Ως ένα «καθαρά τεχνικό θέμα που προέρχεται από το παρελθόν και έχει σχεδόν μηδενική επίπτωση στους πελάτες και στα έσοδα των τραπεζών» περιγράφουν τραπεζικές πηγές την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού να επιβάλει πρόστιμα, ύψους 41,75 εκατ. ευρώ σε πέντε τράπεζες και την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) για εναρμονισμένες τιμολογιακές πολιτικές, κατόπιν ελέγχου για μία σειρά από προμήθειες, υποχρεώνοντάς τες, μάλιστα, να μειώσουν μία εξ αυτών, αρχής γενομένης από τον Γενάρη του 2024.
Πιο αναλυτικά, τα πρόστιμα «μοιράζονται» ως εξής:
- Τράπεζα Πειραιώς: 12.993.482,86 ευρώ
- Εθνική Τράπεζα: 9.978.799,18 ευρώ
- Alpha Bank: 9.110.682,91 ευρώ
- Eurobank: 7.976.790,63 ευρώ
- Attica Bank: 143.181,65 ευρώ
- ΕΕΤ: 1.553.242,87 ευρώ
Σύμφωνα με την υπ’ αρ. 790/2022 απόφαση η ανεξάρτητη αρχή έκρινε πως οι τράπεζες αντάλλαξαν πληροφορίες περί τιμολόγησης και εφάρμοσαν εναρμονισμένες πρακτικές, όσον αφορά στις προμήθειες που επιβάλλουν στις συναλλαγές από ΑΤΜ τρίτων τη διετία 2018-2019. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι τράπεζες ελέγχθηκαν σε δεκάδες σημεία για τυχόν εναρμονισμένη τιμολογιακή πολιτική και τελικά τους επιβλήθηκαν πρόστιμα για δύο περιπτώσεις:
1. Για την ταυτόχρονη επιβολή Τέλους Απευθείας Χρέωσης (Direct Access Fee, DAF) στον κάτοχο κάρτας που κάνει ανάληψη μέσω ΑΤΜ άλλης τράπεζας. Αφορά κυρίως τους τουρίστες μη-πελάτες (π.χ. Ολλανδός κάνει ανάληψη με κάρτα ING από ΑΤΜ ελληνικής τράπεζας).
Ο DAF αποτελεί παγκόσμια τραπεζική πρακτική και καλύπτει το κόστος της υπηρεσίας προς μη-πελάτη (επένδυση σε μηχανήματα ΑΤΜ, ενοίκιο χώρων εκτός τραπεζικού καταστήματος, συστήματα ασφαλείας, κόστος εφοδιασμού με χαρτονομίσματα κλπ). Δεν ελέγχθηκε από την ΕΑ η επιβολή του, καθώς δεν είναι παράνομη. Ελέγχθηκε η ταυτόχρονη εφαρμογή του από τις τράπεζες.
Επισημαίνεται ότι η επιβάρυνση αυτή δεν αφορά τους πελάτες της κάθε τράπεζας, για τους οποίους οι αναλήψεις είναι δωρεάν. Αφορά τρίτους μη-πελάτες, που είναι πελάτες άλλων τραπεζών και κάνουν ευκαιριακή χρήση των ΑΤΜs άλλης τράπεζας, κυρίως δε τους τουρίστες που κάνουν χρήση των ΑΤΜs καθώς έχουν κάρτες ξένων τραπεζών. Πιο αναλυτικά, με βάση το DAF
* για τους Έλληνες καταναλωτές υπάρχει χρέωση για ανάληψη μετρητών, μόνο σε περίπτωση χρήσης ATM άλλης τράπεζας από αυτή που διατηρούν το λογαριασμού τους. Για συναλλαγές από ATM της τράπεζας τους η ανάληψη είναι δωρεάν
* για αλλοδαπούς καταναλωτές υπάρχει χρέωση σε κάθε ανάληψη τους, εφόσον χρησιμοποιούν κάρτες που έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό.
Στο πλαίσιο της διευθέτησης, οι τράπεζες συμφώνησαν να μειώσουν για ορισμένο χρονικό διάστημα την προμήθειας DAF που χρεώνουν κατά περίπου 30%, ανεξάρτητα από την προμήθεια που χρεώνει σήμερα η κάθε τράπεζα. Σημειώνεται, ότι στα ATMs δραστηριοποιείται και ένας μη τραπεζικός πάροχος, ο οποίος χρεώνει προμήθεια ανάληψης μετρητών σε όλους τους καταναλωτές σχεδόν 4€, δηλαδή 25-35% υψηλότερα από τις τράπεζες, και με τον οποίο η ΕΑ ούτε ασχολήθηκε για συλλογή στοιχείων το 2019, ούτε επέβαλε κάποια μείωση.
