Στο Δημόσιο επιστρέφει η Υπόγεια Αποθήκη της Καβάλας μετά την αδυναμία αξιοποίησης της εγκατάστασης και της άγονης κατάληξης του διαγωνισμού που είχε διενεργήσει το ΤΑΙΠΕΔ την περασμένη Άνοιξη. Πρόκειται για τη δεύτερη υποδομή μετά την ΔΕΠΑ Εμπορίας που βγαίνει εκτός του πλαισίου ιδιωτικοποιήσεων.
Η απόφαση είναι ειλημμένη και οι δύο πλευρές βρίσκονται σύμφωνα με πληροφορίες σε συνεργασία για να μεταβιβαστεί η Υπόγεια Αποθήκη στο Δημόσιο σχεδόν 10 χρόνια μετά την μεταφορά της στο ΤΑΙΠΕΔ, όταν υπό την πίεση των μνημονίων το Ταμείο «προικίστηκε» με διάφορα δημόσια περιουσιακά στοιχεία χωρίς στην πραγματικότητα καμία αξιολόγηση.
Η χαμένη ευκαιρία
Η Ελλάδα απέτυχε να αξιοποιήσει το συγκεκριμένο asset και να μετατρέψει το εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου στην Νότια Καβάλα σε αποθήκη φυσικού αερίου στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να είναι από τις ελάχιστες χώρες (ίσως και η μοναδική ) που δεν διαθέτει αντίστοιχη δική της υποδομή.
Την αναγκαιότητα της αποθήκευσης για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού, ανέδειξε με κυρίαρχο τρόπο η ενεργειακή κρίση, με στόχο τα κράτη-μέλη να είναι επαρκώς θωρακισμένα σε περίπτωση μεγαλύτερων ελλείψεων ρωσικού φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά. Με απόφασή της μάλιστα πέρσι η Κομισιόν υποχρέωσε όλα τα κράτη να τηρούν απόθεμα ίσο με το 15% της μέσης ετήσιας κατανάλωσης της τελευταίας πενταετίας, γεγονός που έστρεψε την χώρα μας στην γειτονική Ιταλία για να καλύψει αυτή την υποχρέωση και μάλιστα με μεγάλο κόστος.
Η ίδια ανάγκη υπάρχει και φέτος με τη διαφορά ότι η Ελλάδα έχει υποβάλλει αίτημα εξαίρεσης από την ΕΕ με το σκεπτικό ότι όλες οι αποθήκες στις γειτονικές χώρες είναι γεμάτες.
Η άγονη διαδικασία
Στα τέλη Μαρτίου του 2023, το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωσε ότι δεν υπήρξε επενδυτικό ενδιαφέρον για τη β΄φάση δεσμευτικού χαρακτήρα του διαγωνισμού και ότι θα αξιολογήσει τις συνθήκες στις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου αλλά και τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU), προκειμένου να εξετάσει το ενδεχόμενο προκήρυξης νέου διαγωνισμού.
Μεταξύ των παραμέτρων που είχε ανακοινωθεί ότι θα εξεταστούν ήταν και η δυνατότητα αποθήκευσης υδρογόνου. Το ΤΑΙΠΕΔ ωστόσο φαίνεται να επαναξιολόγησε όλα τα δεδομένα της υποδομής και αποφάσισε η υπόγεια αποθήκη να επιστρέψει τελικά στο ΥΠΕΝ, με αποδέκτη κατά πάσα πιθανότητα την ΕΔΕΥΕΠ.
Να σημειωθεί ότι η Υπόγεια Αποθήκη της Καβάλας βρέθηκε το καλοκαίρι εκτός της προκαταρκτικής λίστας των έργων PCI Υδρογόνου, καθώς η υποδομή είχε προταθεί να υποδεχθεί υδρογόνο (αντί φυσικού αερίου) ως εναλλακτική λύση.
Οι διεκδικητές
Τον διαγωνισμό για την αποθήκη φυσικού αερίου που πέρασε από σαράντα κύματα διεκδίκησαν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τον ΔΕΣΦΑ και η Εnergean. Όμως το ενδιαφέρον των επενδυτών ατόνησε εξαιτίας της απόφασης της ΡΑΑΕΥ για κοινωνικοποίηση του 50% του έργου (το ποσοστό της επένδυσης που θα καλυφθεί από τους χρήστες του δικτύου) αλλά και για το ποσοστό ανάκτησης της επένδυσης.
Επενδυτές που συμμετείχαν στο διαγωνισμό, υποστηρίζουν ότι και το ποσοστό της κοινωνικοποίησης του έργου ήταν μια σοβαρή παράμετρος του διαγωνισμού αλλά μεγάλο εμπόδιο θεωρούν την απόφαση να μην μπορεί ο ιδιώτης να ανακτήσει πάνω από τα 350 εκ. της επένδυσης, όταν με τις συνθήκες στην αγορά του φυσικού αερίου το κόστος του έργου υπολογιζόταν τότε περί τα 700 εκ. ευρώ.
Η πρόταση της Energean
Το Δημόσιο λένε άλλες πηγές, έχασε την ευκαιρία να αξιοποιήσει την αποθήκη πριν από 13 χρόνια όταν η Εnergean είχε προτείνει, να μετατρέψει το εξαντλημένο κοίτασμα, σε μόνιμη υπόγεια αποθήκη με ονομαστική χωρητικότητα 1 δισ. κυβικών μέτρων.
Το ύψος της επένδυσης είχε υπολογιστεί σε 400 εκατ. ευρώ σε συνεργασία με εξειδικευμένες διεθνείς εταιρείες. Όμως η πρόταση εκείνη απορρίφθηκε και λίγα χρόνια αργότερα την τύχη της Καβάλας ανέλαβε με τα γνωστά αποτελέσματα το ΤΑΙΠΕΔ.
Η Energean παραμένει στο έργο καθώς σε συμφωνία με το ελληνικό δημόσιο έχει αναλάβει την παραγωγή αερίου από το εξαντλημένο κοίτασμα. Πρόκειται για ελάχιστη παραγωγή που δεν καλύπτει ούτε τις δικές της ανάγκες, η άδεια της οποίας λήγει τον επόμενο μήνα και λογικά αναμένεται να ανανεωθεί καθώς δεν προκύπτει κάποιο κόστος για την Energean.
Nα σημειωθεί ότι το κοίτασμα της Ν. Καβάλας έχει στο μεγαλύτερο μέρος του εξαντληθεί αφού επί σειρά ετών (1981-2008) τροφοδότησε τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων (ΒΦΛ) με πρώτη ύλη.
Διαβάστε ακόμη
Όλες οι αποδείξεις με QR και online στο cloud για… τα «μάτια» της ΑΑΔΕ
Anorak Hellas: Η εταιρεία που επί μισό αιώνα φτιάχνει το «εθνικό αδιάβροχο» (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