Την υπουργική απόφαση που θα εξειδικεύσει τις κυβερνητικές εξαγγελίες που σκοπεύουν να μετριάσουν τις φωτιές που έχουν ανάψει οι τιμές του ρεύματος, αλλά και το ράλι των διεθνών τιμών φυσικού αερίου περιμένει η αγορά ηλεκτρισμού.
Η απόφαση να αυξηθεί το απόθεμα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης σε 400 εκατ. ευρώ (από 150 εκατ. που αρχικά είχε ανακοινωθεί) αντιμετωπίζεται με ανακούφιση από νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όμως τα μέτρα αφήνουν έξω από τον προστατευτικό μανδύα, τη μεσαία τάξη η οποία δεν μπορεί να στηριχθεί με το επίδομα θέρμανσης (θα πρέπει το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 26.000 ευρώ), μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι νοικοκυριών που, παρά τις ανεξέλεγκτες αυξήσεις στο ρεύμα, θα περιοριστεί στην επιδότηση των 18 ευρώ το μήνα, την οποία θα χορηγήσει η κυβέρνηση για τις καταναλώσεις έως 300 κιλοβατώρες, ένα μέτρο που ισχύει με οριζόντιο τρόπο για όλες τις επιχειρήσεις ηλεκτρισμού.
Μεγαλύτερες εκπτώσεις περιμένουν αντίστοιχα τη χαμηλή τάση (νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις-φούρνοι, μίνι μάρκετ κ.α) που ηλεκτροδοτείται από την ΔΕΗ. Η επιχείρηση ηλεκτρισμού σκοπεύει να προσφέρει πρόσθετη έκπτωση από το 30% που έχει ανακοινώσει από το περασμένο καλοκαίρι, που θα ανέλθει από 37% έως 42% για τις μεγαλύτερες καταναλώσεις (από 300 έως 600 κιλοβατώρες το μήνα). Για τους υπόλοιπους καταναλωτές που ανήκουν στο πελατολόγιο των ιδιωτών προμηθευτών και υπολογίζονται σε περίπου 1,5 εκατομμύριο, οι εκπτώσεις είναι προνόμιο των ίδιων των εταιρειών που λόγω της εκτίναξης του κόστους τιμών, εκφράζουν αδυναμία να εφαρμόσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και σήμερα το τυφλό ράλι στην χονδρεμπορική προβλέπεται να συνεχιστεί με την τιμή στην Ελλάδα να διαμορφώνεται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα άνω των 204 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Παρόμοια κόστη εμφανίζουν και οι γειτονικές μας χώρες.
Επιπλέον η επιδότηση των 18 ευρώ ανά λογαριασμό θα ισχύει από τον Οκτώβριο έως και των Δεκέμβριο. Για τον Σεπτέμβριο που οι τιμές στην χονδρεμπορική ήταν χαμηλότερες, η έκπτωση που θα πιστωθεί στους λογαριασμούς θα είναι 9 ευρώ.
Στο φυσικό αέριο, η κυβέρνηση επέλεξε να αυξήσει στα 170 εκατ. ευρώ το επίδομα θέρμανσης και να ασκήσει εκπτωτική πολιτική μέσω της ΔΕΠΑ. Όπως ανακοινώθηκε, η εταιρεία θα προσφέρει έκπτωση 15% στις τιμές χονδρεμπορικής. Με εξαίρεση όμως την Φυσικό Αέριο Αττικής (πρώην ΕΠΑ Αττικής) που είναι 100% θυγατρική της ΔΕΠΑ και φέτος προμηθεύτηκε εξ’ ολοκλήρου ποσότητες αερίου από τη μητρική της εταιρεία, άρα μπορεί να εφαρμόσει την έκπτωση εξ ολοκλήρου στο πελατολόγιό της, οι υπόλοιποι πάροχοι θα χρειαστεί να προχωρήσουν σε έξτρα προμήθειες από τη ΔΕΠΑ για να εξασφαλίσουν την αντίστοιχη έκπτωση και να την περάσουν στους καταναλωτές. Αυτό περιορίζει το εύρος των νοικοκυριών που θα επωφεληθούν από μειωμένες ταρίφες και προκαλεί ήδη αντιδράσεις στην αγορά που κατηγορεί την κυβέρνηση για παρέμβαση που δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό.
