Η 24η Φεβρουαρίου 2022 θα γραφτεί στην ιστορία, ως η μέρα που ο εφιάλτης του πολέμου επέστρεψε στην Ευρώπη, με τη Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία. Υψηλόβαθμα στελέχη του χρηματοπιστωτικού κλάδου χαρακτηρίζουν τον πόλεμο αυτόν ως μία νέα 11η Σεπτεμβρίου όσο αφορά την τραγικότητά του αλλά και τις επιπτώσεις που έχει και θα έχει στην παγκόσμια οικονομία και στη ζωή των πολιτών σε όλο τον κόσμο.
Η κατάσταση είναι χαοτική με τους αγοραστές πολλών βασικών προϊόντων ιδίως πετρελαίου, φυσικού αερίου και σιταριού να αναζητούν εναλλακτικές προμήθειες. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ευρύτερη παγκόσμια οικονομία εκτός Ρωσίας θα υποστεί υψηλότερο πληθωρισμό, ελλείψεις και πλήγμα στην οικονομική ανάπτυξη.
Οι τιμές των εμπορευμάτων, από το πετρέλαιο μέχρι το σιτάρι, αυξήθηκαν απότομα καθώς η Ρωσία προμηθεύει το 10% του παγκόσμιου πετρελαίου, το ένα τρίτο του φυσικού αερίου της Ευρώπης και μαζί με την Ουκρανία αντιπροσωπεύει το 29% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 80% του ηλιελαίου και το 19% των εξαγωγών αραβοσίτου.
Περίπου τρία εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα ή το 2-3% των παγκόσμιων αποθεμάτων αργού πετρελαίου μεταφέρονται μέσω της Μαύρης Θάλασσας στις αγορές από τη Ρωσία, το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν.
«Η συνέχιση των πολεμικών συρράξεων έχουν ως αποτέλεσμα οι τιμές του αργού πετρελαίου WTI να φτάσουν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008, στα 125 δολάρια το βαρέλι, ενώ το αργό Brent εκτινάχθηκε στα 139 δολάρια το βαρέλι, πριν υποχωρήσει σε ελαφρώς χαμηλότερο επίπεδο. Αντίστοιχη πορεία ακολουθούν το φυσικό αέριο και ο άνθρακας, τα οποία αυξήθηκαν, σε μια κίνηση που θα έχει βαθιές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Στην Ευρώπη, οι τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου έφτασαν σχεδόν τα 242 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ ο άνθρακας, που χρησιμοποιείται σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, ξεπέρασε τα 400 δολάρια ανά τόνο» σχολιάζει ο Γιάννης Κοτζιάς, ιδρυτικό στέλεχος της Xclusiv Shipbrokers και πρόεδρος της Ενωσης Ναυλομεσιτών.
Λιμάνια
Καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία περιπλέκει τη διακίνηση εμπορευμάτων μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας, η Ευρώπη ενδέχεται να αντιμετωπίσει υψηλότερα κόστη μεταφορών, μεγαλύτερες καθυστερήσεις στα δρομολόγια καθώς οι κυρώσεις δημιουργούν πολλά εμπόδια.
Χαρακτηριστικό είναι πως κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, οι μεγαλύτερες εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο, η Mediterranean Shipping Co. Και η A.P. Moller-Maersk A/S διέκοψαν τις κρατήσεις για ρωσικές μεταφορές, καθώς αντιμετώπισαν σημαντικές καθυστερήσεις σε όλη την περιοχή. Αυτό προσθέτει νέα εμπόδια στις ευρωπαϊκές οικονομίες, οι οποίες ήδη παλεύουν με τις αυξήσεις στην αγορά ενέργειας, τις ελλείψεις προϊόντων και την συμφόρηση στα λιμάνια.
Τα νέα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα θα συμβάλλουν στην περαιτέρω αύξηση των τιμών όλων των εμπορευμάτων.
Δεξαμενόπλοια
Η ενεργειακή κρίση και η άνοδος των τιμών του πετρελαίου λόγω του πολέμου ώθησαν την αγορά δεξαμενόπλοιων σε επίπεδα που δεν είχαν δει από την άνοιξη του 2020.
