Την περσινή χρονιά η παγκόσμια οικονομία ουσιαστικά παρέλυσε. Φέτος κάνει βήματα επανεκκίνησης, όμως η προσπάθεια «κολλάει» σε έναν από τους μεγαλύτερους συνωστισμούς που έχουν συμβεί στην ιστορία των λιμανιών και όχι μόνο. Η αποστολές προϊόντων έχουν παγώσει, επαρκές εργατικό δυναμικό, σε πολλές περιπτώσεις, δεν υπάρχει, ενώ και οι παραγωγοί υποδέχθηκαν απροετοίμαστοι τη φετινή αύξηση της ζήτησης, αφού ξεμένουν από πρώτες ύλες που δεν παρήγγειλαν πέρυσι λόγω του ότι οι καταναλωτές είχαν σταματήσει να ξοδεύουν και οι οποίες τώρα έχουν ανατιμηθεί.
Τεράστιες ουρές στα λιμάνια – από Σιγκαπούρη μέχρι Πειραιά
Οι μεγαλύτεροι ναυτιλιακοί κόμβοι στον κόσμο πάσχουν από κυκλοφοριακή συμφόρηση, καθώς τα δεξαμενόπλοια συνωστίζονται στα λιμάνια, από τη Σιγκαπούρη μέχρι τον Πειραιά.
Τη Δευτέρα, οι καθυστερήσεις ήταν 22% υψηλότερες από τα φυσιολογικά με 53 δεξαμενόπλοια ήταν αγκυροβολημένα στον κόμβο μεταφοράς εμπορευμάτων. Αυτός είναι και ο μεγαλύτερος αριθμός από την αρχή καταγραφής αυτών των στοιχείων από το Bloomberg τον περασμένο Απρίλιο.
Τα πράγματα είναι πολύ ανησυχητικά, αν σκεφτεί κανείς ότι την περασμένη εβδομάδα η Σιγκαπούρη μέτρησε νέο ρεκόρ κρουσμάτων κορωνοϊού.
Συνωστισμός σημειώνεται σε πολλά άλλα λιμάνια στη ΝΑ Ασία, με το Port Klang στη Μαλαισία να έχει ποσοστό καθυστερήσεων 14,5% πάνω από το κανονικό και το Tanjung Pelepas 29,9%.
Στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού, τα λιμάνια του Λος Αντζελες και του Λονγκ Μπιτς έχουν καθηλωμένα τουλάχιστον 79 πλοία στα ανοιχτά της ακτής της Καλιφόρνια.
Στην Ευρώπη, στο λιμάνι του Πειραιά, σημειώθηκε ρεκόρ καθηλωμένων πλοίων (36). Αυτό συνέβη μετά την αύξηση του ποσοστού της κινεζικής Cosco στο 67% την περασμένη εβδομάδα. Το σύνολο των κινήσεων που έχει χαθεί ανέρχεται σε 42.000 εμπορευματοκιβώτια.
Η «τέλεια καταιγίδα» για τις τσέπες των καταναλωτών ενόψει Χριστουγέννων
Κι ενώ τα Χριστούγεννα πλησιάζουν, αυξάνονται και οι ανησυχίες ότι ο πληθωρισμός και η εφοδιαστική κρίση θα κάνουν αυτά τα Χριστούγεννα τα πιο ακριβά των τελευταίων δεκαετιών. Όπως σχολιάζει στο Fox News ο Λούκα Παουτάσο, πάροχος χρηματοοικονομικών υπηρεσιών με έδρα τη Νέα Υόρκη, οι δημόσιες δαπάνες και η έλλειψη προϊόντων δημιουργούν την τέλεια καταιγίδα.
Όπως λέει, ο κόσμος θα πρέπει να ξεχάσει τα Χριστούγεννα που ήξερε. «Θα είναι δύσκολες γιορτές. Πολλές προβλέψεις κάνουν λόγο για τα πιο ακριβά Χριστούγεννα των τελευταίων 30 χρόνων».
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, στη μεγαλύτερη αγορά του κόσμου, τις ΗΠΑ, ο μέσος χρόνος για να φτάσει ένα θαλάσσιο φορτίο, πόρτα – πόρτα στα νοικοκυριά έχει αυξηθεί κατά 45% από την περσινή χρονιά, δηλαδή από τις 51 στις 74 ημέρες. Τα λιμάνια σε Λος Αντζελες και Λονγκ Μπιτς υποδέχονται το 40% των κοντέινερς που μπαίνουν στις ΗΠΑ.