Αυτό περιορίζει το εύρος των νοικοκυριών που θα επωφεληθούν από μειωμένες ταρίφες. Θα πρέπει μάλιστα να επισημανθεί ότι οι εκπτώσεις αυτές αφορούν μόνο οικιακή χρήση και όχι όπως ισχύει στο ηλεκτρικό ρεύμα ολόκληρη τη χαμηλή τάση.
Προβληματισμός υπάρχει και στην ελληνική βιομηχανία. Σήμερα τα κόστη παραγωγής υπολογίζεται ότι έχουν αυξηθεί μεταξύ 20% και 40%, πυροδοτώντας κύμα ανατιμήσεων στα προϊόντα.
Τον Οκτώβριο, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες θα ξεπεράσουν τα 200 ευρώ/ΜWh, όταν η τιμή του πρώτου τριμήνου ήταν μόλις 65 ευρώ/ΜWh, καταγράφοντας αύξηση πάνω από 200%. Αντίστοιχα, οι τιμές του φυσικού αερίου από τα 19 ευρώ/ΜWh τον Ιανουάριο, διαμορφώνονται τον Οκτώβριο στα 70 ευρώ/ΜWh και προβλέπεται να ξεπεράσουν τα 100 ευρώ/ΜWh τον επόμενο μήνα. Όμως για τις μεγάλες επιχειρήσεις δεν έχουν ανακοινωθεί μέτρα που ρίχνουν το ιδιαίτερα υψηλό ενεργειακό κόστος που αποτελούσε διαχρονικό πρόβλημα και πριν την κρίση.
Ανυπεράσπιστοι απέναντι στη θύελλα τιμών εμφανίζονται και οι προμηθευτές ηλεκτρισμού, καθώς το αυξημένο κόστος προκαλεί συνθήκες ασφυξίας στην αγορά.
Crash test για την προμήθεια
Ο Οκτώβριος θα είναι ένας μήνας που θα γίνει ένα crash test αντοχών και για τις ελληνικές εταιρείες, οι οποίες καλούνται να εκδώσουν εγγυητικές προκειμένου να διασφαλίσουν την ομαλότητα στην αγορά και την αποφυγή αλυσιδωτών επιπτώσεων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει δείξει τον δρόμο για αυξήσεις κεφαλαίου προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση ρευστότητας που πλήττει κυρίως μη καθετοποιημένους ομίλους ωστόσο οι ασφυκτικές πιέσεις δημιουργούν ισχυρούς κραδασμούς σε όλη την αγορά. Τα χαρακτηριστικά αυτά της αγοράς, εμποδίζουν και την αναπροσαρμογή της εμπορικής πολιτικής σε βαθμό που να είναι πιο ελκυστική για τους πελάτες τους.
«Όταν η τιμή εκκαθάρισης αγοράς ανεβαίνει στα 250 ευρώ τότε το να μιλά κανείς για εκπτώσεις στα τιμολόγια είναι σαν να προσπαθεί να αποδομήσει έναν ελέφαντα με μια οδοντογλυφίδα» αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος μεγάλης ενεργειακής εταιρείας.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι σε αυτή την κούρσα του ενεργειακού κόστους η χώρα πρέπει να εξετάσει σοβαρά την επανένταξη των λιγνιτικών μονάδων στο σύστημα, αφού σήμερα ο λιγνίτης είναι πιο φθηνός από το φυσικό αέριο.
Μόνο με γενναίες θεσμικές παρεμβάσεις, κρατικούς πόρους και έσοδα από ειδικούς λογαριασμούς σε συνδυασμό με εξοικονόμηση ενέργειας θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί το τελευταίο σαρωτικό κύμα ανατιμήσεων που αναμένεται να πέσει σαν χιονοστιβάδα στα ελληνικά νοικοκυριά τους χειμερινούς μήνες, τότε που θα εκτιναχθεί στα ύψη και η ζήτηση για ενέργεια. «Οι λογαριασμοί ρεύματος για κάποιους μήνες θα είναι πολύ αυξημένοι ακόμη και αν η κυβέρνηση χορηγήσει τις επιδοτήσεις» λένε άνθρωποι της αγοράς που προσπαθούν να μετρήσουν τον αντίκτυπο που θα έχει το ενεργειακό κόστος στα νοικοκυριά.
Όπως αναφέρουν, μία τετραμελής οικογένεια θα χρειαστεί να πληρώνει φέτος το χειμώνα σε μηνιαία βάση από 150 έως 200 ευρώ. Αν το ποσό αυτό αθροιστεί για τέσσερις μήνες είναι από 600 έως 800 ευρώ. Το να αφαιρεθούν 72 ευρώ, από την κρατική επιδότηση (18 ευρώ το μήνα για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες που είναι η κρατική στήριξη) σημαίνει ότι θα πρέπει να πληρώσουν από 528 έως 728 ευρώ. Είναι μια σημαντική βοήθεια, αλλά όχι η λύση του προβλήματος.
