέ από smartphones…
Διαβάστε ακόμη
«Εφοδος» της Τραπέζης της Ελλάδος στους servicers για τα κόκκινα δάνεια
Bianco Research: Γιατί οι επενδυτές στρέφονται στα μετρητά
Wall Street Journal: Από διαρροή σε εργαστήριο στην Κίνα εξαπλώθηκε ο κορωνοϊός