Μεγάλα σούπερ μάρκετ καταργούν προσφορές και εκπτώσεις
Κι ενώ οι χρόνοι παράδοσης… ξεχειλώνουν ανησυχητικά, μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ (κυρίως σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο) προσπαθούν να έχουν εμπορεύματα στα ράφια τους κι έτσι κάποιες εξ αυτών περιορίζουν τις προσφορές και τις εκπτώσεις στα προιόντα τους, ώστε να … αποθαρρύνουν τους καταναλωτές να ψωνίσουν πολύ.
Όπως είπε πρόσφατα ο επικεφαλής μεγάλης αλυσίδας στην Wall Street Journal δεν βγάζει νόημα να γίνονται προωθητικές ενέργειες σε προϊόντα που δεν μπορείς να κρατήσεις σε απόθεμα. Επίσης, οι πελάτες είναι πιο ευχαριστημένοι όταν μεταπηδούν σε άλλες μάρκες που υπάρχουν σε απόθεμα, αν δεν νοιώθουν ότι χάνουν προσφορές, ανέφεραν στην εφημερίδα στελέχη εταιρειών λιανικής.
Έρευνα του Bloomberg: Το μεγάλο «κραχ» του 2021 επιδεινώνεται
Στο μεταξύ, νέοι δείκτες που ανέπτυξε το Bloomberg υπογραμμίζουν την ένταση του προβλήματος, την αδυναμία να βρεθεί λύση γρήγορα και ότι η μεγάλη κρίση του 2021 συνεχίζει να επιδεινώνεται.
Η έρευνα ποσοτικοποιεί αυτό που είναι προφανές ακόμα και με γυμνό μάτι σε μεγάλο μέρος του πλανήτη: σούπερ μάρκετ με άδεια ράφια, λιμάνια όπου τα πλοία μένουν δεμένα στα ανοιχτά, εργοστάσια αυτοκινήτων όπου έχει σταματήσει η παραγωγή λόγω έλλειψης μικροεπεξεργαστών. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Αύξηση των τιμών σχεδόν σε όλα…
Ηδη, οι κεντρικές τράπεζες έχουν αρχίσει να υπαναχωρούν από την άποψη ότι ο πληθωρισμός είναι «μεταβατικός» και μπορεί να αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν την αύξηση των τιμών με αυξήσεις επιτοκίων πιο νωρίς από το αναμενόμενο. Αυτό θέτει νέους κινδύνους στην ήδη παραπαίουσα ανάκαμψη.
Πίσω από τις καθυστερήσεις κρύβεται ένας συνδυασμός υπερφορτωμένων δικτύων μεταφοράς, ελλείψεων εργατικού δυναμικού σε βασικούς τομείς που έχουν ενισχυθεί από την ένταση της πανδημίας και επικεντρώνονται περισσότερο στα αγαθά παρά στις υπηρεσίες. Και το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στη μεταφορά αγαθών, αλλά και στην παραγωγή τους.
Oι παραγωγοί αιφνιδιάστηκαν από τη φετινή ανάκαμψη, αφού πέρυσι μείωσαν τις παραγγελίες πρώτων υλών, αφού οι καταναλωτές σταμάτησαν να ξοδεύουν.
Μεγαθήρια, όπως η NIKE στο Βιετνάμ σταμάτησε την παραγωγή γιατί οι αλλοδαποί εργαζόμενοι επέστρεψαν στις πατρίδες τους λόγω του φόβου της πανδημίας. Η Κίνα, ατμομηχανή της παγκόσμιας παραγωγής αγαθών, αντιμετωπίζει νέα έξαρση κρουσμάτων και προχωρά σε στοχευμένα lockdowns. ΟΙ εργοστασιακές της τιμές έχουν αυξηθεί περί το 10% ετησίως – καταγράφοντας την ταχύτερη αύξηση από τη δεκαετία του ’90.
Συνδυάζοντας όλα αυτά τα κομμάτια, οι δείκτες προσφοράς του Bloomberg Economics δείχνουν ότι οι ελλείψεις φτάνουν σχεδόν σε υψηλό εικοσαετίας για τις ΗΠΑ, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα για Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρωζώνη.
Οι μετρήσεις που είναι στο μηδέν υποδεικνύουν φυσιολογικές συνθήκες, οι αρνητικές σημαίνει ότι υπάρχει αφθονία προϊόντων και οι θετικές ότι υπάρχουν ελλείψεις. Οι δείκτες δείχνουν μια απότομη μετακίνηση από την άφθονη προσφορά πριν την κρίση του κορωνοϊού στις σημερινές τρομερές ελλείψεις.
Ακόμα και κολοσσοί όπως η Amazon και η Apple, συνηθισμένες να χειρίζονται την εφοδιαστική αλυσίδα κατά το δοκούν – δεν βλέπουν γρήγορη βελτίωση. Η πρώτη περιμένει ότι το σύνολο των κερδών δ’ τριμήνου θα εξανεμιστεί από την αύξηση του εργατικού κόστους. Η δεύτερη έχασε πωλήσεις ύψους 6 δισ. δολ., καθώς δεν μπόρεσε να καλύψει τη ζήτηση.