“Ο BDTI- δείκτης για τα πλοία μεταφοράς ακατέργαστου πετρελαίου και fuel oil έκλεισε την Καθαρά Δευτέρα στις 1.517 μονάδες, αυξημένος κατά 110% από την ημέρα της ρωσικής εισβολής, στο υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη Απριλίου 2020” εξηγεί ο Δημήτρης Ρουμελιώτης, προϊστάμενος του Τμήματος Αναλύσεων της Xclusive Shipbrokers Inc.:
«Στο ίδιο διάστημα ο δείκτης BCTI αυξήθηκε κατά περίπου 56%, κλείνοντας στις 1.071 μονάδες, σε επίπεδα που δεν είχε φτάσει από τα μέσα Μαΐου 2020. Τα δρομολόγια στη Μαύρη Θάλασσα απολαμβάνουν premium στα ναύλα καθώς επιβαρύνονται με ασφάλιστρα κινδύνου λόγω του πολέμου. Για παράδειγμα, τα δρομολόγια TD6–που είναι από το Νονοροσίσκ-Μαύρη Θάλασσα προς τη Μεσόγειο και το ιταλικό λιμάνι Αγκούστα και TD17- από τη Ρωσία και το λιμάνι Πρίμορσκ προς το Βιλχελμσχάφεν (Wilhelmshaven) της Γερμανίας έχουν ναύλα σχεδόν 200 χιλιάδες δολάρια ημέρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον περασμένο μήνα τα ναύλα στα δρομολόγια αυτά έχουν αυξηθεί πάνω από 2.700%. Οι κυρώσεις έναντι του ρωσικού πετρελαίου αναμένεται να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο την αγορά των δεξαμενόπλοιων καθώς η αντικατάστασή του στην ευρωπαϊκή αγορά θα προέλθει από μεγαλύτερες αποστάσεις. Ειδικά δε εάν οι ΗΠΑ αυξήσουν τις εξαγωγές κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, και εάν το Ιράν επέστρεφε στην αγορά, τότε η αγορά θα δεχόταν τρομερή ώθηση προς νέα υψηλά» και προσθέτει:
«Ένας επιπλέον παράγοντας αύξησης της τιμής των ναύλων είναι οι κυρώσεις σε βάρος του ρωσικών σμμφερόντων εμπορικού στόλου ο οποίος αποτελεί συνολικά το 2% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων και πάνω από το 7% του στόλου είναι Aframax. Άρα θα μειωθεί προσφερόμενη χωρητικότητα προς μεταφορά καυσίμων και η μείωση αυτή θα είναι εξίσου ενισχυτικός παράγοντας για τα ναύλα».
Φορτηγά πλοία
Στην αγορά πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, η εικόνα παραμένει αβέβαιη αλλά η αγορά φαίνεται να αντέχει τις όποιες αβεβαιότητες δημιουργούνται από την εισβολή στην Ουκρανία.
«Οι ναύλοι στα πλοία τύπου Capes-φορτηγών πλοίων μεταφορικής ικανότητας 156.000 τόνων- έχουν μειωθεί περίπου 14% από την αρχή της ουκρανικής κρίσης, καθώς τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας είναι βασικά λιμάνια τόσο για τις εξαγωγές σιδηρομεταλλεύματος όσο και για τις εξαγωγές άνθρακα» αναφέρει ο Γιάννης Κοτζιάς:
«Η Ρωσία εξάγει περίπου 220 εκατομμύρια τόνους άνθρακα ετησίως με σχεδόν 28 εκατομμύρια τόνους να εξάγονται από λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, ενώ εξάγει επίσης και το 2% των παγκόσμιων εξαγωγών σιδηρομεταλλεύματος, με την Ουκρανία να εξάγει το 3%.
Η αναταραχή στην περιοχή εκτιμάται ότι θα μειώσει προσωρινά την παραγωγή σιδηρομεταλλεύματος άρα και τα φορτία. Ωστόσο από την άλλη πλευρά, οι διαταραχές στις εξαγωγές άνθρακα στην Ευρώπη μπορεί να προσθέσουν επιπλέον τονομίλια μεταφερόμενου φορτίου και θα ζητηθούν επιπλέον πλοία, εάν η Ρωσία μπορέσει να ανακατευθύνει όλο τον άνθρακα στην Κίνα και την υπόλοιπη Ασία και επίσης η Ευρώπη εισάγει άνθρακα από άλλες πιο απομακρυσμένες περιοχές.
Μια τέτοια εξέλιξη θα επιδράσει θετικά ενισχύοντας τους ναύλους των μεγάλων πλοίων. Τα μικρότερα μεταφορικής ικανότητας φορτηγά πλοία, Panamax, Supramax και Handysize, φαίνεται να μην επηρεάζονται αρνητικά μέχρι στιγμής καθώς η αγορά συνεχίζει την ανοδική τάση που είχε ξεκινήσει από τις αρχές Φεβρουαρίου, με τους ναύλους να έχουν αυξηθεί αντίστοιχα κατά 13%, 14% και 10%».
Διαβάστε ακόμη:
Eurogroup: Ιούνιο το «πράσινο φως» για έξτρα μέτρα στήριξης και παροχές
Τι σηματοδοτεί ο τεχνολογικός αποκλεισμός της Ρωσίας – Ποιος ο ρόλος της Κίνας
Η κληρονομιά που άφησε πίσω του o Δημήτρης Κοντομηνάς – Σήμερα η εξόδιος ακολουθία στην Ύδρα