2. Για τη διερεύνηση εκ μέρους των τραπεζών της κανονιστικής δυνατότητας να επιβάλουν τυχόν νέες χρεώσεις, σε υπηρεσίες και προϊόντα που δεν είχαν χρεώσεις λόγω παλαιότερης απαγόρευσης. Σύμφωνα με τις παραπάνω πηγές, τελικώς δεν επιβλήθηκαν νέες χρεώσεις, οπότε και πάλι δεν επιβαρύνθηκαν οι πελάτες των τραπεζών. Ωστόσο, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έκρινε ότι οι συναντήσεις με την Τράπεζα της Ελλάδος και οι ανταλλαγές πληροφοριών που έγιναν στο πλαίσιο τεκμηρίωσης θεμάτων κόστους, ήταν αντίθετες με το πλαίσιο του ανταγωνισμού. Όπως, ωστόσο, σημειώνουν πηγές από τις τράπεζες, η συζήτηση για πιθανή εισαγωγή σειράς χρεώσεων σε τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες έλαβε χώρα το 2018, δηλαδή σε μία περίοδο προσπάθειας ανάταξης των τραπεζών από την πολυετή οικονομική κρίση και στο πλαίσιο συζητήσεων και παρεμβάσεων των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών για την αύξηση της κερδοφορίας τους και της υποχρέωσης συμμόρφωσης σε ένα ιδιαίτερα περίπλοκο κανονιστικό πλαίσιο. Οι ελληνικές τράπεζες έκριναν χρήσιμο να προσπαθήσουν να χαρτογραφήσουν το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο και τις υπηρεσίες στις οποίες θα επιτρεπόταν, σε θεωρητικό επίπεδο, να υπάρξει χρέωση (προμήθεια). H άσκηση αυτή δεν επικεντρώθηκε σε κύριες τραπεζικές υπηρεσίες (επιτόκια), αλλά δευτερεύουσες (λ.χ. διαχείριση λογαριασμού, αποδοχή καρτών, διαχείριση θυρίδων κ.λπ.) ενώ, σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή δεν έκρινε το ύψος των χρεώσεων αλλά την ανταλλαγή πληροφοριών.
Με την ένταξη στη διαδικασία διευθέτησης διαφορών η υπόθεση κλείνει οριστικά και αποτρέπεται μια μακρά αντιδικία, με όλα τα σχετικά αρνητικά αποτελέσματα. Το σωρευτικό πρόστιμο που επιβάλλεται δεν ξεπερνά το 2,5% των συνολικών εσόδων τους από προμήθειες. Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι ο τελικός συμβιβασμός αποτελεί μια θετική εξέλιξη, τόσο για τις τράπεζες όσο και για την ΕΑ. Χωρίς συμβιβαστική λύση η υπόθεση θα οδηγείτο στην ακροαματική διαδικασία. Σε αυτή την περίπτωση, θα απαιτούνταν επιπλέον 9-12 μήνες για την έκδοση απόφασης. Καθώς οι αιτιάσεις στηρίζονται σε αμφιλεγόμενα στοιχεία είναι βέβαιο ότι την απόφαση θα ακολουθούσε η άσκηση έφεσης, η εκδίκαση της οποίας θα απαιτούσε επιπλέον 12-18 μήνες.
Ποιοι επωφελούνται από το πόρισμα της ΕΑ
Σύμφωνα με στοιχεία που προσκόμισαν οι τράπεζες στην ΕΑ, από τις αναλήψεις μετρητών που γίνονται σε ATMs και για τις οποίες υπάρχει χρέωση (δηλαδή γίνονται με κάρτες που έχουν εκδοθεί από τράπεζες διαφορετικές από την τράπεζα που λειτουργεί το ATM), τα 2/3 αφορούν σε αλλοδαπούς καταναλωτές, κυρίως τουρίστες. Και αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς οι Έλληνες καταθέτες επιλέγουν ΑΤΜ της τράπεζας τους για να αποφύγουν οποιαδήποτε χρέωση. Επομένως, σύμφωνα πάντα με τραπεζικές πηγές, από το μέτρο που επέβαλε η ΕΑ, τη μείωση της προμήθειας ανάληψης μετρητών (DAF), επωφελείται ένας σχετικά μικρός αριθμός Ελλήνων καταναλωτών, συγχρόνως όμως μειώνεται το τουριστικό συνάλλαγμα – με τη μορφή προμήθειας ανάληψης μετρητών – που έρχεται στη χώρα. Η απώλεια συναλλαγματικών εισροών υπολογίζεται σε περίπου 20 εκ ευρώ το χρόνο.
Διαβάστε ακόμη
Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή: η ανάπτυξη και η απασχόληση στηρίζουν τα φορολογικά έσοδα
ΒΟΑΚ: Άνοιξαν οι τεχνικές προσφορές για το mega-έργο των 2 δισ. ευρώ
Επίδομα θέρμανσης: Τον Ιανουάριο οι αιτήσεις για όσους «καίνε» ρεύμα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