Πότε θα σταματήσει το εφοδιαστικό χάος
Η κατάσταση αναμένεται να αρχίσει να βελτιώνεται μετά την κινεζική Πρωτοχρονιά στις αρχές Φεβρουαρίου, αν και σύμφωνα με την HSBC, τα προβλήματα μπορεί να διαρκέσουν μέχρι τα μέσα του 2022 τουλάχιστον.
Το τι έπεται είναι ουσιαστικά άγνωστο, κυρίως λόγω του ότι τα προβλήματα υπάρχουν από τις από τις γραμμές συναρμολόγησης μέχρι τα ράφια των καταστημάτων.
Τα συστήματα logistics συνήθως αντιμετωπίζουν τα σκαμπανεβάσματα της παγκόσμιας οικονομίας με προβλέψιμο μοτίβο: η αυξανόμενη ζήτηση ενισχύει το εμπόριο, ανεβάζει τους ναύλους και σκορπίζει χαμόγελα στους μεταφορείς εμπορευμάτων, έως ότου αυξήσουν τη χωρητικότητά τους και ακολουθήσει νομοτελειακά η πτώση. Αλλά η πανδημία έχει εκτροχιάσει αυτόν τον κύκλο. Ακόμη και εν μέσω ενδείξεων επιβράδυνσης της ανάπτυξης, το διεθνές εμπόριο δεν ήταν ποτέ τόσο εγκλωβισμένο.
Για την παγκόσμια οικονομία που βγαίνει από τη βαθύτερη ύφεση στη νεότερη ιστορία, όπως αναφέρει το Bloomberg, οι ελλείψεις που προκαλούνται εν μέρει από τη μεγάλη ζήτηση είναι πρόβλημα, αλλά «καλό» πρόβλημα. Ξεκάθαρα χειρότερο θα ήταν το αντίθετο: άφθονη προσφορά λόγω ύφεσης και εκατομμύρια άνεργοι.
«Πονοκέφαλος» για τους κεντρικούς τραπεζίτες
Ακόμα και με το… μη χείρον πρόβλημα πάντως, οι δυσκολίες παραμένουν πολλές: Υψηλός πληθωρισμός που επιμένει και προβληματίζει τους φορείς χάραξης πολιτικής . Στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή ο πληθωρισμός είναι στο 5,4% και αναμένεται «κολλημένος» στο 4% με 5% για το 2022.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θα έχουμε στασιμοπληθωρισμό τύπου 1970. Στασιμοπληθωρισμός, σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το wikipedia, είναι ουσιαστικά πληθωρισμός που δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση της παραγωγής, η οποία μπορεί να μείνει στάσιμη. Το αποτέλεσμα του στασιμοπληθωρισμού είναι η αύξηση των ποσοστών ανεργίας παράλληλα με την αύξηση του πληθωρισμού.
Το ’70 είχε χρειαστεί μια δεκαετία υπερθέρμανσης της οικονομίας και λαθών πολιτικής για να ξεπεράσει ο πληθωρισμός των ΗΠΑ το 10%. Τώρα η Fed και οι άλλες τράπεζες δεν αναμένεται να κάνουν τα ίδια λάθη.
Οι επενδυτές περιμένουν ότι η Fed θα κάνει δύο αυξήσεις επιτοκίων το 2022. Ωστόσο, οι προβλέψεις για γρήγορη νομισματική σύσφιξη ιστορικά πέφτουν έξω και μπορεί έτσι να συμβεί και τώρα.
Και οι αλυσίδες εφοδιασμού θα μπορούσαν να ανακάμψουν γρηγορότερα από το αναμενόμενο. Απλώς δεν υπάρχει προηγούμενο που να ρίχνει πολύ φως στο πότε ή πώς θα ομαλοποιηθούν οι συνθήκες.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Παγκόσμιου Συµβουλίου Ναυτιλίας «η τρέχουσα κατάσταση είναι μοναδική και αρκετά διαφορετική από όλες τις άλλες εφοδιάστηκες κρίσεις που έχει αντιμετωπίσει ο πλανήτης. Ετσι διαφορετικός θα είναι και ο τρόπος που θα τελειώσει».
Διαβάστε ακόμη:
Squid Game: Πώς να αποφύγετε διαδικτυακές απάτες που συνδέονται με τη δημοφιλή σειρά
Σάρα Μπλέικλι – Spanx: Οι κορσέδες και τα κολάν του $1,2 δισ. – Ένα απίστευτο success story