Η έκρηξη τιμών φέρνει πληρωμές… με δόσεις
Γι΄ αυτό και οι ιδιώτες προμηθευτές θεωρούν εντελώς άκυρη οποιαδήποτε συζήτηση για εκπτωτική πολιτική. Ο καλπασμός τιμών, όπως υπογραμμίζουν, δημιουργεί τεράστια προβλήματα ρευστότητας και προεξοφλεί ένα νέο κύμα ανεξόφλητων λογαριασμών. Όπως λένε στελέχη του κλάδου, σήμερα οι εταιρείες αμείβονται από τους πελάτες τους για την κατανάλωση των προηγούμενων μηνών που τα κόστη ρεύματος ήταν πολύ μικρότερα.
Την ίδια στιγμή, όμως, καλούνται να πληρώσουν διπλάσιο κόστος για να αγοράσουν ενέργεια, την οποία θα πουλήσουν στους καταναλωτές μετακυλίοντας το κόστος. Όταν φτάσουν στα νοικοκυριά οι λογαριασμοί αυτοί θα είναι τόσο ισχυρό το σοκ της ανατίμησης που θα προκαλέσουν, που οι εταιρείες θα είναι αναγκασμένες να κάνουν διακανονισμούς για να μπορέσει ο κόσμος να τους εξοφλήσει. Αυτό θα προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις και στους άλλους κρίκους της ενεργειακής αλυσίδας (προμηθευτές, διαχειριστές κ.α) και μεγάλες ταμειακές δυσκολίες. Αυτό, τονίζουν, για να αντιμετωπιστεί θα χρειαστεί να υπάρξουν διευκολύνσεις στους τρόπους πληρωμής και στις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου που είναι οι διαχειριστές, οι δήμοι κ.α. Πρόσθετο βάρος κατά τις εταιρείες αποτελούν και οι εγγυητικές, οι οποίες, όπως αναφέρουν, δεσμεύουν χρήματα σε βάρος του κεφαλαίου κίνησης.
Το τελευταίο διάστημα πυκνώνουν τα σύννεφα για μεγάλες ταμειακές πιέσεις που δέχεται θυγατρική ισχυρού ομίλου, αλλά και άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην προμήθεια ηλεκτρισμού. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει λάβει γνώση για προβλήματα ρευστότητας και έχει πάρει διαβεβαιώσεις από τις επιχειρήσεις ότι θα ληφθούν αποφάσεις για αυξήσεις κεφαλαίου.
Ήδη, σε ενίσχυση του μετοχικού κεφαλαίου έχει προχωρήσει από το καλοκαίρι η NRG, εταιρεία του ομίλου της Motor Oil, αυξάνοντας κατά 800.000 ευρώ το μετοχικό της κεφάλαιο αλλά και η Volton των εφοπλιστών Μπάκου -Καϋμενάκη, οι οποίοι ελέγχουν και το 30% των μετοχών του Ελλάκτωρ. Η τελευταία προχώρησε τον περασμένο Ιούλιο στην έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου ύψους 3,3 εκατομμυρίων ευρώ για να χρησιμοποιηθεί για κεφάλαιο κίνησης. Τα στοιχεία των ισολογισμών αποδεικνύουν ότι ο τομέας της προμήθειας δεν είναι ιδιαίτερα επικερδής για τις εταιρείες και το αυξημένο ενεργειακό κόστος δείχνει να δημιουργεί συνθήκες αυξημένης πίεσης, αλλά και επαναπροσδιορισμό της εμπορικής πολιτικής. Οι πιέσεις αυτές εκτιμάται ότι φέρνουν πιο κοντά συνεργασίες και εξαγορές παρότι διατυπώνεται και η άλλη άποψη, σύμφωνα με την οποία, εξαγορές πελατολογίου σε αυτή την δυσμενή συγκυρία προεξοφλούν τιμήματα έναντι πινακίου φακής.
Διαβάστε ακόμη:
Χυτήρογλου: Γιατί έχασε το ακίνητο – «φιλέτο» στη Μητροπόλεως (pic)
One Athens: Το restart με τις πρώτες πωλήσεις κατοικιών αξίας 1,5 εκατ. στο Λυκαβηττό (pics)